แกะตัวที่หนึ่ง แกะตัวที่สอง แกะตัวที่สาม … แกะตัวที่ 574 โอ้ย นับถึงขนาดนี้ ยังนอนไม่หลับเลย
ถ้าคุณเป็นหนึ่งในประชากรคนนอนไม่หลับ ขอต้อนรับเข้าแกงค์เดียวกับ Charles Dickens, Vincent van Gogh, Theodore Roosevelt หรือ Madonna ที่น่าสนใจคือบรรดานักคิดและศิลปินมากมาย มักจะพูดตรงกันอย่างหนึ่งว่าไอเดียปังๆ หรืองานชิ้นที่ดีที่สุด มักจะผุดขึ้นมาระหว่างที่นอนไม่หลับนี่แหละ
แม้ว่าจะมีงานวิจัยมากมายออกมาเตือนว่า การนอนไม่พอนั้นส่งผลร้าย ทำให้ร่างกายและจิตใจอ่อนแอ มีโอกาสเป็นโรคซึมเศร้า และมีความเสี่ยงที่จะเป็นอัลไซเมอร์ ก็มีงานวิจัยอีกจำนวนไม่น้อยเหมือนกัน ที่ออกมาบอกว่าอาการนอนไม่หลับนี่แหละ ที่เป็นบ่อเกิดของความคิดสร้างสรรค์ ไอเดียเจ๋งๆ รวมถึงผลงานระดับมาสเตอร์พีซหลายชิ้น
นอนไม่หลับ กับ ความคิดสร้างสรรค์
งานวิจัยของ Dione Healey และ Mark A. Runco ต้องการพิสูจน์ความเกี่ยวข้องของการนอนไม่หลับกับความคิดสร้างสรรค์ เลยให้เด็กๆ นิวซีแลนด์อายุ 10-12 ปี 60 คน ทำแบบทดสอบความคิดสร้างสรรค์ ปรากฏว่าเด็กครึ่งหนึ่งทำคะแนนได้ถึง 90 เปอร์เซ็นต์ ทีมวิจัยเลยทดลองให้เด็กกลุ่มนั้น ตอบแบบสอบถามเพื่อสำรวจพฤติกรรมการนอน ปรากฏว่ามีเด็กถึง 17 คนที่เผชิญกับปัญหานอนไม่หลับหรือนอนหลับไม่สนิท
แต่ทีมวิจัยก็ยังแอบคิดอยู่เหมือนกันว่า ช่วงเวลานอนไม่หลับนั้นทำให้เกิดความสร้างสรรค์ หรือเพราะเอาแต่คิดเลยนอนไม่หลับกันแน่ ที่มั่นใจได้อย่างหนึ่งคือ คนที่มีความคิดสร้างสรรค์มากๆ มีแนวโน้มที่จะเผชิญกับปัญหานอนไม่หลับมากกว่าคนอื่น เพราะสมองจะทำงานครุ่นคิดถึงสิ่งต่างๆ อยู่ตลอดเวลา
Dennis Drabelle หนึ่งในประชากรคนนอนไม่หลับ เขียนเรื่องการนอนไม่หลับลงใน Washington Post โดยยกเอางานของ University of Canterbury ที่ชี้ให้เห็นว่าการนอนไม่หลับมักจะตามมาด้วยความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ที่สำคัญคือมีกรณีของผู้คนมากมายในอดีตให้เห็นและศึกษากันได้ พร้อมยกตัวอย่าง W.C. Fields นักแสดงคอมเมเดี้ยน ที่ปิ๊งไอเดียระหว่างนอนไม่หลับว่าจะเอาเรื่องนอนไม่หลับของตัวเองเนี่ยไปเขียนบทหนัง สุดท้ายก็กลายเป็นภาพยนตร์ชื่อ It’s a Gift ที่โด่งดังในยุคสมัยนั้น
Franz Kafka เป็นอีกหนึ่งกรณีศึกษาของบุคคลผู้นอนไม่หลับฉบับสร้างสรรค์ เพราะการนอนไม่หลับของเขานั้น ได้สร้างงานชิ้นเอกของวงการวรรณกรรมอย่าง The Metamorphosis นักวิจัยชาวอิตาเลียนได้ทำการศึกษาประวัติ ผลงาน และบันทึกของ Kafka และเพิ่งตีพิมพ์ผลการศึกษาเมื่อเร็วๆ นี้ เพื่อบอกว่า Kafka นั้น ประพันธ์งานชิ้นนี้ขึ้นมาระหว่างอยู่ในภาวะฝันรู้ตัวหรือ Lucid Dreaming
It was the power of my dreams, shining forth into wakefulness even before I fall asleep, which did not let me sleep.
ขยับมาใกล้ปัจจุบัน นักแสดงและนักดนตรี Matt Berry เคยให้สัมภาษณ์ The Guardian ไว้ถึงที่มาของอัลบั้ม Music for Insomniacs ว่า หลังจากเขาพยายามแก้ปัญหาการนอนไม่หลับมาหลายปี สุดท้ายก็เลยใช้เวลาที่นอนไม่หลับนั้น เขียนและอัดอัลบั้ม Music for Insomniacs ขึ้นมาซะเลย (อย่างน้อยก็ดีกว่าเอาเวลาไปนั่งกังวลว่าทำไมตัวเองนอนไม่หลับ)
ฟังเพลง https://soundcloud.com/mattberry/matt-berry-music-for-insomniacs-part-iv
Dave Bayley สมาชิกวง Glass Animals ก็เป็นอีกคนที่หลับตาลงนอนในเวลากลางคืนไม่ได้ เพราะเขาเป็นคนที่คิดและตั้งคำถามอยู่ตลอดเวลา รวมถึงทำงานอยู่ดึกจนเป็นนิสัย ทำให้เขาไม่ค่อยได้นอนเลย
ซึ่งบรรดาศิลปินเหล่านี้ต่างก็ตระหนักดีว่า แม้การนอนไม่หลับจะเป็นแรงบันดาลใจในการทำงานได้ แต่ก็เป็นความทรมานสำหรับชีวิตเหมือนกัน เพราะมันอาจนำไปสู่ภาวะซึมเศร้าหรือติดยาได้
นอนไม่หลับ กับ เวลาที่เพิ่มขึ้น
นอกจากการไม่หลับจะกระชับความสัมพันธ์กับความคิดสร้างสรรค์แล้ว ยังเป็นการได้ชั่วโมงเพิ่มเติมขึ้นมาในวันนั้นๆ สำหรับให้เราได้จัดการธุระการงานบางอย่างได้อีกด้วย (ถ้าไม่เอาแต่กลิ้งไปกลิ้งมา ก่นด่าความไม่หลับไม่นอนของตัวเองอยู่บนเตียงนะ)
Peter Shankman ได้แนะนำการใช้เวลาช่วงนอนไม่หลับให้เกิดประโยชน์ 5 ข้อ
1. เช็กทวิตเตอร์ดูว่าอีกซีกโลกเขาทำอะไรอยู่ เพราะช่วงเวลากลางคืนของที่ที่เราอยู่ จะเป็นเวลากลางวันของประเทศในอีกซีกโลก
2. ดูคลิป อ่านหนังสือ ฟังพอดแคสท์ เพื่อศึกษาเรื่องอะไรสักอย่างอย่างจริงจัง เพราะช่วงเวลากลางคืนจะไม่มีใครแชทหรือโทรมาคั่นความมุ่งมั่นของเราอย่างแน่นอน
3. ออกกำลังกาย มียิมบางที่ที่เปิดให้บริการตอนดึกหรือจะเปิดยูทูปฝึกตามก็ได้ (ระหว่างเสียงดังแล้วข้างห้องด่าเท่านั้นเอง) เพราะบางคนก็ไม่มีเวลาออกกำลังกายในระหว่างวัน แถมการออกกำลังกายยังช่วยให้การนอนมีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วย
4. พบเพื่อน ใช่แล้ว ลองไถเฟซบุ๊กดูสิว่าใครยังไม่นอนบ้าง
5. เคลียร์งานที่คั่งค้างให้เรียบร้อยซะ
แม้การนอนไม่หลับจะได้ทั้งไอเดียเจ๋งๆ และเวลาในการทำนู่นนี่นั่น แต่ในระยะยาว ร่างกายคนเรายังไงก็ต้องการพักผ่อนและนอนให้เพียงพอ เว็บไซต์ Sleepdex ที่เป็นแหล่งข้อมูลเกี่ยวกับการนอน พูดถึงอาการนอนไม่หลับว่า
“การนอนไม่หลับเป็นครั้งคราว อาจจะช่วยให้บางคนสามารถสร้างสรรค์งานได้ แต่ก็มักเป็นความเสียหายสำหรับคนหลายคนมากกว่า การนอนไม่หลับติดต่อกันเป็นเวลานานและผลที่สะสมไว้จากอาการนี้ ย่อมทำลายล้างความคิดสร้างสรรค์อย่างแน่นอน”
ผู้เชี่ยวชาญด้านการนอนบอกว่าเราไม่ควรจะใช้เวลาเกิน 15 นาทีหลังจากล้มตัวลงนอนในการนอนหลับ เพราะฉะนั้นถ้าคืนนี้นอนพลิกไปพลิกมา นับแกะเกิน 15 นาทีแล้ว จะลุกขึ้นมาทำงานก็ได้ เคลียร์งานจัดการความคิดให้เสร็จ วันต่อๆ ไป จะได้นอนหลับอย่างสบายใจให้เต็มอิ่มกัน
อ้างอิงข้อมูลจาก
openculture.com/sleep-and-creativity
openculture.com/franz-kafkas
fastcompany.com
washingtonpost.com
shankman.com