แม้ว่าปัจจุบันกล้องดิจิทัลจะเข้ามาแทนที่กล้องฟิล์ม เพราะใช้งานได้สะดวกกว่า แต่ก็ยังมีคนจำนวนไม่น้อยที่ใช้กล้องฟิล์มถ่ายรูปอยู่ คงเป็นเพราะกล้องฟิล์มมีเสน่ห์ในตัวมันเอง ทั้งขั้นตอนการเปลี่ยนฟิล์ม ความรู้สึกเวลาใช้งาน หรือสีที่ได้จากฟิล์ม ด้วยเอกลักษณ์เหล่านี้จึงทำให้บางคนยังคงรักที่จะใช้กล้องฟิล์มอยู่
การใช้กล้องฟิล์มถ่ายภาพสตรีทนั้นมีอุปสรรคอยู่บ้าง ตรงที่บาง moment ต้องกดถ่ายต่อเนื่องกันหลายรูป บางครั้งต้องใช้ความเป๊ะในการจัดวางเฟรม ซึ่งกล้องฟิล์มอาจจะทำได้ยากกว่าเมื่อเทียบกับกล้องดิจิทัล
แต่อุปสรรคที่ว่านี้ก็ดูจะไม่มีผลกับ อาทิตย์ เลิศรักษ์มงคล ช่างภาพผู้มีใจรักทั้งในกล้องฟิล์มและการถ่ายภาพสตรีท เพราะเขายังเป็นคนหนึ่งที่เลือกถ่ายภาพสตรีทควบคู่ไปกับการใช้กล้องฟิล์มอยู่
ด้วยเหตุนี้เอง The MATTER จึงชวนอาทิตย์ มาพูดคุยกันถึงจุดเริ่มต้นที่ทำให้เขาหันมาถ่ายรูปสตรีท เหตุผลที่ว่าทำไมเขาจึงเลือกใช้กล้องฟิล์มถ่ายภาพสตรีท และเขาต้องพึ่งดวงแค่ไหนในการถ่ายภาพสตรีทแต่ละครั้ง
The MATTER : อะไรเป็นจุดเริ่มต้นให้หันมาถ่ายภาพสตรีท
อาทิตย์ : ตอนแรกเราชอบถ่ายคน แต่ไม่เคยถ่ายได้ดีเลย เรารู้สึกว่าไม่เวิร์ก เวลามีทริปท่องเที่ยว เค้าถึงจะเอาเราไปถ่าย ซึ่งวันนึงเราก็เห็นงานของ ไอซ์ JAD Jadsada แต่ตอนนั้นยังไม่รู้จักกัน ก็เลยตามไปดูงาน แล้วรู้สึกว่ามันน่าสนใจ แต่ถ่ายยังไงก็ไม่ได้เลย เราโพสต์รูปลงกลุ่ม Street Photo Thailand เขาก็ไม่ approve ให้รูปเราได้ลง จนแทบจะเลิกถ่ายไปเลย
มีวันนึงเขาก็เปิด workshop เกี่ยวกับ street photography เราคิดว่าจะลองจริงจัง อยากเข้าใจจริงๆ ก็ถ้าไป workshop แล้วไม่เข้าใจจริงๆ ก็จะเลิกถ่ายไปเลย คิดว่ามันคงไม่ใช่เรา เราคงทำไม่ได้จริงๆ ตอนนั้นก็แบบไม่มีใครเก็ตเราเลย พอไป workshop ซึ่งมันเป็นรุ่นแรกๆ ก็มีหลายคนในนั้นที่ตอนหลังเป็นเพื่อนกัน
เรียนกันสามวันก็เกิดทางสว่าง คือมันเข้าใจเลยว่า อ๋อ มันเป็นอย่างงี้ แต่ก็ไม่ได้เคลียร์ร้อยเปอร์เซ็นต์ ซึ่งเราถ่ายฟิล์มมันก็จะยาก การฝึกฝนมันก็จะไม่ได้สะดวกสบายเหมือนดิจิทัลที่ถ่ายได้เยอะๆ มันก็เป็นการเลือกของเราเอง ความชอบส่วนตัว จนกระทั่งงานเราเริ่มเข้ารอบในงานประกวดแล้วก็ชนะ มันก็รู้สึกเริ่มมีกำลังใจ รู้สึกว่าเราเข้าทางแล้วนะ มันก็เริ่มเข้าทางเรื่อยๆ เริ่มฝึกหนักเรื่อยๆ ช่วงแรกฝึกหนักมากถ่ายทุกวัน ถ่ายด้วยฟิล์ม ออกต่างจังหวัดไปพัทยาถ่ายเยอะมากเลยช่วงนั้น คือมันเหมือนต้องฝึกเยอะแล้วเราก็จะเห็นผลขึ้นเรื่อยๆ จนเราจับทางถูก
The MATTER : ทำไมถึงเลือกถ่ายด้วยกล้องฟิล์มแทนที่จะเป็นกล้องดิจิทัล
อาทิตย์ : เราชอบถ่ายฟิล์มอยู่แล้วโดยก่อนที่จะมาจริงจังเรื่องสตรีท เราชอบ process ของมัน ชอบการใช้งาน การเลือกฟิล์ม การวางเฟรม การล้างฟิล์ม แต่ไม่ใช่แค่กล้องฟิล์มเฉยๆ การถ่ายภาพสตรีทก็เป็นความชอบของเราส่วนหนึ่ง คือบางคนก็อาจจะชอบถ่ายสตรีทมาทั้งหมดเลย แต่เหมือนความชอบของเราครึ่งนึงมันเป็นสตรีทอีกครึ่งก็เป็นฟิล์ม เราก็เลยต้องใช้สองอย่างไปพร้อมๆ กัน
The MATTER : การถ่ายรูปด้วยกล้องฟิล์มมีอุปสรรคไหม
อาทิตย์ : เรามองว่ามันคือสไตล์ กล้องทุกคนมันมีข้อดี ข้อเสียอยู่แล้ว กล้องฟิล์มข้อเสียของมันคือ เรามองไม่เห็นว่าเรากำลังถ่ายอะไร อย่างที่สองคือ เล็งเฟรม เราอยากได้อย่างงี้มันก็อาจจะไม่ได้แบบนั้น หรืออย่างค่า iso จะเห็นชัดเจน เราจะใช้อย่างมากก็ iso 400 ถ้าจะใช้ 6400 นี่ไม่มีทางเลย นั่นคือข้อเสียของมัน แต่ข้อดีของมันก็คือมันทำให้เรา concentrate แล้วมันก็สร้างสไตล์ของเรา เราก็จะรู้ว่าภาพแบบไหนที่เราถนัด เราเลยมองว่ามันก็ไม่เชิงเป็นอุปสรรคมันเป็นเรื่องสไตล์
The MATTER : ลักษณะเฉพาะของเมืองไทยส่งผลยังไงกับภาพสตรีท
อาทิตย์ : ต้องเข้าใจก่อนว่าถ้าในเชิงขององค์ประกอบศิลป์มันก็ใช่ การจะทำให้ subject มันตัดกับฉากหลัง ทำให้สวยงามเนี่ยเมืองไทยมันทำได้ยากก็จริง แต่ว่าในเชิงสตรีทเนี่ย มันต้องเข้าใจด้วยว่าสตรีทมันเป็น contemporary art มันหมายถึงคุณกำลังถ่ายทอดบางอย่างที่มันมีเรื่องราวของปัจจุบัน เพราะฉะนั้นปัจจุบันในสังคมนั้นๆ ความเป็นไปในสังคมนั้นๆ ความรกของเมืองไทยก็เป็นส่วนหนึ่งของความ temporary เหมือนกัน เพียงแต่ว่าเราจะเลือกสิ่งๆ นั้นมาถ่ายทอดยังไงให้มันลงตัว
มันก็เหมือนเรื่องกล้องฟิล์มนั่นแหละจะถามว่ามันเป็นอุปสรรคไหม มันก็ใช่แต่ว่ามันเป็นสไตล์ของมัน เมืองไทยมันรกไหมก็รก เป็นอุปสรรคไหมก็เป็น แต่ว่าเป็นสไตล์ไหมก็เป็น เพราะงั้นเราก็มองทุกอย่างรวมกันซึ่งมันเป็นสไตล์อีกอย่างนึง
The MATTER : เรื่องของดวงมีส่วนในการถ่ายภาพสตรีทไหม
อาทิตย์ : สิ่งที่มันสนุกเกี่ยวกับการถ่ายสตรีทคือ ต้องใช้ฝีมือ ประสบการณ์ ทุกอย่าง แต่ก็เป็นแค่ครึ่งเดียว อีกครึ่งหนึ่งคือดวง ต่อให้เก่งแค่ไหนถ้าไม่มีดวงก็ไม่มีประโยชน์เลย แต่เรารู้สึกว่าการถ่ายภาพสตรีทคือ ต้องเป็นคนขยัน ขยันออกไปถ่ายเยอะๆ วิ่งออกไปหาโอกาส คือเรารู้ว่าโอกาสเราน้อยใช่ไหม ก็ต้องวิ่งออกไปหาโอกาสมากขึ้น
The MATTER : สถานที่ไหนที่ไปถ่ายมาแล้วรู้สึกชอบมากที่สุด
อาทิตย์ : เรารู้สึกว่าไปถ่ายที่ยุโรปมันถ่ายง่าย เพราะว่ามันสะอาดตาซึ่งมันก็สนุกอีกแบบนึง ไทยจะว่ายากแต่มันก็ได้อีกอารมณ์นึง ก็เป็นเสน่ห์ของสตรีทที่เราสามารถสนุกได้ทุกที่ ก็กลายเป็นว่าก้าวออกจากบ้านก็สนุกแล้ว ถือเป็นเสน่ห์ของมัน
