ยอมรับมาเถอะ! บางครั้งคุณก็เคยแอบใจเต้นกับเพื่อนสนิท และความใกล้ชิดก็ทำให้คุณสับสน มิตรภาพที่เคยเข้มแข็งดุจปูนโบกตึกก็กลับอ่อนยวบราวเต้าหู้ เมื่ออีกคนกลับรู้สึกลึกซึ้งมากกว่าคำว่า ‘เพื่อน’ ปัญหาโลกแตกนี้ทำให้มิตรภาพไปอยู่เฉียดขอบเหว แต่ในขณะเดียวกันมันหอมหวานและน่ารักน่าลุ้นอยู่ไม่น้อย (หากใครจะเม้าท์เรื่องนี้ก็อดไม่ได้ที่จะหูพึ่ง)
หรือจริงๆ แล้วธรรมชาติไม่ได้ออกแบบ ชายและหญิง ให้เป็นเพื่อนกันอย่างถาวร?
จุดเริ่มต้นของเพื่อนต่างเพศ
แม้เรื่องที่ดูธรรมดาแบบนี้กลับกลายเป็นของใหม่ในวงการจิตวิทยา เพิ่งมีการศึกษา ‘เส้นบางๆ ระหว่างมิตรภาพ’ กันอย่างจริงจังก็เมื่อ 20 ปีมานี้เอง หากให้คุณย้อนไปสำรวจความสัมพันธ์ของหญิงชายในอดีต พวกเราแทบจะไม่ได้ปฏิสัมพันธ์ในระดับเดียวกันเลย ความต่างทางเพศแบ่งชายหญิงออกจากกัน จนกว่าจะเข้าสู่ช่วงวัยเจริญพันธุ์ แม้ถึงเวลาออกเรือนไปแล้ว ผู้ชายกับผู้หญิงก็ยังไม่ได้อยู่ในระนาบทางสังคมเดียวกันอยู่ดี
กระทั่งเข้าสู่ช่วงศตวรรษที่ 19 และต้นศตวรรษที่ 20 ซึ่งระบบการศึกษาโลกเริ่มเข้ารูปเข้ารอย มีโรงเรียนและมหาวิทยาลัยต่างๆ เปิดโอกาสให้ผู้หญิงมีสิทธิเข้าถึงองค์ความรู้ในระดับเดียวกับผู้ชาย ทำให้ผู้หญิงมีความสามารถในการทำงานที่เท่าเทียม และอีกเหตุการณ์ที่เป็นจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญในปี 1960 เมื่อ Feminist Movement ทำให้ผู้หญิงกล้าที่จะแสวงหาความเท่าเทียมทางเพศ ไม่ว่าในสถานศึกษาหรือในที่ทำงาน ผู้ชายและผู้หญิงจึงมี ‘สถานะความเป็นเพื่อน’ มากกว่าในครั้งอดีต
เพื่อนกันมันดี
บางครั้งความเป็นเพื่อนก็เป็นเพียงเส้นบางๆ ที่ถูกข้ามได้ มีงานศึกษาของ Walid Afifi จากมหาวิทยาลัย Pennsylvania State ออกแบบสอบถามกับนักศึกษา 315 คน พบว่า นักศึกษาเกินกว่าครึ่งเคยมีประสบการณ์ลึกซึ้ง (และวาบหวาม) กับเพื่อนสนิทต่างเพศ และส่วนใหญ่ยอมรับว่าได้ผลลัพธ์ทางความรู้สึกที่ไม่สู้ดีนัก (แต่ส่วนหนึ่งก็พัฒนาเป็นความรักได้นะ)
ชายและหญิงกลับตอบสนองต่อนิยามของมิตรภาพต่างกัน ผู้ชายมักหาโอกาสมีเซ็กซ์และกิจกรรมโรแมนติกใกล้ชิดกับเพื่อนสาวคนสนิทมากกว่า ผลสำรวจพบว่า ผู้ชายมีแนวโน้มมีเซ็กซ์กับเพื่อนสาวตัวเองถึง 22% ต่างจากผู้หญิงที่ 11% ซึ่งวันดีคืนดีเพื่อนของคุณก็อาจขอร่วมเตียงด้วยก็ได้
แต่มุมมองที่น่าสนใจคือ หากผู้ชายที่ไม่สามารถดึงดูดทางเพศหรือโน้มน้าวกิจกรรมบนเตียงกับเพื่อนหญิงได้สำเร็จ เขาก็มีโอกาสจัดกลุ่มเธอว่า ‘เพื่อน’ มากกว่าผู้หญิงเกือบถึง 2 เท่า โดยไม่มีการดึงเชงถ่วงเวลา ทำให้ผู้หญิงจำนวนหนึ่งต้องเผชิญหน้ากับทางเลือกโดยการมีปฏิสัมพันธ์โรแมนติก แต่ไม่มีการผูกมัดด้วย (Friend with benefit)
ดังนั้นแรงขับทางเพศยังคงทำงานได้ดี ต่อให้คุณยืนยันว่าเป็นแค่เพื่อนกัน
แตะเบรก Awkward encounter
บางครั้งการเริ่มต้นจากความเป็นเพื่อนก็สามารถพัฒนาเป็นความรักที่สวยงาม แต่บางครั้งก็ทำลายความสัมพันธ์ให้ล้มเหลว การที่คุณเริ่มเฉไฉสานสัมพันธ์กับเพื่อนสนิทอย่างลึกซึ้งในขณะคุณเองก็มีครอบครัวแล้ว อาจทำให้ชีวิตคู่ไปอยู่บนปลายปล่องภูเขาไฟเดือดๆ หรือความใกล้ชิดที่เกินขอบเขตก็อาจทำให้ว้าวุ่น
แล้วทำอย่างไรเราจะเข้าใจธรรมชาติของมิตรภาพได้ล่ะ
ดังนั้นก็ต้องรู้ก่อนว่าควรเหยียบเบรคตอนไหน
- ตั้งธงให้ชัด
เป็นเรื่องปกติที่ใครๆ ก็คิดถึงมุมมองตัวเองก่อนเสมอ แต่ในความเป็นจริงพวกเรากลับนิยามความเป็นเพื่อนต่างกันอย่างสิ้นเชิง บางคนต้องการมิตรภาพระยะยาว บางคนต้องการความช่วยเหลือทางด้านทรัพยากร (เงิน เงิน เงิน) บางคนต้องการแสวงหาความรู้จากเพื่อนสนิท
แต่คุณก็ต้องยอมรับว่า บางคนยังต้องการเซ็กซ์ หรือการผูกมัดทางอารมณ์ ดังนั้นมันจึงเป็นสิ่งสำคัญมากที่คุณจะเคารพ Concept มิตรภาพของคนอื่นๆ ซึ่งมันอาจแตกต่างไปจากคุณ
ความยุ่งยากมักเกิดขึ้น เมื่อคุณเริ่มไม่ซื่อสัตย์กับจุดประสงค์ที่เคยตั้งไว้ เช่น เมื่อคุณพยายามสนิทสนมและพยายามเป็นเพื่อน โดยหวังลึกๆว่าเขาจะยอมเป็นแฟนคุณในภายหลัง หรือการฉวยโอกาสในขณะอีกฝ่ายกำลังอ่อนแอต้องการกำลังใจ ซึ่งเหตุการณ์แบบนี้ล้วนทำให้ความสัมพันธ์ถึงทางตันเร็วกว่ากำหนด
ยอมรับเสียก่อน หากคุณต้องการอะไรนอกเหนือกว่ามิตรภาพ และมันจำเป็นที่ต้อง ‘แสดงออก’ หลายกรณีที่การแสดงออกอย่างเปิดเผยถึงความปรารถนาที่จะขอเป็นแฟน ดูจะราบรื่นกว่าการคอยมาเลียบๆเคียง หรือเปิดโอกาสให้อีกฝ่ายเข้าใจผิดๆ ไม่ออกตัวเป็นเจ้ามือเลี้ยงบ่อยๆ เมื่อคุณเที่ยวกับเพื่อนสนิท หรือมีขอบเขตทางความรู้สึกไว้บ้าง
แฟร์ซึ่งกันและกัน
บางครั้งคนสองคนก็พัฒนาสายสัมพันธ์เป็นความรักที่ยืนยาว หรือสามารถหาจุดลงตัวโดยการใช้เซ็กซ์ที่ไม่ผูกมัด ซึ่งการวางรากฐานความเข้าใจตั้งแต่เนิ่นๆ และต้องยอมรับการตัดสินใจของอีกฝ่าย ทำให้คุณไม่ต้องเผชิญหน้ากับความรู้สึกที่ง่อนแง่น ถ้ามันไม่ใช่ก็เดินออกมาซะ การจบความสัมพันธ์กับคนที่คุณจูนไม่ติดไม่ใช่เรื่องเสียหาย
เมื่อมิตรภาพดำเนินไปถึงจุดที่คุณ ‘ต้องการมากกว่า’ หากฝืนความรู้สึกเพื่อนของคุณแล้ว นั้นแสดงว่าคุณพบอาณาเขตที่ความเป็นเพื่อนให้กันไม่ได้ การตั้งใจทู่ซี้เอาชนะโดยเอาเวลาและความเชื่อใจมาเสี่ยง มีแต่จะทำให้เสียเงิน เสียเวลา และเสียความรู้สึก เปลืองน่า…
ป้องกันตัวเองจากความลักลั่นทางความรู้สึกที่ไม่ก่อประโยชน์ หากคุณยังคงโดนตื้อจากเพื่อนสนิททั้งๆที่คุณมีความสัมพันธ์อยู่แล้ว นั้นแสดงว่าเขาไม่เคยเข้าใจคุณเลย เดินจากไปตอนที่ยังไม่ตึง ยังเจ็บน้อยกว่าหากคุณต้องจมกับตัวเลือกที่น่ารังเกียจ
ไม่ว่าจะเพศไหนๆ คบเพื่อนไว้ดีเสมอ
การคบเพื่อนต่างเพศให้อะไรกับคุณเยอะ (ทั้งหญิงแท้ ชายเทียม LGBT) มันทำให้คุณเห็นมิติทางความคิดที่หลากหลาย
งานวิจัยปี 2013 พบว่า ผู้หญิงที่มีเพื่อนชายเป็นเกย์ ยอมรับฟังคำแนะนำจากเพื่อนเกย์มากกว่าจากแหล่งอื่น ในขณะเดียวกันเพื่อนเกย์ก็ยังโอนเอียงและรับฟังความคิดเห็นจากเพื่อนสาวมากกว่าเช่นกัน
คบเพื่อนต่างเพศลดอคติในสังคม เปิดประตูการเรียนรู้ความหลากหลายของผู้คน และมิตรภาพที่เข้มแข็งช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานทางอารมณ์และร่างกาย เพื่อนที่ดียังเปิดโอกาสให้คุณมีแนวโน้มจะพบคู่ครองได้มากขึ้นด้วย
ความท้าทายของมิตรภาพคือการทำความเข้าใจความต่างของเพื่อนที่คุณมี
ไม่ว่าเขาจะมองโลกใบนี้อย่างไร มันก็สนุกกว่าหากได้เห็นโลกที่ต่างจากมุมเดิมๆที่เรามอง
อ้างอิงข้อมูลจาก
Friendship: Development, Ecology and Evolution of a relationship. Daniel J. Hruschka University of California Press, 2010
Benefit or Burden? Attraction in cross-sex friendship. Journal of Social and personal relationship Vol.29 August 2012
The Sexual Brain : Scientific American Mind
