ผมพบว่าความหวาดกลัวหนึ่งซึ่งคอยวนเวียนอยู่ตลอดช่วงชีวิตที่เติบโตขึ้นเรื่อยๆ คือ ความกลัวที่จะมีลูกครับ พูดให้ชัดขึ้นคือ ความกลัวว่าสักวันหนึ่งจะเราต้องรับผิดชอบต่อชีวิตน้อยๆ ต้องคอยเลี้ยงดูให้เขาเติบใหญ่ตามวิถีมนุษย์ โดยไม่อาจรู้ล่วงหน้าได้เลยว่า เราจะเผลอทำลายตัวเขาอย่างที่เราไม่รู้ตัวหรือเปล่า
การสวมรับสถานะของพ่อกับแม่นั้น สำหรับผมเป็นเรื่องน่ากลัวที่เพียงแค่จินตนาการก็ชวนให้กระอักกระอ่วนใจอยู่ไม่น้อยเลยล่ะครับ และลึกๆ แล้ว แม้ผมชื่นชอบที่จะได้เห็นพัฒนาการของเด็กน้อย ทว่านั่นก็เกิดจากการสังเกตและจ้องมองชีวิตอื่นที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับเราโดยตรงก็เท่านั้น ผมนึกภาพความหวั่นวิตกของตัวเองหากต้องมีลูกไม่ออกเลยล่ะครับ
อ่านถึงตรงนี้คุณอาจสงสัยว่าผมจะมาบ่นเรื่องส่วนตัวพรรณ์นี้ให้ฟังไปทำไมกัน ซึ่งมันก็เพราะว่าความหวาดกลัวในลักษณะคล้ายๆ กันนี้แหละครับ ที่เป็นโครงสร้างหลักของหนังสือที่ผมหยิบมาพูดถึงในวันนี้ With Animal หรือ สัตว์สัตว์ (ใช่ครับ สัตว์สัตว์ คุณอ่านไม่ผิด) คืองานแปลชิ้นล่าสุดของสำนักพิมพ์ไจไจบุ๊คส์ ที่เคยตีพิมพ์ผลงานเด่นๆ มาแล้วหลายเล่ม ไม่ว่าจะเป็นรวมเรื่องสั้น Pieces of You เศษเสี้ยวของเธอ ของแรปเปอร์ชาวเกาหลีนาม Tablo หรือ ซัม: สี่สิบเรื่องเล่าหลังความตาย ของ David Eagleman
With Animal เองก็เป็นรวมเรื่องสั้นเช่นกันครับ โดยหนังสือขนาดถนัดมือเล่มนี้ประกอบขึ้นจากเรื่องสั้นทั้งหมด 18 เรื่อง ที่ล้วนมีความสั้น-ยาว แตกต่าง และแยกขาดกันไป ในความหมายที่ว่า เรื่องราวทั้ง 18 ไม่ได้มีองค์ประกอบที่ยึดโยงกันอย่างชัดเจน และต่างก็แยกตัวเป็นปัจเจก บอกเล่าเหตุการณ์อย่างไม่ก้าวก่าย และเพียงเฉพาะในพื้นที่ของตน
โลกของ With Animal นั้นจะเรียกว่าประหลาดก็คงไม่แปลกนัก นั่นเพราะสิ่งที่เกิดขึ้นในหนังสือเล่มนี้ หากเล่าอย่างสั้นๆ มันคือเรื่องเล่าของผู้คนที่เกิดลูกออกมาเป็นสัตว์นั่นเองครับ
แปลกใช่ไหมล่ะ เพราะมนุษย์จะคลอดลูกเป็นสิ่งมีชีวิตต่างสปีชีส์ได้อย่างไรกัน แต่แม้จะฟังไม่น่าเชื่อสักแค่ไหน หากรวมเรื่องสั้นเล่มนี้ก็ไม่ได้สนใจจะชักชวนเราวิพากษ์ในประเด็นเรื่อง ‘อะไรเป็นไปได้’ หรือ ‘อะไรเป็นไปไม่ได้’ มันไม่ใช่งานเขียนที่มุ่งสร้างข้อถกเถียงหรือโยนทฤษฎีทางชีววิทยาลงตรงหน้า แต่ With Animal เลือกจะเชื่อตั้งแต่แรกว่า การที่มนุษย์จะออกลูกเป็นสัตว์นั้นเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ อาจผิดเพี้ยนหรือแปลกประหลาดอยู่บ้างตามบริบทของพื้นที่และเหตุการณ์ในแต่ละตอนก็เท่านั้น อย่างเช่น ชีวิตของหญิงสาวที่อุ้มท้องลูกมังกร แม่ของลูกแฝดที่หนึ่งเป็นม้าแต่อีกหนึ่งเป็นคน และสัมพันธ์ชีวิตระหว่างแม่กับลูกสาวที่เป็นแมงมุม
รวมเรื่องสั้นเล่มนี้โคจรอยู่รอบวงแหวนของความหวาดกลัวที่แตกย่อยเป็นหลายระดับด้วยกันครับ โดยเฉพาะความหวั่นหวาดที่เกิดขึ้นกับความเป็นพ่อแม่อย่างที่ผมได้เกริ่นไว้ข้างต้น คำถามทำนองว่า ถ้าความคิดเรากับลูกเกิดขัดแย้งสวนทางกันล่ะ? ถ้าลูกเกิดต่อต้านเราขึ้นมาล่ะ? หรือถ้าตัวเราเกิดกลายเป็นพ่อแม่ที่ไม่ได้ดีพออย่างที่เคยวาดหวังไว้ล่ะ? With Animal พาเราสำรวจจิตใจอันไกวแกว่งและหวาดระแวงต่อสถานะพ่อแม่ที่ไม่ต่างอะไรกับการดุ่มเดินไปในอุโมงค์อันมืดมิด ปราศจากแสงสว่างใดๆ คอยบ่งชี้นำทาง
สัมพันธ์ระหว่างมนุษย์และสัตว์ในเรื่องนี้ แม้จะยึดโยงอยู่กับความเป็นแม่-ลูกเป็นสำคัญ หากทว่าความเป็น ‘สัตว์’ ก็ไม่ได้มีหน้าที่เพียงเพื่อสร้างความหวือหวา หรือเติมแต่งเรื่องราวให้หน้าสนใจเพียงทื่อๆ ด้วยเพราะสัตว์ใน With Animal นั้นเป็นดั่งภาพอุปมาต่อความแปลกแยกในหลายระดับชั้นด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นสถานะคนนอกที่เกิดจากสภาพจิตใจ โรคภัยไข้เจ็บ หรือความพิกลพิการ และแม้ว่าการออกลูกเป็นสัตว์ในเรื่องจะไม่ได้ถูกมองเป็นสิ่งแปลกประหลาด หากทว่าการที่สัตว์ต้องมาดำรงชีวิตร่วมกับมนุษย์ในระนาบที่ซ้อนทับกันอย่างพอดิบพอดีก็กลับส่งผลให้เกิดความยากต่อข้อจำกัดที่เกิดขึ้นจากความแตกต่างทั้งในเรื่องของสภาพร่างกาย พฤติกรรม และสัญชาติ
สัตว์ในเรื่อง แม้จะได้รับความรักจากผู้ให้กำเนิด หากพวกเขาก็ยังต้องทุกทนกับการดำเนินชีวิตโดยตระหนักอยู่ตลอดถึงความแปลกแยกของพวกเขา ว่าแท้จริงแล้วแม้พ่อกับแม่ของเขาอาจเป็นมนุษย์ปกติทั่วไป หากธรรมชาติที่สวนทางกันอย่างชัดเจนกลับยิ่งจะตอกย้ำให้ตัวพวกเขายิ่งจะหดเล็กลงเรื่อยๆ ในสังคมที่มนุษย์ยังคงเป็นผู้ปกครอง ฉะนั้นจึงอาจกล่าวได้ว่า ภายใต้โครงสร้างที่บอกเล่าเรื่องราวมหัศจรรย์ของคนที่ออกลูกเป็นสัตว์ หากภายใต้พื้นผิวของมันกลับฝังซ่อนนัยและการอ้างถึงโลกแห่งความจริงที่พร้อมจะอัปเปหิมนุษย์ใดๆ ที่ประชากรส่วนใหญ่ลงความเห็นว่าตัวตนของพวกเขาเหล่านั้นไม่ต้องตรงตามบรรทัดฐานที่สังคมได้วางเอาไว้
ไม่ใช่เพียงความกลัวในฐานะพ่อแม่เท่านั้นที่ With Animal อภิปราย แต่เป็นความกลัวต่อมนุษย์ด้วยกันเองที่ภายใต้ใบหน้าซึ่งป่าวประกาศอยู่ปาวๆ ว่า น้อมรับหลักสิทธิมนุษยชนก็ดี ปฏิบัติต่อมนุษย์ทุกคนอย่างเท่าเทียมก็ดี หรือเคารพในสิทธิและเสรีภาพก็ดี หากที่สุดมันก็เพียงแค่เปลือกที่บดบังจิตใจอันต่ำช้ามืดมิด พร้อมจะผลักไสใครก็ตามที่คิดต่างออกจากพื้นที่ของตนโดยไม่คิดแยแสสนใจ มันเป็นเรื่องน่าเศร้านะครับหากเราต้องใช้ชีวิตอยู่ในสังคมที่ไม่อาจวางใจใครได้ จำต้องดำรงชีวิตอยู่ด้วยความหวาดระแวงที่ไม่อาจคาดเดาได้เลยว่า ในวันนี้ที่แม้เราจะรู้สึกว่าตัวเองเป็นมนุษย์คนหนึ่ง หากเราก็ไม่อาจแน่ใจได้เลยว่าความเป็นมนุษย์ที่เราถือครองอยู่นี้ มันจะดับวูบลงไปเมื่อไร
With Animal เป็นรวมเรื่องสั้นที่อ่านเพลินทีเดียวครับ ซึ่งส่วนหนึ่งก็ต้องยกเครดิตให้กับ ณัฐกานต์ อมาตยกุล และณัฐชานันท์ กล้าหาญ ผู้แปลหนังสือเล่มนี้ที่กลั่นกรองเป็นภาษาไทยได้อย่างหมดจดลื่นไหล และแม้ว่าสิ่งที่ผมพูดไปข้างบนนั่นจะดูมืดหม่นสิ้นหวังอยู่สักหน่อย หากมันก็ไม่ได้แปลว่าหนังสือเล่มนี้จะเคร่งเครียด จริงจัง หรือมีแต่เรื่องที่ชวนให้ห่อเหี่ยวใจนะครับ ด้วยเพราะ With Animal เองก็อัดแน่นด้วยมุกตลกร้ายๆ การจิกกัดที่มากพร้อมด้วยชั้นเชิง หรือบางเรื่องก็น่ารักและชวนให้อมยิ้มอยู่ทีเดียวเลยครับ
หากใครกำลังมองหาหนังสือที่มาพร้อมรสสัมผัสแปลกๆ อยู่ล่ะก็ With Animal นี่แหละครับที่เพียบพร้อมด้วยกลิ่นปะแล่ม รสประหลาด ผสานออกมาเป็นรสชาติที่คุณยากจะวางหนังสือลงอย่างแน่นอน
