ทุกวันนี้เวลาเราเลื่อนผ่าน News Feed บนโซเชียลมีเดีย เราเจอโฆษณาพนันออนไลน์บ้างหรือเปล่า? หลายคนคงตอบเป็นเสียงเดียวกันว่าใช่ ทั้งภาพนิ่งที่ดูยังไงก็รู้ว่าเป็นเว็บพนันออนไลน์ โพสต์กำกวม เลี่ยงบาลี ของเหล่าอินฟลูเอ็นเซอร์ที่มีผู้ติดตามจำนวนหนึ่ง พูดถึงการหาเงินง่ายๆ รายได้แบบไม่ทันตั้งตัว พร้อมแปะลิงก์ไปยังเว็บฯ พนันออนไลน์ หรือจะเป็นการเล่นเป็นตัวอย่างแบบโจ่งแจ้ง มาพร้อมสูตรยัดใส่มือ ใครก็เล่นได้ มือใหม่ไม่ต้องกลัว
อะไรเหล่านี้แทรกซึมอยู่บนโลกออนไลน์จนเราแทบรู้สึกว่ามันเป็นเรื่องปกติไปเสียแล้ว สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เปิดเผยตัวเลขที่น่าสนใจ ในช่วงปี 2566 กลุ่มคนอายุ 15-25 ปี เล่นพนันออนไลน์เกือบ 3 ล้านคน และกว่า 44% ถูกชักชวนจากโฆษณาบนโลกออนไลน์ที่เราได้เห็นกันนั่นแหละ
ยิ่งเข้าถึงได้ง่ายเท่าไหร่ ยิ่งหมายความว่าจำนวนผู้เล่นหน้าใหม่ก็จะเพิ่มตามไปมากเท่านั้น แค่ความรู้สึกอยากลองเพียงเสี้ยวเดียว ก็สามารถเข้าถึงเว็บพนันออนไลน์ที่มีอยู่มหาศาลได้ไม่ยาก จากแค่ลองขำๆ หลักสิบ หาเงินค่าขนม พัฒนาไปหลักร้อย หลักพัน ยิ่งได้เยอะ ยิ่งคิดว่าตัวเองมีโอกาสได้อีก ยิ่งเสียเยอะ ใช่ว่าจะถอดใจ กลับรู้สึกว่ายิ่งเสียมาก ยิ่งต้องเอาคืนให้เท่าทุน วนลูปอย่างนี้ไปจนเงินในบัญชีไม่เหลือให้เล่นอีกต่อไปแล้ว
ลองนึกภาพว่าสิ่งเหล่านี้มันไม่ใช่สิ่งหลบๆ ซ่อนๆ อย่างแต่ก่อนอีกต่อไป มันอยู่กับเราเพียงปลายนิ้วสัมผัส เข้าถึงเมื่อไหร่ก็ได้ แต่จะออกจากวังวนเหล่านั้นเมื่อไหร่ ไม่อาจรู้ได้เลย
หากใครรู้สึกว่าตัวเองกำลังเจอกับปัญหานี้หรือคนรอบตัวกำลังมีท่าทีน่าสงสัยว่าจะเข้าข่ายติดพนันออนไลน์ The MATTER อยากชวนทุกคนมารู้เท่าทันเกมพนันออนไลน์กับ มูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน ตามให้ทันเกมที่เป็นของเจ้ามือ เกมที่ผู้เล่นไม่มีวันชนะ
คนรุ่นก่อนอาจคุ้นเคยกับภาพของการพนันในรูปแบบของสถานที่ลึกลับ ปิดมิดชิด แต่มีผู้คนเดินเข้าออกตลอดเวลา ไม่รู้เลยว่าเขาซื้อขายอะไรกัน เป็นสิ่งที่ต้องหลบๆ ซ่อนๆ แต่ในวันนี้ พนันออนไลน์สามารถเข้าถึงได้จากทั่วทุกที่ขอแค่มีอินเทอร์เน็ตเท่านั้น เราอาจเข้าใจว่าพนันออนไลน์ ย้ายมาจากออฟไลน์ที่จับต้องได้ อย่างบ่อน โต๊ะบอล วงพนันต่างๆ มาสู่โลกออนไลน์เพราะยุคสมัยที่เปลี่ยนไป
แต่จริงๆ แล้ว การพนันแบบเดิมในพื้นที่เดิมก็ยังมีอยู่ แต่การเกิดขึ้นของพนันออนไลน์นั้น หน้าที่หลักของมันคือเปิดตลาดใหม่ ดึงดูดผู้เล่นหน้าใหม่ ด้วยความเข้าถึงง่าย
พนันออนไลน์มักจะแฝงโฆษณาไปกับพื้นที่หลักที่คนเข้าถึงได้ง่าย อย่างโซเชียลมีเดีย tie-in อยู่ในเว็บหนังเถื่อน หรือบางเจ้าที่ทุนหนาก็ลงทุนเปิดเว็บที่คนเข้าถึงเยอะเสียเอง อย่างเว็บหนังเถื่อน เว็บสื่อลามกอนาจาร เพื่อลงโฆษณาของพนันของตัวเอง และอาจมีรายได้เสริมจากการรับโฆษณาของสิ่งผิดกฎหมายอื่นๆ อย่างบุหรี่ไฟฟ้าได้ด้วย
จึงไม่แปลกเลยที่มีเยาวชนจำนวนหลักล้านคน เข้าถึงเว็บพนันออนไลน์ได้ เพราะทุกสิ่งอยู่รอบตัวพวกเขาหมด ไม่ว่าจะสนใจหรือไม่สนใจมาก่อน โฆษณาเหล่านี้ก็พร้อมจะเสิร์ฟถึงหน้าจอ จนผู้ปกครองไม่รู้เลยว่าวันไหนที่เด็กๆ จะต้านทานความอยากรู้อยากลองไม่ไหว
ความอยากรู้อยากลอง พาให้เราเชื่อว่า เสียนิดหน่อยไม่เป็นไร หากได้มาก็กำไร จนลืมไปว่าเกมเหล่านี้มันถูกออกแบบมาเพื่อให้เจ้ามือเป็นฝ่ายได้เปรียบมาตั้งแต่แรก ไม่มีเกมไหนที่เจ้ามือจะยอมเป็นฝ่ายขาดทุนไปโดยไม่ได้อะไรกลับมา แน่นอนว่านั่นคือสิ่งที่มือใหม่ไม่รู้ ไม่เอะใจ กว่าจะเข้าใจในเรื่องนี้ก็เสียเงินไปกับมันมากมายเท่าไหร่แล้ว
“เว็บตรง แตกง่าย ไม่มีขั้นต่ำ” สารพัดคำเชิญชวนให้ผู้เล่นหน้าใหม่รู้สึกว่า ต่อให้อ่อนสนามในเกมนี้ขนาดนี้ โลกการพนันออนไลน์ไม่ได้ยากอย่างที่คิด มีคนเล่นให้ดูเป็นตัวอย่าง มีสูตรให้ลองเล่นตาม รับประกันเงินรางวัลที่มองยังไงก็คุ้ม ไปจนถึงรับเล่นพนันแทน ด้วยการเอาเงินของเราไปให้กับคนที่เรามั่นใจว่าเขาจะเล่นให้เราได้ แน่นอนว่านอกจากจะไม่ได้เงินรางวัลคืนแล้ว บางครั้งเงินนั้นอาจไปไม่ถึงเว็บพนันด้วยซ้ำ
เมื่อถามถึงวิธีชักชวนนักพนันหน้าใหม่ ทางมูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน ได้เล่าว่า
“หลักคิดเดิมของธุรกิจการพนัน หนึ่งคือการใช้หน้าม้า บนออนไลน์ก็เหมือนกัน มีคนมาเล่นโชว์ แล้วมีคนมาช่วยกันพิมพ์ว่าสนใจ ได้จริง สองคือให้ข้อมูล ที่พวกเขาเรียกว่าบอกสูตร เล่นตามนี้ มาแน่ ได้แน่ นอกจากชักชวนแล้ว ยังมีแยบยลกว่านั้น คือการรับเงินมาเล่นให้ อย่างรับปั่นบาคาร่า เล่นไม่เป็นก็เอาเงินมาให้เขาเล่นให้ คนที่เชื่อก็คิดว่าเอาเงินให้คนที่เก่งกว่าเล่น สุดท้ายก็โดนหลอกกันหมด”
หลายคนที่หลงเชื่อ กว่าจะรู้ตัวก็เสียเงินไปมากมายให้กับเซียนพนันที่ไว้ใจ จนมีประโยคแซวบนโลกออนไลน์ว่า “หมดตูดเพราะสูตรเฮีย” ว่าหมดกันมาเท่าไหร่ก็ยังไม่เข็ดเสียที นั่นเพราะเว็บพนันมักจะหาลู่ทางใหม่ๆ ในการเชิญชวน จูงใจ ผู้เล่นให้ยังอยู่ในวังวนนี้
ไม่ใช่แค่หน้าใหม่เท่านั้นที่โดนหลอกล่อเข้าสู่วังวนการพนัน เหล่าผู้เล่นรุ่นเก๋าที่คิดว่าตัวเองเจนสนาม ก็ยังเป็นอีกหนึ่งกลุ่มที่ไม่สามารถออกจากวังวนนี้ได้ และยังหลงคิดว่าตัวเองนั้นรู้เท่าทันเกมมากพอ
กลุ่มคนที่เล่นอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลาหนึ่ง มักอยู่ในระหว่างติดกับดักการพนันและกับดักความคิดตัวเอง จนไม่อาจถอนตัวได้ โดยเฉพาะความหอมหวานของรางวัลก้อนใหญ่ที่ตนเคยได้รับ ยิ่งเสริมสร้างความมั่นใจให้ตัวเองว่าเรารู้ทันเกม และจะสามารถกอบโกยเงินรางวัลก้อนใหญ่แบบนั้นได้อีกครั้ง
“มีทัศนคติว่าจะชนะพนันได้ไม่ยาก อาจเป็นเพราะเขาไม่ตระหนักเรื่องโอกาส ความน่าจะเป็น ไม่ได้เห็นว่าเจ้ามือควบคุมทุกอย่าง ยิ่งเชื่อมกับเรื่องโชคเรื่องดวง ไม่ตานี้ก็ตานึง เหมือนนักมวย ขอแค่หมัดเดียว เขาคิดว่าทั้งหมดที่ลงทุนมาจะคุ้ม”
หรือจะเป็นกลุ่มคนที่อาจจะไม่ได้เงินรางวัลมากมาย แต่รู้สึกว่าตนเองเสียกับเกมนี้ไปมากแล้ว อยากจะถอนทุนคืน เสียไปเท่าไหร่ยิ่งทบไปเท่านั้น อย่างที่กล่าวไว้ตั้งแต่แรกว่าเกมนี้คือเกมของเจ้ามือ ผู้ออกแบบเกมเหล่านี้เข้าใจสิ่งที่ผู้เล่นต้องการดี ยิ่งมีลูกล่อลูกชนให้ผู้เล่นอยู่ในวังวนได้เสียแบบนี้ไม่รู้จบ
จนกว่าผู้เล่นจะเอะใจหรือไม่มีเงินจะมาจ่ายให้พวกเขาแล้ว
เราจะอยากเล่นเกมที่เราไม่มีวันชนะไปทำไมกัน?
คนที่อยู่นอกเกมอาจรู้สึกว่าเรื่องนี้มันเข้าใจง่าย ไม่มีใครร่ำรวยได้จากการพนัน แต่คนที่อยู่ในวังวนเหล่านั้น พวกเขาอาจมองไม่เห็นทางอย่างที่คนอื่นเห็น หรือเลือกที่จะไม่เห็นจนกว่าจะเอาชนะพนันได้ แน่นอนว่ามันไม่ใช่เกมที่ออกแบบมาให้เราชนะ เราจะมีตัวเลือกอะไรนอกจากอยู่ในวังวนนั้นตลอดไป
“การเลิกพนันต้องหักดิบ ไม่ใช้วิธีการลด ต้องดูว่าใจแข็งทำได้ไหม อาจต้องการผู้ช่วยที่คอยให้กำลังใจ กำกับดูแลเรื่องเงิน บางคนยกเงินให้ภรรยา ครอบครัวดูแล บางคนมีเงินเท่าไหร่บังคับตัวเองไม่อยู่ เอาไปเล่นทันที”
หากใครที่กำลังเผชิญปัญหานี้อยู่ เราเข้าใจดีว่าการพนันไม่ต่างอะไรกับสิ่งเสพติด ไม่ใช่สิ่งที่จะเลิกกันง่ายๆ เหมือนใจนึก (ไม่อย่างนั้นคงไม่มีใครติดการพนันแล้วล่ะ) คำแนะนำจากมูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน คือ เราเองต้องมีใจอยากจะเลิกเสียก่อน มีสภาพแวดล้อมที่เข้าใจและพร้อมสนับสนุน และถ้าหากยังไม่เพียงพอ การเข้าพบผู้เชี่ยวชาญก็เป็นอีกทางเลือกที่ดี เพราะในบางกรณีที่เกิดการเสพติดมากๆ อาจนับเป็นเรื่องความเจ็บป่วยทางจิตใจ ที่ต้องเข้ารับการบำบัดและได้รับคำแนะนำอย่างถูกต้อง
ทางมูลนิธีเอง มีช่องทางให้คำปรึกษาสำหรับคนที่อยากเลิกเล่นพนัน โดยสามารถเพิ่มเพื่อนใน LINE ID: @552szrln หรือทาง Facebook: StopGamblingFoundation
