แม้หลิวเสี่ยวโปนักต่อสู้เพื่อสิทธิมนุษยชนคนสำคัญของโลกได้จากโลกนี้ไปแล้ว แต่ช่วงเวลาตลอด 30 ปีที่เขาได้เรียกร้องประชาธิปไตยและสิทธิเสรีภาพให้กับชาวจีนจากภายในห้องขังนั้นได้กลายเป็นสัญลักษณ์แรงบันดาลใจให้นักเคลื่อนไหวทั้งโลกยืนหยัดในการแสดงออกต่อไป
นอกจากหลิวเสี่ยวโปแล้ว ยังมีนักเคลื่อนไหวอีกมากมาย ที่ต่อสู้กับความไม่ยุติธรรม การละเมิดสิทธิ และพยายามส่งเสียง แสดงออกไปให้เหล่าผู้มีอำนาจของประเทศตนได้เห็น ซึ่งแม้เขาเหล่านั้นจะเสี่ยงต่อการถูกจับกุม ถูกลิดรอนเสรีภาพ และกลายเป็นนักโทษทางการเมือง เขาก็ยังคงยืนหยัดต่อสู้อยู่
The MATTER ขอพาไปรู้จักกับอีก 6 นักโทษทางความคิด ที่ใช้ชีวิตในการต่อสู้เพื่อสิทธิ เสรีภาพ และประชาธิปไตยในประเทศของพวกเขา แม้ต้องแลกมาด้วยการจองจำและถูกคุมขัง มาให้รู้จักกัน
Idil Eser – Turkey
Idil Eser ผู้อำนวยการองค์กร Amnesty ในตุรกี ถูกจับกุมในเมืองอิสตันบูลเมื่อช่วงต้นเดือนที่ผ่านมา โดยทางการให้ข้อหาว่าเธอให้ความช่วยเหลือทางอาวุธแก่กลุ่มก่อการร้าย ทั้งนี้ Recep Tayyip Erdogan ประธานาธิบดีตุรกี ยังกล่าวหาว่าเธอและกลุ่มนักเคลื่อนไหวมีเจตนาที่คล้ายคลึงกันกับผู้กระทำความผิดในการทำรัฐประหารที่ล้มเหลวเมื่อปีที่แล้ว
นอกจาก Eser แล้วยังมีนักเคลื่อนไหวอีก 10 คน ที่ยังจับกุมพร้อมๆ กันและอีก 6 คนยังถูกคุมขังอยู่ ซึ่งมีทั้งประธานองค์กร Amnesty ในตุรกี, สมาชิกสมาคมสิทธิมนุษยชน และสมาชิกสมัชชาประชาชนที่ต่างก็ร่วมกันเคลื่อนไหวเรื่องสิทธิ เสรีภาพ ในตุรกีรวมอยู่ด้วย
ตุรกีเป็นประเทศที่ยังมีการจับนักโทษทางการเมืองอยู่มาก โดยก่อนหน้านี้มีประชาชนกว่า 50,000 คนถูกจับกุม รวมถึงนักกฎหมาย และผู้สื่อข่าว ทั้งประชาชนอีกกว่า 140,000 คนที่ถูกเลิกจ้างและไล่ออกจากงาน ซึ่งรวมถึงนักวิชาการกว่า 1,000 คน จากการเรียกร้องสิทธิและแสดงความคิดเห็นทางการเมืองด้วย
ไผ่ ดาวดิน – ไทย
ไผ่ ดาวดิน หรือ จตุภัทร์ บุญภัทรรักษา คงเป็นชื่อที่คุ้นหู คุ้นตาใครหลายๆ คน เพราะเขาคือนักกิจกรรม นักเคลื่อนไหวที่ร่วมปกป้องสิทธิมนุษยชนและประชาธิปไตย ในนามกลุ่มดาวดิน ที่เรียกร้องสิทธิและทำกิจกรรมร่วมกับชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบจากโครงการของรัฐและร่วมเรียกร้องประชาธิปไตย จนได้รับรางวัลกวางจูเพื่อสิทธิมนุษยชนมาแล้ว
ไผ่เริ่มเป็นที่รู้จักผ่านการทำงานเคลื่อนไหวช่วยชาวบ้านกลุ่มรักษ์บ้านเกิด ที่ได้รับผลกระทบจากการทำเหมืองแร่ทองคำในจังหวัดเลย และหลังการรัฐประหาร เขาได้แสดงออกเชิงสัญลักษณ์ในการต่อต้านเผด็จการมาตลอด จนเคยโดนจับกุมไปแล้วถึง 2 ครั้งในปี 2558 หลังเคลื่อนไหวในช่วงครบรอบ 1 ปีรัฐประหาร และในปี 2559 จากการแจกเอกสารก่อนวันลงประชามติ
ช่วงปลายปี 2559 ไผ่ถูกจับกุมจากกรณีการแชร์ข่าวจากเว็บไซต์ BBC Thai โดยถูกตั้งข้อหาตามความผิด ม.112 ถึงแม้ทนายความจะขอยื่นประกันตัว แต่ก็ถูกเพิกถอนสิทธิประกันตัวมาโดยตลอด และในวันพรุ่งนี้จะเป็นวันครบรอบ 7 เดือน ที่ไผ่ถูกจำคุกในฐานะนักโทษทางความคิดแล้วด้วย
Ahmad Qatamesh – Palestine
Ahmad Qatamesh นักวิชาการ นักเขียน และนักรัฐศาสตร์ชาวปาเลสไตน์ ที่ไม่ได้ถูกจับกุมในประเทศตัวเอง แต่กลับถูกจับกุมโดยทางการอิสราเอล เขาเป็นผู้เคลื่อนไหว และทำกิจกรรมทางการเมืองอย่างสันติ ในการแก้ปัญหาความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลและปาเลสไตน์มาโดยตลอด
Qatamesh เคยถูกจับกุมมาแล้วหลายครั้ง และถือเป็นนักโทษปาเลสไตน์ที่ได้รับโทษในอิสราเอลนานที่สุด อย่างไม่มีข้อหาด้วย เขาถูกจำคุกมาแล้ว 2 ครั้งในช่วงปี 1992-1998 จากการกล่าวหาของทางการอิสราเอลว่าเขาเป็นหัวหน้ากลุ่มก่อการร้าย Popular Front for the Liberation of Palestine (PFLP) ที่ต้องการปลดปล่อยปาเลสไตน์ และในปี 2011 จากการจับกุมด้วยข้อหาเดิม
ล่าสุดในเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมานี้ Qatamesh ถูกจับกุมตัวจากเจ้าหน้าที่อิสราเอลอีกครั้ง ในช่วงที่เกิดการประท้วงของนักโทษปาเลสไตน์ในคุกอิสราเอล โดยภรรยาของเขาเชื่อว่าเพราะ Qatamesh เขียนงานเรื่องความสามัคคีกับผู้ต้องขังจึงทำให้เขาถูกเพ่งเล็งและทางการจับกุมตัวไป ซึ่งการจับกุมในรอบนี้ก็ผ่านมาเกือบ 3 เดือนแล้ว ที่เขาถูกจองจับในฐานะนักโทษทางความคิด
Waleed AbuKhair – Saudi Arabia
Waleed AbuKhair ทนายและนักเคลื่อนไหวสิทธิมนุษยชนชาวซาอุดิอาระเบีย ผู้ก่อตั้งองค์กร ‘Monitor of Human Rights in Saudi Arabia’ เขาเคยร่วมเคลื่อนไหวในการแถลงการณ์เรื่องสิทธิของระบอบรัฐธรรมนูญ โดยเรียกร้องให้เปลี่ยนการปกครองจากระบบสมบูรณาสิทธิราชย์ เป็นประชาธิปไตย เขายังรับเป็นทนายให้กับกลุ่มนักเคลื่อนไหวที่ถูกจับจากการเรียกร้องให้มีการปฏิรูปในประเทศด้วย
AbuKhair เป็นนักเคลื่อนไหวคนแรกในซาอุฯ ที่ถูกฟ้องร้องด้วยกฎหมายการก่อการร้าย เขาถูกจับกุมจากการจัดกิจกรรมอภิปรายสิทธิมนุษยชน ปกป้องผู้ที่ถูกลงโทษจากการกีดกันเสรีภาพทางการพูด และร่วมลงชื่อในจดหมายวิพากษ์วิจารณ์เจ้าหน้าที่ที่กักขังกลุ่มนักเคลื่อนไหวที่สนับสนุนการปฏิรูป
เขาถูกตัดสินว่ามีความผิดหลายกรณี ทั้งจัดตั้งองค์กรที่ไม่ได้รับอนุญาต ทำลายชื่อเสียงของรัฐโดยการสื่อสารกับองค์กรระหว่างประเทศ ไม่เชื่อฟังผู้ปกครองและอีกมากมาย ทำให้เขาถูกตัดสินโทษจำคุกเป็นเวลา 15 ปี และห้ามออกนอกประเทศอีก 15 ปีและถูกปรับเป็นเงินกว่า 1 ล้าน 5 แสนบาท ซึ่งตอนนี้ก็เป็นเวลา 2 ปีกว่าแล้ว ที่ AbuKhair ถูกจองจำ
Ko Htin Kyaw – Myanmar
Ko Htin Kyaw นักเคลื่อนไหวประชาธิปไตยชาวพม่า ผู้มีชื่อเหมือนประธานาธิบดีจน CNN เคยนำรูปเขาไปใช้ผิดมาแล้ว เขาเป็นหัวหน้าองค์กร the Movement for Democracy Current Force (MDCF) ที่เรียกร้องการพัฒนาและประชาธิปไตยในพม่า ที่ร่วมประท้วงและเคลื่อนไหวเพื่อเสรีภาพมาโดยตลอดตั้งแต่ยุคเผด็จการทหารของนายพล Thein Sein
Htin Kyaw เคยถูกจับและขึ้นศาลหลายต่อหลายครั้งจากการเคลื่อนไหวทางการเมือง นอกจากการประท้วงแล้ว เขามักแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ต่อต้านเผด็จการและอำนาจตุลาการ ไม่ว่าจะเป็นการเขียนชื่อนายพล Thein Sein บนเท้า หรือนั่งบนพื้นในศาลระหว่างที่ถูกตัดสิน ทั้งยังร่วมประท้วงอดอาหารเมื่ออยู่ในเรือนจำเพื่อสนุบสนุนการปลดปล่อยพระสงฆ์ด้วย
แม้จะถูกปล่อยตัวออกจากคุกหลายครั้ง แต่เขายังคงต่อสู้อย่างไม่กลัวการกีดกันเสรีภาพ โดยในปี 2016 Htin Kyaw ถูกจับกุมอีกครั้งและในข้อหาว่า เขากล่าวหาทหารพม่าว่าละเมิดสิทธิมนุษยชน ทำให้เขาถูกตัดสินโทษจำคุกและไม่ได้รับการยกเว้นโทษในศาล
Wang Bingzhang – China
Wang Bingzhang ผู้เรียกร้องประชาธิปไตยและต่อสู้กับอำนาจคอมมิวนิสต์ เขาเป็นนายแพทย์ผู้เกิดในประเทศจีน แต่ในช่วงระดับปริญญาโท เขาได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลจีนในการเดินทางไปเรียนที่แคนาดา ซึ่งในช่วงนั้นเขาได้ซึบซับวัฒนธรรมตะวันตก โดยเฉพาะประชาธิปไตยมาก
ในระหว่างที่อยู่ต่างประเทศ Wang เริ่มทำนิตยสารสนับสนุนประชาธิปไตย ‘China Spring’ และในปีต่อมาได้ตั้งกลุ่ม ‘Union of Chinese Democracy Movement’ ที่ต้องการเคลื่อนไหวต่อต้านระบบคอมมิวนิสต์พรรคเดียวของจีน เขายังไม่หยุดเท่านั้น หลังจากที่เรียนจบและเดินทางกลับมาจีน Wang ยังได้ร่วมก่อตั้งพรรคฝ่ายค้านจีนสองพรรคเลยด้วย ซึ่งการเคลื่อนไหวทางการเมืองของเขาส่งผลให้เขาถูกขับไล่ออกจากประเทศ
Wang เดินทางมายังประเทศไทย แต่ก็ถูกสอบสวนและไล่ออกจากประเทศตามคำขอของจีน และเดินทางต่อไปยังเวียดนาม ซึ่งเป็นที่ที่เขาถูกลักพาตัว และถูกนำตัวกลับไปยังประเทศจีน เขาถูกตัดสินโทษในปี 2003 ให้ถูกจำคุกตลอดชีวิตในฐานะนักโทษทางการเมือง แต่ชีวิตในเรือนจำของเขาก็ยังคงต่อสู้ ประท้วงโดยการอารยะขัดขืนอยู่บ่อยครั้ง แม้ถูกกีดกันเสรีภาพตลอดชีวิต
อ้างอิงข้อมูลจาก
https://www.frontlinedefenders.org/
https://www.theglobeandmail.com/
https://www.frontlinedefenders.org/
illustration by Namsai Supavong
