‘คือการทดลองว่ายน้ำในทะเลแห่งประชาธิปไตย‘ คือสิ่งที่ศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่าฯ กทม. อธิบาย เมื่อเราถามถึงความเป็นประชาธิปไตยในกลไกเลือกตั้งสภาเด็กกรุงเทพ
ตอนนี้ กทม. กำลังเปิดรับสมัครแคนดิเดตประธานสภาเด็กและเยาวชนเขตจำนวน 30 เขต และจะจัดการเลือกตั้งในวันที่ 16 กุมภาพันธ์นี้ โดยผู้สมัครแคนดิเดตจะต้องอายุไม่เกิน 25 ปี มีทะเบียนบ้านอยู่ใน 30 เขตที่เปิดรับสมัคร และไม่เป็นสมาชิกพรรคการเมือง
สภาเด็กกรุงเทพคืออะไร สำคัญยังไง The MATTER ชวนไขคำตอบกับศานนท์ รองผู้ว่าฯ กทม.
เริ่มต้นจากที่บ้านเรามี พ.ร.บ.ส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ พ.ศ. 2550 ซึ่งเป็นกฎหมายที่มีกลไกส่งเสริมการมีส่วนร่วมของเด็กและเยาวชนอันถูกส่งภารกิจต่อมายังระดับท้องถิ่นอย่าง กทม. จึงเป็นที่มาว่าทำไมถึงจัดการเลือกตั้งประธานสภาเด็กและเยาวชนที่ทั้งผู้สมัครและผู้มีสิทธิเลือกตั้งต้องอายุไม่เกิน 25 ปี
สภาเด็กและเยาวชนกรุงเทพมีสมาชิกทั้งหมด 95 คน แบ่งเป็นตัวแทนประธานสภาเด็กและเยาวชนคนเขต จำนวน 50 คน (เขตละ 1 คน), ผู้แทนนักเรียน นิสิต หรือนักศึกษาจากสถานศึกษา 33 คน, และผู้แทนกลุ่มเด็กและเยาวชนจำนวน 12 คน
ทำอะไรบ้าง? อำนาจหน้าที่ตามกฎหมายเขียนให้ประธานสภาเด็กเป็นตัวแทนเด็กและเยาวชนใน กทม. จัดกิจกรรมต่างๆ เพื่อส่งเสริมและพัฒนา เสนอแนะข้อคิดเห็นต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับประเด็นเด็กและเยาวชน เสนอแนะข้อคิดเห็นต่อสภาเด็กระดับประเทศ เป็นต้น
“พูดง่ายๆ คือ เป็นกระบอกเสียงของเด็กและเยาวชนใน กทม.” ศานนท์ กล่าวกับเรา
นี่ไม่ใช่การเลือกตั้งธรรมดา แต่เป็นการเลือกตั้งออนไลน์ที่ดึงเทคโนโลยี blockchain เข้ามาใช้ ศานนท์อธิบายว่า พ.ร.บ. ไม่ได้ระบุชัดเจนว่าต้องคัดเลือกอย่างไร จึงปรึกษากับกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) ถึงความเป็นไปได้ในการเลือกตั้ง 30 เขตพร้อมกัน (ปกติเลือกแยกเขตกัน แล้วแต่การหมดวาระ) คำตอบคือทำได้ เลยพยายามจัดการเลือกตั้งโดยพยายามล้อกับการเลือกตั้งใหญ่ เช่น รับสมัครแคนดิเดต มีการแถลงนโยบาย เป็นต้น
แต่การเลือกตั้งจริงใช้งบเยอะ ศานนท์เผยว่า กทม. จึงพยายามจัดการเลือกตั้งเชิงนวัตกรรมโดยใช้ block chain แบบที่เลือกปุ๊ปแล้วรู้ผลเลย โดยร่วมมือกับบริษัทที่มีระบบนี้อยู่แล้ว และเป็นบริษัทที่ยินดีทำระบบเลือกตั้งให้ ทำให้ระบบเลือกตั้งจึงเป็นแบบออนไลน์ที่ต้องลงทะเบียนก่อน (ลงวันเลือกตั้งก็ได้นะ) และสามารถจิ้มลงคะแนนจากมือถือได้เลย
สำหรับใครที่กังวลเรื่องไม่มีมือถือ รองผู้ว่าฯ อธิบายว่าวันเลือกตั้งคือวันที่ 16 กุมภาพันธ์ซึ่งเป็นวันศุกร์ วันที่ผู้มีสิทธิเลือกตั้งส่วนใหญ่ต้องไปโรงเรียน–มหาลัยอยู่แล้ว ฉะนั้น ใครไม่มีมือถือสามารถใช้คอมพิวเตอร์ที่ห้องคอม หรือจะเข้ามาเลือกที่สำนักงานเขตตัวเองก็ได้เช่นกัน
“กรมเด็กและเยาวชนบอกว่า ถ้าเราทำได้ขนาดนี้ นี่จะเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์สภาเด็กและเยาวชนที่จะมี engagement เยอะ เพราะบางเขตที่ผ่านมาต้องเกณฑ์ เรียกมาประชุมไม่ถึง 20 คน เรื่องนี้ไม่ค่อยมีใครรู้” ศานนท์ ระบุ
เราถามว่า สภาฯ นี้จะช่วยพัฒนาความเป็นประชาธิปไตยในตัวเด็กและเยาวชนอย่างไร ศานนท์อธิบายว่า กลไกประชาธิปไตยบ้านเรา ส่วนหนึ่งขับเคลื่อนผ่านการเสนอสิ่งต่างๆ ในสภา ดังนั้น สภาเด็กจะช่วยฝึกให้ได้เห็นวิธีการขับเคลื่อนในระบบ
การเข้ามาในสภาเด็กและเยาวชนเปรียบเสมือนการทดลองว่ายน้ำในทะเลประชาธิปไตย ให้เด็กๆ ได้ลองเล่นน้ำว่ามันเป็นอย่างไร มันเค็มไหม แสบตารึเปล่า จะได้รู้ว่ากลไกเป็นแบบไหน
“มันส่งเสริมประชาธิปไตยในแง่ของการทำงาน คือ ทำให้เด็กและเยาวชนเห็นว่าการขับเคลื่อนงานมันไม่ใช่แค่สิ่งที่เราอยากให้เป็นหรือแค่ความฝัน มันไม่ใช่แค่ what (อะไร) แต่มันคือ how (อย่างไร) ประชาธิปไตยไม่ได้มีแค่เลือกตั้ง แต่มีส่วนของการขับเคลื่อนด้วย”
“คนที่จะอยู่เมืองนี้ยาวนานที่สุด คือ เด็กและเยาวชน ฉะนั้น การที่จะให้เด็กและเยาวชนเป็นคนสร้างเมืองในอนาคต ก็ต้องทำเรื่องการศึกษาและดูแลพวกเขาให้ดีที่สุด ไม่ว่าจะการดูแลตั้งแต่เกิด หรือการให้เขามีส่วนร่วมทำให้เมืองนี้ดีขึ้น” ศานนท์ระบุ
รองผู้ว่าฯ กทม. อธิบายด้วยว่า การให้เด็กและเยาวชนได้มีส่วนร่วมในกระบวนการ พวกเขาจะยิ่งมีความหวังกับมัน แต่ถ้าปล่อยให้เขาเหล่านั้นเป็นเพียงผู้รับ ต่อให้อยู่ในเมืองที่สวยที่สุด พวกเขาก็อาจหาสิ่งที่ไม่สวยได้
“ถ้าเขาอยู่ในกระบวนการ เขาจะมีความหวัง เพราะเขาจะรู้สึกว่าสามารถแก้ปัญหาได้ ผมเชื่อว่าเมืองที่ดีที่สุดคือเมืองที่ชวนเขามาช่วยกันสร้าง คงไม่มีทางออกเดียวที่ดีสุดหรอก แต่สุดท้ายเขาก็ต้องช่วยกันคิดและสร้างเท่านั้น หน้าที่รัฐคือการเปิดพื้นที่และสร้างกลไกการมีส่วนร่วม” ศานนท์ ทิ้งท้าย
ทั้งนี้ 30 เขตที่เปิดรับสมัคร ได้แก่
โซนกรุงเทพกลาง : ดินแดง ดุสิต พระนคร สัมพันธวงศ์ ห้วยขวาง
โซนกรุงเทพเหนือ : จตุจักร ดอนเมือง บางเขน บางซื่อ ลาดพร้าว
โซนกรุงเทพใต้ : คลองเตย บางคอแหลม บางนา พระโขนง วัฒนา
โซนกรุงเทพตะวันออก : คลองสามวา บางกะปิ บึงกุ่ม ประเวศ มีนบุรี ลาดกระบัง
โซนธนบุรีเหนือ : คลองสาน จอมทอง ตลิ่งชัน บางกอกน้อย
โซนธนบุรีใต้ : บางขุนเทียน บางบอน ภาษีเจริญ หนองแขม บางแค
ผู้ที่สนใจสามารถดาวน์โหลดใบสมัครมากรอก และส่งสมัครด้วยตนเองได้ที่สำนักงานเขตที่ทะเบียนบ้านของท่านอยู่ (30 เขต) ตั้งแต่วันนี้ – 25 มกราคม 2567 โดยดาวน์โหลดฟอร์มการสมัครได้ที่ https://bit.ly/Application-CYCBKK
สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ทาง → ฝ่ายพัฒนาชุมชนฯ สำนักงานเขตทั้ง 30 เขต หรือ inbox FB page : ศูนย์เยาวชนกรุงเทพมหานคร (ไทย–ญี่ปุ่น)
