หลายวันก่อนเพิ่งมีข่าวดีเรื่อง ‘ค่าโง่โฮปเวลล์’ ไป แต่ในวันนี้ (7 มี.ค.2565) ไม่มีข่าวดีอีกหนึ่งค่าโง่ คือกรณี ‘ค่าโง่คลองด่าน’ เมื่อศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยว่า พยานหลักฐานที่กระทรวงการคลังและกรมควบคุมมลพิษยื่นมาเพื่อขอฟื้นคดี ไม่ใช่ ‘พยานหลักฐานใหม่’ ทำให้รัฐต้องจ่ายเงินชดเชยให้แก่เอกชนประมาณ 9,600 ล้านบาทรวมดอกเบี้ย ตามคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการค่าโง่(โครงการบ่อบำบัดน้ำเสีย)คลองด่าน คืออะไร?
โครงการบ่อบำบัดน้ำเสียคลองด่าน หรือชื่อเต็ม ‘โครงการก่อสร้างระบบรวบรวมและบำบัดน้ำเสียในเขตควบคุมมลพิษพื้นที่ จ.สมุทรปราการ’ ที่เริ่มตั้งแต่ปี 2538 ซึ่งมีปัญหาตั้งแต่การเลือกพื้นที่ตั้งโครงการ แทนที่จะเลือกบริเวณใกล้เขตอุตสาหกรรม กลับมาเลือกพื้นที่ใน ต.คลองด่าน อ.บางบ่อ จ.สมุทรปราการ ที่อยู่ไกลจากเขตอุตสาหกรรมนับร้อยกิโลเมตร ปัญหาการออกเอกสารสิทธิที่ดิน และปัญหาในขั้นตอนการประมูลเอกชนที่มารับงาน
กระทั่งเมื่อประพัฒน์ ปัญญาชาติรักษ์ มาเป็น รมว.กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ ในปี 2546 ก็ตั้งคณะทำงานขึ้นมาตรวจสอบข้อเท็จจริง ก่อนจะสั่งให้ยุติการดำเนินโครงการ หลังก่อสร้างไปแล้วกว่า 95%
นำไปสู่การฟ้องร้องของเอกชนที่ได้รับงานนี้อย่างกิจการร่วมค้า NVPSKG ต่ออนุญาโตตุลาการที่วินิจฉัยให้รัฐแพ้คดี ต้องจ่ายเงินชดเชยนับหมื่นล้านบาท จนถูกเรียกว่า ‘ค่าโง่’ ในที่สุด
พยานหลักฐานที่กระทรวงการคลังและกรมควบคุมมลพิษยื่นต่อศาลปกครองสูงสุดเพื่อขอให้ฟื้นคดีนี้มาพิจารณาใหม่ก็คือคำตัดสินของศาลฎีกาว่าโครงการนี้มีการทุจริตในหลายขั้นตอน แต่ศาลปกครองชี้ว่า ไม่ใช่พยานหลักฐานใหม่ จึงยกคำร้องในท้ายที่สุด
ปัจจุบัน วัฒนา อัศวเหม อดีต รมช.มหาดไทย นักการเมืองดังแห่ง จ.สมุทรปราการ ยังคงหลบหนีคดีที่ถูก ป.ป.ช.ชี้มูลความผิดจากปัญหาโครงการบ่อบำบัดน้ำเสียคลองด่าน
แม้กรณีค่าโง่คลองด่านจะเป็น ‘บทเรียนราคาแพง’ จากปัญหาการทุจริตในโครงการเมกะโปรเจ็กต์ ที่รัฐต้องควักเงินภาษีก้อนโตไปจ่ายเป็น ‘ค่าโง่’ ให้เอกชนโดยไม่ได้อะไรกลับคืนมา แต่ในอีกด้านหนึ่งก็เป็นตัวแบบสำคัญของการต่อสู้ของชาวบ้านเพื่อปกป้องทรัพยากรธรรมชาติในบ้านเกิด The MATTER เคยเขียนถึงกรณีนี้ไว้ ชวนย้อนอ่านได้ที่: https://thematter.co/social/politics/klong-dan-corruption-case/146673
#Brief #TheMATTER
