“บนทางเดินที่มีขวากหนาม ถ้าเธอคร้ามถอยไปฉันคงเก้อ
ฉันยังพร้อมช่วยเธอเสมอ เพียงตัวเธอไม่หนีไปเสียก่อน”
กว่าจะมาเป็นรัฐประหารครั้งหนึ่งไม่ใช่เรื่องง่าย มีตัวละครและเรื่องราวมากมายเกิดขึ้นระหว่างทาง
The MATTER ชวนดูที่มา ไร่เรียงจนถึงบทสรุปการรัฐประหารสองครั้งหลังสุด หรือรัฐประหารปี 2549 และ รัฐประหารปี 2557 ตลอดจนปลายทางของหัวหน้าคณะรัฐประหารทั้งคู่ว่าไปจบที่ใด
รัฐประหาร 2549 ที่มา:
- สนธิ ลิ้มทองกุล เจ้าของสื่อเครือผู้จัดการ ได้จัดรายการ ‘เมืองไทยรายสัปดาห์’ โจมตี ทักษิณ ชินวัตร โดยกล่าวว่าทักษิณเป็นเผด็จการรัฐสภา คอร์รัปชั่น และใช้ตำแหน่งหาผลประโยชน์โดยมิชอบ
- สนธิ ลิ้มทองกุล ประกาศจัดตั้งกลุ่มพันธมิตรเพื่อประชาชนเพื่อประชาธิปไตย ขึ้นปลายปี 2548
- พล.อ.สนธิ บุญยรัตกลิน ผู้บัญชาการทหารบกในขณะนั้น นำคณะปฏิรูปการปกครอง ในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข หรือ คปค. ยึดอำนาจเมื่อวันที่ 19 กันยายน 2549 ซึ่งในขณะนั้น ทักษิณ ชินวัตร กำลังเตรียมกล่าวสุนทรพจน์ ในที่ประชุมใหญ่ของสหประชาชาติ ที่กรุงนิวยอร์ค ประเทศสหรัฐอเมริกา
บุคคลสำคัญ
- สนธิ ลิ้มทองกุล เจ้าของสื่อเครือผู้จัดการ และแกนนำกลุ่มพันธมิตร
- พล.ต.จำลอง ศรีเมือง นักเคลื่อนไหวทางการเมือง อดีตข้าราชการทหาร และแกนนำกลุ่มพันธมิตร
- ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ซึ่งได้รับเลือกตั้ง 2 สมัย ตั้งแต่ปี 2544-2549 เป็นนายกฯ จากการเลือกตั้งคนแรกของประเทศไทย ที่อยู่จนครบเทอม
- พจมาน ดามาพงศ์ (ณ ป้อมเพชร) คู่สมรสของทักษิณ ซี่งถูกโจมตีว่ามีส่วนร่วมในการคอร์รัปชัน จากกรณีซื่อขายที่ดินย่านรัชดา
- พล.อ.สนธิ บุญยรัตกลิน หัวหน้าคณะรัฐประหาร ผู้บัญชาการทหารบกคนแรกที่นับถือศาสนาอิสลาม ว่ากันว่าเขาเตรียมการทำรัฐประหารมานานกว่า 7 เดือน จนถึงเริ่มปฏิบัติการ
- พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ อดีตผู้บัญชาการทหารบก และองคมนตรีในเวลานั้น ว่ากันว่า พล.อ.สนธิ ต้องส่งเทียบเชิญถึงสองครั้ง ถึงยอมดำรงตำแหน่งนายกฯ
บทสรุป
ภายหลังที่ พล.อ.สนธิ บุญยรัตกลิน นำคณะ คปค. เข้ายึดอำนาจเมื่อวันที่ 19 กันยายน 2549 เขาได้เชิญใน พล.อ.สุรยุทธ์ เข้ามานั่งตำแหน่งนายกฯ ทั้งนี้ พล.อ.สุรยุทธ์ ขณะนั้นเป็นองคมนตรี และเป็น ‘นายเก่า’ ของ พล.อ.สนธิ
ต่อมา รัฐบาลพล.อ.สุรยุทธ์ได้จัดให้มีการแต่งตั้งสภาร่างรัฐธรรมนูญ 2550 ก่อนเปิดให้มีการลงประชามติรัฐธรรมนูญเป็นครั้งแรก ซึ่งผลก็ออกมาว่าโหวตรับ 14 ล้านเสียง ต่อ 10 ล้านเสียง มีผลให้รัฐธรรมนูญ 2550 ประกาศใช้เมื่อวันที่ 24 สิงหาคม 2550 และจัดให้มีการเลือกตั้งในวันที่ 23 ธันวาคม 2550 รวมแล้วใช้เวลายึดอำนาจทั้งหมด 1 ปี 3 เดือน 4 วัน
อย่างไรก็ดี กลับเป็นพรรคพลังประชาชนที่ชนะการเลือกตั้ง และเป็น สมัคร สุนทรเวช ที่ขึ้นเป็นนายกฯ ซึ่งต่อมา ถูกศาลรัฐธรรมนูญถอดจากตำแหน่ง กรณีเป็นพิธีกรรายการ ‘ชิมไปบ่นไป’ และ ‘ยกขโยง 6 โมงเช้า’ ทำให้พรรคพลังประชาชนเลือก สมชาย วงสวัสดิ์ ซึ่งมีศักดิ์เป็นน้องเขยของทักษิณขึ้นมาดำรงตำแหน่งแทน
ตลอดระยะเวลาที่ สมชาย และสมัคร ดำรงตำแหน่งนายกฯ กลุ่มพันธมิตร ซึ่งนำโดย สนธิ ลิ้มทองกุล ได้ออกมาชุมนุมกันอยู่ตลอดเวลา โดยอ้างว่าคนทั้งสองไม่ได้มีเจตจำนงของตัวเอง หากเป็น ‘นอมินีของทักษิณ’
กระทั่ง ศาลรัฐธรรมนูญตัดสินยุบพรรคพลังประชาชนและตัดสิทธิ์ทางการเมืองกรรมการบริหารพรรค 5 ปี จากกรณีทุจริตการเลือกตั้ง ทำให้สภาในเวลานั้นเลือก อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ขึ้นดำรงตำแหน่งนายกฯ อันเป็นเวลาใกล้เคียงกับที่กลุ่มคนเสื้อแดง หรือ นปช. เริ่มออกมาชุมนุม
หลังจากการสลายการชุมนุม และประกาศยุติการชุมนุมของแกนนำเสื้อแดง ก็มีการเลือกตั้งเกิดขึ้นวันที่ 3 กรกฎาคม 2554 และเป็นพรรคเพื่อไทยที่ชนะการเลือกตั้งอีกครั้ง ส่งให้ ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ขึ้นมาเป็นนายกฯ หญิงคนแรกของประเทศ
เส้นทางหัวหน้าคณะรัฐประหาร
หล้งจากที่ คปค. ยึดอำนาจจากทักษิณ หัวหน้าคณะ คปค. หรือ พล.อ.สนธิ ก็เชิญ พล.อ.สุรยุทธ์ องคมนตรีและเจ้านายเก่า ขึ้นมานั่งตำแหน่งนายกฯ
ว่ากันว่าหลังประกาศใช้รัฐธรรมนูญ 2550 พล.อ.สนธิ ไม่ได้ลงสมัครเลือกตั้งเอง หากให้การสนับสนุนพรรคเพื่อแผ่นดิน ในการเลือกตั้งปี 2550 ซึ่งก็ถือว่าประสบความสำเร็จไม่น้อย เพราะได้ที่นั่งในสภามาถึง 21 ที่นั่ง
ต่อมา พล.อ.สนธิ ย่างเข้ามาสู่โลกการเมืองอย่างเต็มตัว ในฐานะหัวหน้าพรรคมาตุภูมิ และได้รับเลือกเข้าไปนั่งในสภา ในฐานะเป็นบัญชีรายชื่อลำดับที่ 1 ของพรรค จากการเลือกตั้งวันที่ 3 ก.ค. 2554
ไม่ว่าด้วยความวุ่นวายทางการเมืองหรือเหตุผลกลใดก็ตาม พรรคมาตุภูมิตัดสินใจยุบตัวลงในปี 2561 และตัว พล.อ.สนธิ ก็ได้ย้ายค่าย ข้ามพรรค เข้าไปสังกัดพรรคชาติไทยพัฒนา พญามังกรแห่งเมืองสุพรรณบุรี ซึ่งขณะนั้่นนำโดย กัญจนา ศิลปอาชา ลูกสาวของ บรรหาร ศิลปอาชา
อย่างไรก็ตาม ตัวเขาสอบตกในการเลือกตั้งเมื่อวันที่ 24 มี.ค. 2562 และไม่ได้รับเลือกเข้าสภาผู้แทนราษฎร
รัฐประหาร 2557 ที่มา:
- การเสนอกฎหมายนิรโทษกรรมสุดซอย จากพรรคเพื่อไทย สร้างแรงกระเพื่อมไปทั่วสังคม ผู้คนจำนวนมากออกมาคัดค้านข้อเสนอดังกล่าว
- สุเทพ เทือกสุบรรณ ประกาศจัดตั้งกลุ่มคณะกรรมการประชาชนเพื่อการเปลี่ยนแปลงปฏิรูปประเทศไทยให้เป็นประชาธิปไตยที่สมบูรณ์แบบอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข หรือ กปปส. นำ ‘มวลมหาประชาชน’ คัดค้านกฎหมานนิรโทษกรรมสุดซอย ก่อนพาข้อเสนอไปไกลถึง การปฏิรูปการเมือง และนายกฯ พระราชทาน
- พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นำคณะรักษาความสงบแห่งชาติ หรือ คสช. เข้ายึดอำนาจทำการรัฐประหารวันที่ 22 พ.ค. 2557
บุคคลสำคัญ
- สุเทพ เทือกสุบรรณ อดีตรองผู้อำนวยการ ศอฉ. ปี 2553 , อดีตรองนายกฯ สมัยรัฐบาลอภิสิทธิ์, แกนนำหลักของกลุ่ม กปปส.
- พุทธิพงษ์ ปุณณกันต์ แกนนำกลุ่ม กปปส. ปัจจุบันดำรงตำแหน่ง รมต. กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม
- ถาวร เสนเนียม แกนนำกลุ่ม กปปส. ปัจจุบันดำรงตำแหน่ง รมช. กระทรวงคมนาคม
- ณัฏฐพล ทีปสุวรรณ แกนนำกลุ่ม กปปส. ปัจจุบันดำรงตำแหน่ง รมต. กระทรวงศึกษาธิการ
- ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกฯ
- ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกฯ ในขณะนั้น และน้องสาว ทักษิณ อดีตนายกฯ
- พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ผู้บัญชาการทหารบกขณะนั้น และหัวหน้าคณะ คสช.
บทสรุป
หลังจากการชุมนุมของกลุ่ม กปปส. ดำเนินไปเกือบปี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ผู้บัญชาการทหารบก ก็ได้นำคณะ คสช. เข้ายึดอำนาจจากนายกฯ ยิ่งลักษณ์ และฉีกรัฐธรรมนูญ 2550
คณะรัฐประหารได้จัดให้มีกรรมการร่างรัฐธรรมนูญขึ้น โดยมี มีชัย ฤชุพันธุ์ ผู้เคยร่างรัฐธรรมนูญ 2534 เข้ามานั่งในตำแหน่งประธาน ต่อมาในวันที่ 7 สิงหาคม 2559 ก็ได้จัดให้มีการลงประชามติร่างรัฐธรรมนูญ พร้อมคำถามพ่วงท้ายชวนสับสน อย่างไรก็ดี ผลประชามติออกมาว่าเห็นชอบร่างรัฐธรรมนูญ 16 ล้านเสียง และรับคำถามพ่วง 15 ล้านเสียง
หลังจากการยึดอำนาจอย่างยาวนาน คณะรัฐประหารก็จัดให้มีการเลือกตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 24 มีนาคม 2562 และเป็นพรรคเพื่อไทยที่ได้รับคะแนนเสียงมากที่สุด รองลงมาคือพรรคพลังประชารัฐ และพลังอนาคตใหม่ตามลำดับ
อย่างไรก็ดี เป็นพรรคพลังประชารัฐที่สามารถรวบรวมเสียงจากพรรคเล็กพรรคน้อย จัดตั้งรัฐบาลผสม และเสนอชื่อนายกฯ คนนอก หรือ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เข้ามารับ และดำรงตำแหน่งนายกฯ เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน
เส้นทางหัวหน้าคณะรัฐประหาร
เส้นทางของ พล.อ.ประยุทธ์ แตกต่างกับ พล.อ.สนธิ เพราะหลังจากเข้ายึดอำนาจ เขาก็เข้ารับตำแหน่งนายกฯ ด้วยตัวเอง และกุมอำนาจอย่างยาวนาน จนหลายฝ่ายล้อว่าไม่เหมือนกับในเนื้อหาเพลงคืนความสุขให้ประเทศไทยที่ว่า “ขอเวลาอีกไม่นาน ”
ภายหลังการเลือกตั้งวันที่ 24 มีนาคม 2562 พรรคพลังประชารัฐซึ่งได้อันดับที่สอง ก็รวบรวมเสียงข้างมากในสภา และเสนอชื่อ พล.อ.ประยุทธ์ ขึ้นมาดำรงตำแหน่งนายกฯ อีกครั้ง
หรือนับเป็นเวลา 6 ปี 8 เดือน 19 วันแล้ว ที่เรามีนายกฯ ชื่อ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์ โอชา aka ลุงตู่ นั่นเอง
อ้างอิง:
Graphics by Waragorn Keeranan