งานวิจัยทุกชิ้นล้วนมีคุณค่าในแบบของตัวเอง แม้บางชิ้นจะเห็นครั้งแรกแล้วต้องหัวเราะออกมา แต่งานเหล่านี้ก็มีคุณค่าและทำให้ได้ขบคิดต่อเสมอ
Ig Nobel Prizes คือรางวัลที่มอบเกียรติให้งานวิจัยที่ ‘ไม่ธรรมดา’ เหล่านี้ อาทิ งานวิจัยที่ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างอาการท้องผูกของแมลงป่องกับการหาคู่ หรือ งานวิจัยที่ศึกษาการสวนทวารของชนเผ่ามายาผ่านภาพเขียนบนเครื่องปั้นดินเผา
รางวัลนี้เกิดขึ้นครั้งแรกเมื่อปี 1991 และชัดเจนอยู่แล้วว่าเป็นเวทีรางวัลที่ล้อเลียน Nobel Prizes โดย Ig Nobel Prizes ตั้งเป้าว่าจะให้รางวัลแก่งานวิจัยที่มีลักษณะ ‘ความสำเร็จที่ทำให้คนขำก่อน และทำให้พวกเขาขบคิดในเวลาต่อมา’ หรือก็คืองานที่อาจดูไร้สาระเมื่อเห็นครั้งแรก แต่ก็ไม่ได้ไร้คุณค่าทางวิทยาศาสตร์แต่อย่างใด
ชวนดูผลรางวัล Ig Nobel Prizes 2022 ทั้งหมด 10 สาขา และเนื้อหาโดยคร่าวของแต่ละผลงานได้ ดังนี้
#สาขาหทัยวิทยาประยุกต์ (Applied Radiology Prize)
ผู้ชนะสาขานี้ ทำวิจัยว่าด้วยเรื่อง ‘หากคู่เดตใหม่ที่เพิ่งพบกันครั้งแรกและมีแรงดึงดูดใจต่อกัน อัตราการเต้นของหัวใจของทั้งคู่จะตรงกัน‘
ผู้วิจัยศึกษาและค้นพบว่า เครื่องยืนยันว่าคู่เดตใหม่มีแรงดึงดูดกัน คือ การที่อัตราการเต้นของหัวใจของทั้งคู่ประสานกัน ไม่ใช่การสบตา การยิ้ม การหัวเราะ หรือการที่อัตราเต้นของหัวใจสูงขึ้นแต่อย่างใด โดยอาการข้างต้นอาจเกิดจากความตื่นเต้นก็ได้ ไม่ใช่เครื่องบ่งบอกความดึงดูดใจที่เกิดขึ้น
#สาขาวรรณกรรม (Literature Prize)
ผู้ชนะสาขานี้ ศึกษาวิจัยว่า ‘อะไรที่ทำให้เอกสารเกี่ยวกับกฎหมายอ่านเข้าใจยาก‘
ผู้วิจัยศึกษาว่าอะไรที่ทำให้เอกสารทางกฎหมายยากต่อการอ่านให้เข้าใจ ผ่านการวิเคราะห์และเปรียบเทียบเอกสารทางกฎหมายกับเอกสารอื่นๆ เช่น เอกสารวิชาการ หนังสือพิมพ์ เป็นต้น จนค้นพบว่าการอ่านเอกสารที่ใช้ภาษากฎหมายจะเข้าใจยากกว่า หากเทียบกับเอกสารทั่วไป
แล้วอะไรทำให้เอกสารทางกฎหมายเข้าใจยาก? ผู้วิจัยระบุว่าเพราะลักษณะของภาษาทางกฎหมายทำให้คนทั่วไปเข้าใจได้ยาก มีการใช้ศัพท์ที่คนทั่วไปไม่คุ้นชิน ศัพท์เฉพาะทาง และไวยากรณ์ที่กำกวม ซึ่งเป็นการเขียนที่ทำให้คนประมวลผลได้ยาก
อ่านงานวิจัยเพิ่มเติมได้ที่ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35257980/
#สาขาชีววิทยา (Biology Prize)
ผู้ชนะสาขานี้ ศึกษาวิจัยว่า ‘อาการท้องผูกของแมงป่องมีผลต่อโอกาสในการหาคู่อย่างไร‘
ผู้วิจัยทำการศึกษาแมงป่อง ‘Ananteris balzani’ แมงป่องชนิดหนึ่งในอเมริกาใต้ ซึ่งแมงป่องชนิดนี้จะยอมเสียสละหางซึ่งเป็นหนึ่งในอวัยวะทิ้งหากต้องการเอาชีวิตรอด ซึ่งหลังจากสลัดหางออก ระบบย่อยอาหารและระบบขับถ่ายของมันจะได้รับผลกระทบ ส่งผลให้มีอาการท้องผูกตลอดชีวิต
เพื่อทำความเข้าใจว่าสถานการณ์นี้จะส่งผลกับการหาคู่ของแมงป่องหรือไม่ คำตอบก็คือ แมงป่องจะยังสามารถหาคู่และมีลูกได้ แต่ลูกแมงป่องเกิดใหม่จะมีปริมาณน้อยกว่าลูกที่เกิดจากแมงป่องที่หางครบและไม่มีอาการท้องผูกตลอดชีวิต
อ่านงานวิจัยเพิ่มเติมได้ที่ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34741423/
#สาขาการแพทย์ (Medicine Prize)
ผู้ชนะสาขานี้ ศึกษาและวิจัยในเรื่อง “การใช้ไอศกรีมแทนวิธีการเดิมในการป้องกันความทรมานจากการรักษาด้วยเคมีบำบัด”
คนไข้มะเร็งหลายรายต้องผ่านการรักษาด้วยวิธีเคมีบำบัด ซึ่งแน่นอนว่าส่งผลข้างเคียงต่อร่างกาย อาทิ เยื่อบุช่องปากอักเสบ ที่ก็ทำให้เขาเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่ายขึ้น
โดยปกติแล้ว ผู้ป่วยจะต้องอมน้ำแข็งไว้ในปากเพื่อป้องกันผลข้างเคียงที่เกิดจากเคมีบำบัดในลักษณะข้างต้น อย่างไรก็ดี ผู้วิจัยค้นพบว่าไอศกรีมสามารถทดแทนการอมน้ำแข็งได้ และช่วยลดโอกาสในการเกิดภาวะเยื่อบุในช่องปากอักเสบได้
อ่านงานวิจัยเพิ่มเติมได้ที่ https://www.nature.com/articles/s41598-021-02002-x
#สาขาวิศวกรรม (Engineering Prize)
ผู้ชนะสาขานี้ ศึกษาและวิจัยในเรื่อง “การเพิ่มประสิทธิภาพการใช้นิ้วมือของผู้คนให้เหมาะสมกับการหมุนลูกบิด”
ปกติแล้วคนเราจะใช้สองนิ้วหมุนลูกบิดตามสัญชาตญาณทันทีหากลูกบิดมีขนาดเล็ก ซึ่งผู้วิจัยพยายามหาวิธีที่มีประสิทธิภาพที่สุดสำหรับการใช้นิ้วมือหมุนลูกบิด โดยเน้นศึกษาว่า จำนวนนิ้วที่ใช้ในการบิดจะเพิ่มลดอย่างไร หากต้องตอบสนองต่อเส้นผ่านศูนย์กลางของลูกบิดที่แตกต่างกัน
การศึกษานี้เกิดจากการเล็งเห็นความสำคัญของการออกแบบลูกบิดที่ดี และผู้วิจัยเผยว่าจะนำข้อมูลที่ค้นพบไปออกแบบผลิตภัณฑ์ต่อไป
อ่านงานวิจัยเพิ่มเติมได้ที่ https://www.nature.com/articles/s41598-021-02002-x
#สาขาประวัติศาสตร์ศิลปะ (The Art History Prize)
ผู้ชนะสาขานี้ ศึกษาและวิจัยในเรื่อง “พิธีกรรมและกิจกรรมการสวนทวารผ่านภาพเขียนบนเครื่องปั้นดินเผาชนเผ่ามายา”
ผู้วิจัยศึกษาวัฒนธรรมการ ‘สวนทวาร’ ของชนเผ่ามายาในช่วงศตวรรษที่ 6-9 ผ่านเครื่องปั้นดินเผาของชนเผ่ามายาหลายชิ้นที่มีภาพหลักฐานของการสวนทวาร และค้นพบว่า การสวนทวารคือพิธีกรรมที่กระทำได้ในที่สาธารณะ และเจอหลักฐานที่ระบุว่าชนเผ่ามายาสวนทวารกันเพื่อนันทนาการอีกด้วย
อ่านงานวิจัยเพิ่มเติมได้ที่ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3528674/
#สาขาฟิสิกส์ (Physics Prize)
ผู้ชนะสาขานี้ ศึกษาและวิจัยในเรื่อง “การพยายามทำความเข้าใจการจัดการการว่ายน้ำของลูกเป็ด”
ผู้วิจัยพยายามหาคำตอบว่าทำไมลูกเป็ดถึงว่ายน้ำเป็นแนวตามหลังแม่ นำมาสู่การค้นพบว่าการว่ายน้ำตามหลังแม่เป็ดจะใช้แรงน้อยกว่าหากต้องว่ายน้ำรูปแบบอื่น โดยแม่เป็ดที่ว่ายนำลูกๆ จะเคลื่อนที่ผ่านอากาศแทนลูกๆ ช่วยให้ลูกเป็ดที่ตามหลังว่ายสบายขึ้น ไม่ต้องออกแรงเยอะ
อ่านงานวิจัยเพิ่มเติมได้ที่ https://digitalcommons.wcupa.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1005&context=bio_facpub
#สาขาสันติภาพ (Peace Prize)
ผู้ชนะสาขานี้ ศึกษาและวิจัยในเรื่อง ‘การพัฒนาอัลกอริทึมที่ช่วยให้คนขี้นินทาตัดสินใจได้ว่า ตอนไหนควรพูดความจริง และตอนไหนควรโกหก‘
ทีมนักวิจัยได้พัฒนาแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ที่กำหนดให้คู่สนทนาเป็นคนที่ที่มีผลประโยชน์กับเรา หรือ คนที่ไม่มีผลประโยชน์กับเรา โดยแบบจำลองนี้จะวิเคราะห์และให้ผลลัพธ์ว่าตอนไหนควรจะพูดความจริงหรือตอนไหนควรจะโกหก
อ่านงานวิจัยเพิ่มเติมได้ที่ https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rstb.2020.0300
#สาขาเศรษฐศาสตร์ (Economics)
ผู้ชนะสาขานี้ ศึกษาและวิจัยในเรื่อง ‘อธิบายด้วยคณิตศาสตร์ว่าทำไมคนที่ประสบความสำเร็จ มักไม่ใช่คนที่มีความสามารถสูงสุด แต่เป็นคนที่โชคดีที่สุดต่างหาก‘
ผลการศึกษาพบว่า ไม่ใช่พรสวรรค์ สติปัญญา การทำงานหนัก หรืออื่นๆ อย่างเดียวที่ทำให้ประสบความสำเร็จ แต่ส่วนประกอบหนึ่งที่ทำให้ประสบความสำเร็จ คือ ความโชคดี การมีโชคช่วยจะช่วยให้ประสบความสำเร็จได้มากกว่าคนฉลาดเป็นกรด ผลการวิจัยนี้อิงจากแบบจำลองที่คณะผู้วิจัยพัฒนาขึ้นเพื่อศึกษาประเด็นนี้โดยเฉพาะ
ผู้นักวิจัยสร้างแบบจำลองในคอมพิวเตอร์ สร้างตัวละครที่มีคุณสมบัติต่างๆ และค้นพบว่าผู้ที่มีความสำเร็จในหน้าที่การงานมากที่สุดคือผู้ที่มีความสามารถระดับกลางๆ แต่มีความโชคดีมาก
อ่านงานวิจัยเพิ่มเติมได้ที่ https://www.worldscientific.com/doi/abs/10.1142/S0219525918500145
#สาขาวิศวกรรมความปลอดภัย (Sagety Engineering Prize)
ผู้ชนะสาขานี้ ศึกษาและวิจัยในเรื่อง ‘การพัฒนากวางมูสปลอดเพื่อทดสอบการชน‘ นักวิจัยตัดสินใจประดิษฐ์กวางมูสจำลองขึ้นมาเพื่อทดสอบการชน และนำข้อมูลความเสียหายที่เกิดขึ้นไปใช้พัฒนายานพาหนะที่มีประสิทธิภาพดีขึ้นต่อไป
อ่านงานวิจัยเพิ่มเติมได้ที่ https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.544.4445&rep=rep1&type=pdf
อ้างอิงจาก
https://improbable.com/ig/winners/#ig2022
