ทุกวันนี้ดูเราจะพบคำว่า ‘วาทกรรม’ ได้บ่อยๆ มิแชล ฟูโกต์ (Michel Foucault) นักคิดชาวฝรั่งเศสถือเป็นเจ้าตำรับ และเป็นหนึ่งในนักปรัชญาสมัยใหม่ที่ส่งอิทธิพลต่อวงวิชาการไทยอย่างมากในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา เราต่างสนใจประเด็นเรื่องวาทกรรม (discourse) อำนาจ และความรู้ แต่งานชุดท้ายๆ ของฟูโกต์ว่าด้วยเรื่องเพศเป็นเล่มที่ไม่ทันเสร็จ ล่าสุดมีการตีพิมพ์ Confessions of the Flesh หนังสือลำดับที่ 4 ในงานศึกษาชุด The History of Sexuality
เราต่างรู้จักฟูโกต์ในฐานะนักทฤษฎีที่พูดถึงอำนาจและการปกครอง ฟูโกต์พูดถึงวิธีการของโลกสมัยใหม่ที่ใช้ควบคุมพวกเราผ่าน ‘การจ้องมอง’ วิธีการที่ถูกออกแบบมาอย่างซับซ้อน ตั้งแต่การออกแบบเชิงสถาปัตยกรรม เช่น คุก ไปจนถึงการวางระบบระเบียบต่างๆ ที่การควบคุมของโลกสมัยใหม่เป็นเรื่องของการ ‘ควบคุมตัวเอง’ อำนาจและการบังคับใช้อำนาจจึงเป็นเรื่องที่เรากระทำด้วยตัวเอง โดยปราศจากการควบคุมหรือบังคับใช้อำนาจโดยตรง เรารู้จักคำสำคัญ เช่น Panopticism จากงานเขียนสำคัญคือ Discipline and Punish ไปจนถึงงานที่ศึกษาเส้นแบ่งมาตราฐานระหว่างความบ้าและความความปกติของสังคม ใน Madness and Civilisation
The History of Sexuality เป็นงานศึกษาชุดสุดท้ายของฟูโกต์ ถือเป็นงานที่เสนอแนวคิดสอดคล้องกับนักคิดว่าด้วยเพศสถานะศึกษา (gender studies) กลุ่มนักคิดที่กลับไปสืบสาวว่าการแบ่งแยกความเป็นชาย/หญิง และการนิยามว่าปกติและผิดปกติเกิดจากตรงไหน งานศึกษาชุดนี้ของฟูโกต์เป็นงานที่กลับไปดูว่าในช่วงยุคสมัยใหม่ โลกศาสนา และโลกของวิทยาศาสตร์การแพทย์ได้มีการประดิษฐ์มาตราฐานอย่างไร เราถูกบงการโดยแนวคิดเรื่องการผลิตทายาทของโลกทุนนิยมและค่านิยมของชนชั้นกลางอย่างไร
โปรเจกต์ประวัติศาสตร์เรื่องเพศของฟูโกต์ถือเป็นงานที่ลงไปสำรวจความคิด และชี้ให้เห็นจุดเปลี่ยนต่างๆ ก่อนที่จะมาบงการตัวตนของเราได้อย่างน่าตื่นเต้น แต่เราต่างรู้ดีว่างานชิ้นนี้ของฟูโกต์ยังไม่จบ ก่อนที่ฟูโกต์จะเสียชีวิต The History of Sexuality ได้รับการเผยแพร่ออกมาทั้งสิ้นสามเล่ม คือ The Will to Knowledge ตีพิมพ์ในปี 1976 เล่มที่สองและสามชื่อ The Use of Pleasure และ The Care of the Self ตีพิมพ์ในปี 1984 โดยเล่มสุดท้ายนั้นฟูโกต์เสียชีวิตลงก่อนในปีเดียวกัน ซึ่งฟูโกต์ได้ประกาศไว้ว่าไม่ต้องการให้มีการเผยแพร่หากเขาเสียชีวิตลง
progressivegeographies.com
แต่ล่าสุด ในปี 2018 เราจะได้อ่านงานเขียนชิ้นสุดท้ายของฟูโกต์ และเป็นเล่มสุดท้ายของประวัติศาสตร์เรื่องเพศในชื่อ Confessions of the Flesh (Les aveux de la chair) อันเป็นการไปขุดคุ้ยและทบทวนต้นฉบับ ตีพิมพ์โดยสำนักพิมพ์ Gallimard งานเขียนชิ้นนี้ก็ตามชื่อที่พูดถึงเรื่องการสารภาพบาป ฟูโกต์ได้สำรวจประเด็นเรื่องเพศในมิติทางศาสนา โดยเชื่อมโยงโต้แย้งว่าในโลกของคริสต์ศาสนาช่วงแรกนั้นไม่ได้เคร่งครัดเรื่องเพศ ฟูโกต์เสนอทัศนคติความเปิดกว้างเรื่องเพศว่าในคริสต์ศาสนายุคต้นดูจะไม่ต่างกับมุมมองของแพแกน (เพราะแพแกนย้ายเข้ารีต จึงมีการรับแนวคิดพวกนี้มาด้วย) ความเคร่งครัดเรื่องเพศ เช่นการรักษาความบริสุทธิ์ การสำเร็จความใคร่ การรักคนเพศเดียวกัน ดูจะไม่ได้เป็นของต้องห้ามเท่าความคิดในคริสต์ศาสนายุคหลัง(ยุคหลังฟูโกต์บอกว่าด้วยแนวคิดของชนชั้นกลางและทุนนิยม กิจกรรมทางเพศเหล่านี้จึงเป็นกิจกรรมที่ไม่ก่อให้เกิดการผลิต)
การกลับมาของงานเขียนเล่มสุดท้ายของฟูโกต์ หนึ่งในนักปรัชญาที่ทรงอิทธิพลต่อแนวคิดหลังสมัยใหม่ หนังสือว่าด้วยเรื่องเพศชิ้นสุดท้ายนี้ย่อมเป็นงานที่วงวิชาการฮือฮา ไม่นานหลังจากนี้ต้องมีการแปลออกมาเป็นภาษาอังกฤษ และเราก็จะได้อ่านการสืบสาวที่มาของความรู้และความจริงที่น่าตื่นเต้นแน่นอน
อ้างอิงข้อมูลจาก
