จีนเป็นประเทศที่ถูกวิพากษ์วิจารณ์เรื่องการเซ็นเซอร์มาโดยตลอด โดยเฉพาะเรื่องที่เกี่ยวข้อง หรือเชื่อมโยงกับเหตุการณ์ปราบปรามการประท้วงที่จตุรัสเทียนอันเหมินเมื่อปี 1989 ก็ย่อมเล็ดลอดสายตาของทางการจีนไปไม่ได้
และการเซ็นเซอร์ก็ได้มาถึงวงการการ์ตูนอีกครั้ง หลังมีการพบว่าการ์ตูนเดอะซิมป์สันส์ ตอน ‘Goo Goo Gai Pan’ ซึ่งเป็นตอนที่ครอบครัวซิมป์สันเดินทางไปเยี่ยมจตุรัสเทียนอันเหมินที่ประเทศจีน ได้หายไปจากบริการสตรีมมิ่ง Disney+ ของฮ่องกง
ตอนที่หายไปนั้น คือ ตอนที่ 12 ของซีซั่น 16 ซึ่งออกฉายเมื่อปี 2005 เป็นตอนที่เล่าเรื่องครอบครัวซิมป์สันเดินทางไปเยือนประเทศจีนเพื่อรับบุตรบุญธรรมมาเลี้ยง ในตอนเดียวกันนี้ ครอบครัวซิมป์สันยังได้ไปเยี่ยมเคารพศพของเหมา เจ๋อตุง ซึ่งโฮเมอร์ ซิมป์สันก็ได้พูดออกมาว่า เหมา เจ๋อตุง คือ “เทวดาตัวน้อยที่ฆ่าคนไป 50 ล้านคน” เมื่อครอบครัวซิมป์สันเดินทางมาถึงจตุรัสเทียนอันเหมิน ก็พบว่ามีแผ่นป้ายจารึก เขียนไว้ว่า “ณ ที่แห่งนี้ เมื่อปี 1989 ไม่ได้มีอะไรเกิดขึ้นเลย” นับเป็นการวิพากษ์วิจารณ์การเซ็นเซอร์ของจีนตามสไตล์ของเดอะซิมป์สันส์
จากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ทั้งทางดิสนีย์และรัฐบาลฮ่องกงก็ยังไม่ได้ออกมาโต้ตอบอะไร จึงยังไม่แน่ชัดว่าดิสนีย์เลือกลบตอนดังกล่าวออกไปเองหรือถูกหน่วยงานทางการสั่งให้ถอด ในเมื่อกฎหมายเซ็นเซอร์ภาพยนตร์ฉบับใหม่ของฮ่องกงห้ามฉายแค่ภาพยนตร์ที่กระทบกับความมั่นคงแห่งชาติของจีนเท่านั้น ไม่ได้ห้ามมาถึงบริการสตรีมมิ่ง แต่ Grace Leung ผู้เชี่ยวชาญด้านการควบคุมสื่อ ก็ได้ตั้งข้อสังเกตเอาไว้ว่า ดิสนีย์เป็นฝ่ายเลือกถอดตอนดังกล่าวออกไปเอง
เหตุการณ์ดังกล่าวสะท้อนไปกับกระแสความกังวลว่าพื้นที่ที่เปิดกว้างให้กับการแสดงออกในฮ่องกงอาจจะกำลังลดน้อยถอยลงไป พูดอีกอย่างคือ ‘The Great Firewall’ ซึ่งเป็นชื่อเรียกมาตรการของทางการจีนในการควบคุมอินเทอร์เน็ตภายในประเทศ อาจจะกำลังมาถึงฮ่องกงในเร็ววันนี้ หลังจากที่จีนออกมาตรการต่างๆ เพื่อปราบปรามผู้เห็นต่าง ไม่ว่าจะเป็นกฎหมายความมั่นคงแห่งชาติฮ่องกงที่ออกมาเมื่อเดือนมิถุนายนปีที่ผ่านมา หรือกฎหมายเซ็นเซอร์ภาพยนตร์ที่ได้พูดถึงไป และล่าสุด แคร์รี แลม ผู้บริหารสูงสุดเขตบริหารพิเศษฮ่องกง ก็ได้ออกมาตอกย้ำว่า ฮ่องกงจะ ‘ปิดช่องโหว่’ บนอินเทอร์เน็ตอย่างจริงจัง และจะออกกฎหมายควบคุม ‘เฟคนิวส์’ ต่อไปในอนาคต
อ้างอิงจาก
https://www.nytimes.com/2021/11/29/world/asia/simpsons-hk.html
https://www.bbc.com/news/world-asia-china-59468148
