เข้าช่วงท้ายปีแบบนี้แล้ว เผลอแป๊บเดียวก็เพิ่งรู้ตัวว่าคอลัมน์สัปดาห์นี้จะเป็นรอบรองสุดท้ายของปี ก็ได้แต่คิดว่ามีอะไรต้องทำเยอะแยะก่อนส่งท้ายปี โดยเฉพาะถ้าทำตามธรรมเนียมญี่ปุ่นก็มีกิจกรรมเยอะแยะเลยทีเดียวครับ และด้วยการที่ชินกับวัฒนธรรมญี่ปุ่นมานาน ช่วงส่งท้ายปีก็มีกิจกรรมหนึ่งที่กลายเป็นธรรมเนียมในบ้านผมไปแล้ว นั่นก็คือ การชมการแข่งขันร้องเพลงขาวแดง หรือที่ญี่ปุ่นเรียกว่า NHK Kouhaku Uta Gassen หรือที่เรียกกันย่อๆ ว่า โคฮะคุ
โคฮะคุ คือการประกวดร้องเพลงในวันส่งท้ายปีเก่าของญี่ปุ่น จัดขึ้นโดยช่อง NHK ใน NHK Hall ของพวกเขาเอง เป็นรายการยาวประมาณ 4 ชั่วโมง 15 นาที เริ่มแสดงตั้งแต่เวลา 19.30 น. ยาวไปจนจบเวลา 23.45 น. หรือ 15 นาที ก่อนที่จะขึ้นปีใหม่นั่นเอง ซึ่งตลอดเวลา 4 ชั่วโมง ก็เต็มไปด้วยการแสดงดนตรีทีละลานตา เต็มไปด้วยศิลปินระดับท็อปของญี่ปุ่น ที่ไม่ว่าใครก็อยากจะได้โอกาสขึ้นมายืนบนเวทีนี้เพื่อการันตีความสำเร็จของตัวเอง แบ่งกันเป็นทีมขาวของฝ่ายชาย และทีมแดงของฝ่ายหญิง ผลัดกันร้องเพลงก่อนที่จะตัดสินกันด้วยผลโหวตในช่วงท้ายว่าทีมไหนชนะ รายการนี้เป็นรายการสำคัญของวงการทีวีญี่ปุ่นมาตั้งแต่ปี 1951 และกลายเป็นรายการสำคัญที่ครองเรตติ้งสูงสุดของรายการทีวีส่งท้ายปีมาโดยตลอด จะมีแค่ปีที่ Bob Sapp สัตว์ประหลาดวงการคิกบ็อกซิ่งขึ้นชกกับ Akebono อดีตโยโคซุนะ ที่โดนชิงเรตติ้งช่วงสั้นๆ ไป สำหรับชาวญี่ปุ่นแล้ว การนั่งดูรายการประกวดรายการร้องเพลงสดรายการนี้ก็เป็นกิจกรรมประจำครัวเรือนก่อนที่จะจบรายการในเวลา 15 นาทีก่อนเที่ยงด้วยเพลง Hotaru no Hikari หรือเพลงสามัคคีชุมนุมเวอร์ชั่นญี่ปุ่น ให้ชาวบ้านได้ออกไปไหว้ศาลเจ้ากัน
ด้วยความเป็นรายการที่มีเรตติ้งสูง คนดูทั่วบ้านทั่วเมือง แถมเป็นรายการสด ก็หนีไม่ได้ที่จะเกิดเรื่องผิดพลาดครับ ซึ่งก็มีตั้งแต่เรื่องเล็กๆ น้อยๆ อย่างเช่นปลายปีก่อนที่ ฮาชิโมโต้ นานามิ ขวัญใจของผมจาก Nogizaka46 ต้องมาเล่นเคนดามะโชว์กับดาราคนอื่นรวมถึงหมีคุมะมง แล้วจะปิดท้ายด้วยการเหวี่ยงลูกบอลขึ้นไปแล้วเอาส่วนแหลมเสียบให้ได้ ปกติเธอก็ทำได้ล่ะครับ แต่พอเป็นเวทีใหญ่ ก็พลาดกันหลายคน เลยหยวนๆ กันไป (จริงๆ ยกเรื่องอื่นก็ได้ แต่อยากอวยโอชิตลอดกาลแค่นั้นล่ะ)
แต่หลายครั้งก็เกิดเรื่อง ‘อุบัติเหตุ’ ที่เกิดจากการตั้งใจของตัวศิลปินที่มาออกรายการ จนเป็นเรื่องฮือฮาในวงการไปยาวๆ หลายครั้งเหมือนกัน
ขอแทรกเรื่องการจัดการกับรายการสดของญี่ปุ่นหน่อยนะครับ ช่วงเปลี่ยนไตรมาสเขามักจะมีรายการพิเศษซึ่งก็จะมีช่วงเล่นเกมตลกๆ เอาฮากึ่งเซ็กซี่ อย่างเช่นให้ดาวตลกมาแข่งขึ้นบันไดลื่นๆ โดยใส่กางเกงว่ายน้ำตัวจิ๋ว โอกาสหลุดมันก็มีครับ แต่เขาก็มีทีมงานคอยเซฟ แต่ก็ไม่ใช่ด้วยวิธีรอใส่โมเสคนะครับ เขาใช้วิธีอนาล็อกมาก คือ ทีมงานเตรียมโยนผ้าขนหนูผืนใหญ่ไปให้คลุมตรงส่วนที่มันโป๊ออกมา เอาแบบนี้ล่ะครับ ถ้าไม่ไหวจริงๆ ค่อยตัดสัญญาณไปทางอื่นเอา
กลับมางานโคฮะคุ ด้วยความที่เป็นงานใหญ่คนรอดูเยอะ พลาดมาทีก็มีคนเห็นเยอะนี่ล่ะ เลยมีตำนานยาวนาน กรณี ‘อุบัติเหตุ’ ที่ผมจำได้ดีสุด เพราะเพิ่งผ่านมาไม่นานนี่เอง คือในคืนส่งท้ายปี 2006 (ก็นานเหมือนกันนี่หว่า) ศิลปินที่มาแรงมากในปีนั้นคือ DJ Ozma หรือร่างอวตารของ Ayanokouji Shou นักร้องสุดฮาของวงร็อคอิมเมจแยงกี้ Kishidan แยกมาทำเพลงเดี๋ยวของตัวเองเป็นเพลงเต้นอย่างสนุกสนานชื่อเพลง Age Age Every Knight ที่เอาทำนองมาจากเพลงเกาหลีอีกที ด้วยความที่ตัวเพลงเป็นเพลงปาร์ตี้สนุกสนานเอาฮา ทำให้หลายคนอยากเห็นการแสดงในโคฮะคุของพวกเขา
แต่ไม่มีใครคิดว่า ระหว่างที่แสดงไปเรื่อยๆ ทีมแดนเซอร์ชายหญิงของเขาก็ค่อยๆ ถอดเสื้อผ้าออกทีละชิ้น ทีละชิ้น จนสุดท้าย พอจบเพลงทุกคนก็เหลือแค่บอดี้สูทสีเนื้อ พร้อมเซ็นเซอร์ตรงจุดสำคัญด้วยรูปเห็ดน้อยเท่านั้น เล่นเอาศิลปินรุ่นใหญ่ที่ขึ้นมาร้องเพลงต่อบนเวทีอึ้งแบบไม่ทันตั้งตัว
หลังจากเกิดเหตุ ก็มีทั้งโทรศัพท์ ทั้งโทรสาร (แฟกซ์นั่นล่ะ) ไปต่อว่าทางสถานีอย่างหนัก ส่วน DJ Ozma ก็รับกรรมด้วยการที่เพลงขึ้นอับดับในชาร์ตไปแทนเพราะคนสนใจ แต่สุดท้ายก็ต้องมีการเคลียร์กันให้ได้ ทาง DJ Ozma ก็ยอมรับว่าตั้งใจทำ เพราะตอนซ้อมยังไม่ได้ทำขนาดนี้ กะเก็บไว้เป็นทีเด็ดตอนโชว์ ผลก็คือ DJ Ozma และวง Kishidan ของเขาถูกแบนจาก NHK ไปยาวๆ เพราะสถานีแห่งชาตินี่เขาค่อนข้างจะอนุรักษนิยมเอาเรื่อง ทำอะไรแผลงๆ แล้วโดนแบนยาวหมด ขนาดเปลี่ยนอวตารไปเป็นสาวดีวาในวง Yajima Biyoushitsu กับคู่หูตลก Tunnels แล้วมีเพลงดัง แต่ก็โดนแบนไม่ให้ไปเล่นในโคฮะคุปี 2009 อยู่ดี เรียกได้ว่าขึ้นบัญชีหนังหมากันเลยทีเดียว ขนาดจะใช้ NHK Hall จัดคอนเสิร์ตยังไม่ได้ครับ
จริงๆ แล้วตัว Tunnels เองก็เคยก่อเรื่องในปี 1991 ด้วย เพราะขึ้นไปบนเวทีโดยใส่แค่กางเกงว่ายน้ำตัวเดียวแล้วเพนต์ตัวเองเป็นสีแดงกับขาว พร้อมประโยคที่เขียนไว้ข้างหลังว่า ‘จ่ายค่ารับสัญญาณกันเถอะ’ (ที่ญี่ปุ่น ถ้ามีโทรทัศน์ก็ต้องจ่ายค่ารับสัญญาณโดยจะมีคนมาเช็กครับ ถ้ากล้าพอก็ปิดบ้านหนีหรือโกหกได้) ก็ไม่แน่ใจว่าต้องการช่วย NHK หรือต้องการแซะ แต่ยังดีที่เรื่องจบโดย Tunnels ถูกแบนจาก NHK ระยะสั้นๆ ครับ
เรื่องจ่ายค่าสัญญาณนี่ก็เคยเกิดเรื่องบนเวที เมื่อวง Southern All-Stars ขึ้นแสดงแล้วระหว่างเพลงดันตะโกนขึ้นมาว่า ‘จ่ายการรับสัญญาณด้วยนะ’ ก็เล่นเอาโดนใบเหลืองไปเหมือนกัน
นอกจากนี้ก็มีเรื่องผิดพลาดเล็กๆ น้อยๆ เช่น Mori Shinichi นักร้องดัง (พ่อของ Taka วง One OK Rock) ออกมาร้องเพลงโดยลืมรูปซิปกางเกง, พิธีกรแนะนำเพลง Kamen Budokai ของ Shonentai ผิดเป็น Kamen Rider ไปแทน หรือเมื่อปีก่อนที่เพลง PPAP ของ Pico Tarou กำลังดังแล้วพิธีการก็ทำท่าเสียบแอปเปิล แต่พี่แกดันลืมตัว ทำท่าเอาไมค์ยัดเข้าไปในมือที่ทำเป็นวงกลม ก็เหมือนสัญลักษณ์การเสียบอะไรบางอย่างนั่นล่ะครับ
กลับมาพวกที่พลาดแบบโหดๆ อีกหน่อยนะครับ Nagabuchi Tsuyoshi นักร้องสายร็อคผสมเพื่อชีวิต เคยออกรายการด้วยการถ่ายทอดสดจากอีกเวที (ใช่ครับ รายการนี้ไม่ต้องขึ้นแสดงบนเวทีหลักเท่านั้นแต่สามารถถ่ายทอดสดจากสตูดิโอหรือคอนเสิร์ตอื่น) แต่เหมือนพี่แกจะติดลม นอกจากด่าพนักงานของ NHK ว่าไม่ได้เรื่อง ยังเล่น 3 เพลงรวด จนกลายเป็นว่ารายการต้องตัดส่วนอื่นออกเพื่อให้จบได้ทันเวลา นอกจากนี้ก็ยังมี ในปี 1992 ที่ Motoki Masahiro อดีต Shibugakitai (ต่อมากลายเป็นนักแสดงดังที่เล่น Departure นั่นล่ะครับ) ขึ้นเวทีด้วยการแต่งตัวมีลูกโป่งถุงยางพันรอบคอ โดยให้เหตุผลว่า ต้องการให้คนตระหนักถึงอันตรายของโรคเอดส์
แต่ตำนานที่ผมว่าบ้าดีเดือดสุดคงเป็น Kikkawa Kouji นักร้องดังในปี 1985 ที่ขึ้นเวทีมาในมาดร็อคเกอร์เต็มที่ ผิดตั้งแต่เสื้อผ้าที่เขาอยู่ทีมสีขาวแต่ดันใส่เสื้อสีแดงสด แถมนักดนตรีก็เกินจำนวนที่ตกลงไว้ ที่สำคัญ ขึ้นเวทีมาพร้อมกับถือขวดแชมเปญมายกดื่มบนเวทีต่อ แถมพ่นใส่คนดู ลงไปมั่วกับคนดูจนกล้องตามไม่ทัน ที่โหดคือ เอากีตาร์มาทุบแถมจุดไฟเผาบนเวทีอีก (พี่แกบอกว่าอยากทำแบบ Jimmi Hendrix) แถมหมดเวลาเล่นก็ไม่ได้นำพา เล่นเพลงตัวเองต่อทั้งๆ ที่วงออร์เคสตราของคนต่อไปเริ่มบรรเลงเพลงต่อไปแล้ว แล้ววง Shibugakitai ที่แสดงต่อจากนั้นก็ยังมาลื่นบนเวทีเพราะแชมเปญที่เรี่ยราดอีก ร็อคแบบไม่แคร์ใครจริงๆ ผลก็คือ ถูกแบนจาก NHK ไปสิบกว่าปีครับ ไม่ใช่แค่ออกรายการ แต่เพลงยังไม่ถูกเปิดทางวิทยุของ NHK เลยครับ แหม…ทำไปได้
ในฐานะคนทำงาน ถ้าต้องเจออุบัติเหตุแบบนี้ก็คงเหนื่อยใจนะครับ แต่ในฐานะคนดู การดูรายการสดแล้วเจอของแปลกๆ ที่ไม่ได้คาดหวังแบบนี้ก็ถือว่าเป็นสีสันอย่างหนึ่งเหมือนกัน สิ้นปีนี้ผมก็รอดูเหมือนทุกปี ต้องคอยดูกันว่า จะเกิดอะไรบ้างหรือเปล่าปีนี้
