บ้านเราเวลาเครียดๆ เราใช้ธรรมะเป็นทางออกกันเป็นเรื่องปกติและปฏิบัติกันมาเนิ่นนานแล้ว แต่สำหรับโลกตะวันตกแนวคิดแบบพุทธๆ ถือเป็นเรื่องใหม่ การทำสมาธิและเจริญสติจึงเป็นกระแสที่กำลังเฟื่องฟู ด้วยภาคธุรกิจที่เต็มไปด้วยการขับเคี่ยวและความเครียด บริษัททั้งหลายก็กำลังหันไปใช้ธรรมมะในการรับมือกับชีวิตตึงเครียด
การทำสมาธิ (meditation) และแนวคิดเรื่องการเจริญสติ (mindfulness) เป็นแนวคิดกำลังมาแรงในภาคธุรกิจช่วงสองสามปีที่ผ่านมา หลักสำคัญก็คือการ ‘อยู่กับปัจจุบัน’ อาจจะด้วยการกำหนดลมหายใจหรือติดตามความคิดของตัวเองอย่างใกล้ชิด ถ้าบ้านเรามีกระแสเรื่องธรรมาภิบาล ในภาคธุรกิจเช่น Wall Street หรือ Silicon Valley ก็กำลังมีกระแสธุรกิจตื่นรู้
เหล่านักธุรกิจยุคใหม่เริ่มใช้ศัพท์แสงหรือวิธีคิดแบบพุทธๆ เซนๆ เช่นผู้จัดการกองทุนให้สัมภาษณ์ว่าตอนนี้จัดการกองทุนด้วยจิตใจที่นิ่งขึ้น บริษัทใหญ่ๆ เช่น Google เองก็มีการจัดคอร์สเรื่องการ ‘ค้นหาตัวตนจากภายใน’ บริษัททางการเงินยักษ์ใหญ่อย่าง Goldman Sachs มีสวัสดิการพิเศษเป็นโปรแกรมฝึกสมาธิ ในหลายบริษัทก็มีจัดพื้นที่พิเศษเป็นห้องทำสมาธิเช่น eBay เองก็มีห้องพร้อมหมอนและดอกไม้ ในตึกออฟฟิศของ Salesforce.com ที่ซานฟรานซิสโกเองก็มีห้องทำสมาธิไว้ให้พนักงานใช้ทุกชั้น
แน่ล่ะว่ามีงานศึกษาจำนวนหนึ่งชี้ให้เห็นว่าการทำสมาธิและการอยู่กับตัวเองส่งผลดีต่อจิตใจและอารมณ์ แต่ในขณะเดียวกันก็มีงานศึกษาที่ชี้ให้เห็นว่าเราในโลกสมัยใหม่ต้องเผชิญกับความเครียดและปัญหาทางอารมณ์ โดยเฉพาะจากการทำงานมากขึ้น
กระแสแก้ใจด้วยการเจริญสติเลยมีชีวิตเฉาๆ ของคนในโลกทุนนิยมเป็นปัญหาฉากหลังอยู่
ทุนนิยมเป็นระบบที่ใช้มนุษย์ในการขับเคลื่อน และในการเป็นเฟืองที่หมุนระบบทุนนิยมก็เป็นงานที่เต็มไปด้วยความตึงเครียด ในทางหนึ่งการที่บริษัทเสนอแนวคิดเรื่องสมาธิและสติให้กับคนทำงาน ผลที่บริษัทต้องการก็คือการทำงานที่มีสติ ด้วยวิถีผลจะนำไปสู่การทำงานที่สร้างสรรค์และมีประสิทธิภาพขึ้น…ประสิทธิภาพที่ว่าก็ย่อมนำไปสู่ผลกำไรที่เพิ่มสูงขึ้น
การเฟื่องฟูของกระแสแบบพุทธๆ เลยเป็นได้ทั้งความชุ่มใจที่โอเคคนในโลกเครียดๆ อาจจะมีทางออกที่ดีขึ้น แต่ในขณะเดียวกันกระแสเข้าสู่ทางธรรมก็หมายถึงชีวิตคนสมัยใหม่ที่ตึงเครียดขึ้น แถมปลายทางที่โลกธุรกิจต้องการจากการนำวิถีพุทธมาใช้ สุดท้ายก็คือการทำกำไรอยู่ดี…
แต่เราก็ต่างอยู่ในโลกทุนนิยมแหละเนอะ จะหนีไปนอกระบบนี้ก็คงไม่ได้ ถ้าจะต้องอยู่แล้ว อยู่แบบมีสติ (mindful) ก็อาจจะเป็นแนวทางการใช้ชีวิตที่โอเคเนอะ
อ้างอิงข้อมูลจาก
