เคยสงสัยไหมว่า ทำไมสัตว์ทั้งหลายไม่ต้องแปรงฟันสองครั้งต่อวัน หรือทุกครั้งหลังอาหาร
ในขณะที่เราต้องแปรงฟันอย่างถูกวิธี เติมฟลูออไรด์ให้ตัวเองอย่างพอเหมาะ ใช้ไหมขัดฟัน และไปหาหมอฟันทุกหกเดือนกันไปตลอดชีวิต พวกสัตว์โลกทั้งหลายกลับดูเหมือนจะมีฟันดีอยู่ได้อย่างสบายใจไร้กังวล ใจเย็นๆ ก่อนอย่าเพิ่งน้อยใจที่เกิดมาเป็นมนุษย์ เพราะเราไม่ใช่เผ่าพันธุ์เดียวหรอกนะ ที่ต้องคอยทำความสะอาดฟันอยู่เสมอ แต่เหตุที่เราต้องทำความสะอาดฟันเป็นประจำทุกวัน ก็เพราะอาหารที่เรากินเข้าไปนั้น ผ่านกระบวนการปรุงแต่งที่ทำให้เกิดน้ำตาล กรด คราบเหนียวต่างๆ ที่ทำร้ายฟันอยู่ทุกมื้อเราจึงต้องดูแลฟันมากกว่าเพื่อร่วมโลกที่กินพืช กินเนื้อสัตว์จากธรรมชาติ ไม่ผ่านกระบวนการปรุงแต่งใดๆ แต่แม้จะไม่ได้หยิบฟันมาแปรงแบบเรา สัตว์บางชนิดก็มีวิธีดูแลฟันของตัวเองด้วยเหมือนกัน เพราะฟันเป็นส่วนสำคัญในระบบย่อยอาหาร ทำให้เราทุกคน (และทุกตัว) ใช้ชีวิตได้อย่างเป็นปกติสุข
จระเข้
แน่นอนว่าทุกครั้งที่ล่าเหยื่อ จระเข้ก็จะต้องมีเศษเนื้อติดฟันให้รำคาญใจไม่ต่างจากที่เราเป็นหลังกินข้าว แต่จระเข้เท่กว่าตรงที่ไม่ต้องแปรงฟันด้วยตัวเอง แค่เพียงนอนแผ่ริมแม่น้ำ อ้าปากกว้างๆ ค้างไว้ก็จะมีนกหัวโต (Plover Bird) บินมาเกาะ แล้วจิกเศษอาหารออกจากซอกฟันให้จนสะอาดเรียบร้อยหรือหากมีปลิง ทากเกาะอยู่ภายในช่องปากนกเหล่านี้ก็จะช่วยจัดการแถมให้ด้วย
ฉลาม
ฉลามมีฟันเยอะถึงราว 50 แถวในปาก ซึ่งงอกออกมาทดแทนได้เรื่อยๆ ทุกสองสัปดาห์ ว่ากันว่าตลอดทั้งชีวิตของฉลามสายพันธุ์ Carcharhiniformes มีฟันมากถึง 35,000 ซี่! ด้วยความที่ฟันเยอะขนาดนี้ แค่คิดว่าจะต้องแปรงก็เมื่อยแล้ว ฉลามจึงโชคดีมากที่ไม่ต้องทำความสะอาดฟันเอง แต่มีเหาฉลาม กุ้งพยาบาลและปลาพยาบาล ติดสอยห้อยตามไปทุกที่ เพื่อคอยตอดกินปรสิตและเศษอาหารในปากแถมคอยกินเศษผิวหนังที่ตายแล้วตามลำตัวให้อีกด้วย เพื่อนอิ่มอร่อย ตัวเองฟันสะอาด วินวินกันทั้งคู่
ช้าง
ช้างมีฟันน้ำนม และฟันแท้ไม่ต่างจากเรา แต่ตลอดช่วงชีวิตของช้างจะมีฟันแท้งอกออกมาด้านใน แล้วดันฟันชุดเก่าออกไปด้านหน้าให้หลุดออกไปเรื่อยๆ เกิดขึ้นวนไปแบบนี้ราว 5-6 ครั้งตลอดชีวิตของช้าง จึงมีโอกาสแก้ตัวในการดูแลฟันมากกว่ามนุษย์เราหลายเท่า ฟันที่อยู่ในปากช้างนั้นได้รับการทำความสะอาดจากการเคี้ยวหญ้า ผัก ผลไม้ที่มีไฟเบอร์อยู่แล้ว ส่วนงา ซึ่งเป็นฟันตัดขากรรไกรบนคู่ที่สอง ใช้ขุดหาดินโป่งหรือรากไม้ ขูดเปลือกไม้ทำให้ได้รับการขัดถูทำความสะอาดไปตามอัตโนมัติ
สัตว์นักล่า
เสือ สิงโต หมาป่า หมาใน ซึ่งเป็นสัตว์กินเนื้อนั้นออกล่าเมื่อท้องหิว ซึ่งการกินเหยื่อเป็นอาหารในแต่ละครั้งก็เท่ากับเป็นการแปรงฟันด้วยเหมือนกัน โดยพวกมันจะเคี้ยวกระดูกจนถึงแกนใน หลายครั้งหลายหนกินเนื้อแล้วก็กินกระดูกตามเข้าไปด้วย ซึ่งการเคี้ยวกระดูกแข็งๆ สำหรับสัตว์นักล่าพวกนี้แหละ จึงเป็นการทำความสะอาดฟันตามธรรมชาติไปด้วยในตัว
หมา แมว
น้ำลายของหมา แมวช่วยชะลอการผุกร่อนของฟันได้ดี เพราะมีความเป็นด่างอ่อนๆ (ค่า pH ของน้ำลายหมาอยู่ที่ 7.5-8 ส่วนน้ำลายมนุษย์ pH อยู่ที่ 6.5-7) ทำให้มีปัญหาเรื่องฟันน้อยกว่า แต่หากทนกลิ่นไม่ไหวหรือกลัวสัตว์เลี้ยงแสนรักฟันผุ เจ้าของก็ต้องช่วยทำความสะอาดฟันให้ด้วยเหมือนกัน โดยใช้แปรงสีฟัน และยาสีฟัน (เน้นว่าต้องเป็นยาสีฟันสำหรับสัตว์เท่านั้นนะ) ค่อยๆ แปรงวนเป็นวงกลมที่ซี่ฟันด้านหน้า และด้านในจนทั่วเป็นประจำวันละครั้ง หรือให้เคี้ยวขนมขัดฟันระหว่างวันเป็นตัวช่วยก็พอไหว
บทความสนับสนุนโดย Curaprox TH
อ้างอิงข้อมูลจาก
https://snoozedentist.com/dentistry-in-nature-how-wild-animals-care-for-their-teeth/
http://toothbody.com/animals-dont-need-clean-teeth/
https://prezi.com/glwzgwnxctyl/how-animals-clean-their-teeth/
https://www.osdco.net/communities/pet-health/173/how-to-brush-teeth
https://www.quora.com/How-do-animals-maintain-healthy-teeth-while-never-brushing-them
https://phuketaquarium.org/common-remora/
