เคยหรือเปล่า ตั้งใจจะเลิกเล่นโซเชียลสักสองสามสัปดาห์ แต่ลบแอปได้สามวันก็โหลดกลับมาใหม่?
การตัดอะไรที่เป็นกิจวัตรออกจากชีวิตแบบหักดิบไม่ใช่เรื่องง่าย และน้อยครั้งที่จะมีผลในระยะยาว ผลของการหักดิบหลายๆ ครั้งคือเรายิ่งกลับมาติดมันมากกว่าที่เราเคยด้วยซ้ำจากความโหยหา และไม่มีอะไรที่ทำให้เรารู้สึกแบบนั้นได้เท่ากับการทำโซเชียลดีท็อกซ์
บางครั้งโซเชียลมีเดียสามารถทำร้ายสุขภาพจิตของเราได้ ไม่ว่าจะอาการตึงเครียดจากการตามกระแสข่าวลบๆ ที่ไหลมาชนเราอย่างรวดเร็วทุกวัน ไหนจะการเอาชีวิตคนอื่นมาเทียบกับตัวเอง ยิ่งถ้าใครต้องทำงานในโซเชียลมีเดียยิ่งยากที่จะแยกมันออกจากชีวิตอีกขั้น ฉะนั้นการหยุดจากมันเป็นครั้งคราวน่าจะเป็นเรื่องที่ดี
แต่การลบบัญชี หรือหยุดจากมันไปเลยทันทีอาจเวิร์กสำหรับหลายๆ คน แต่สำหรับบางคนอาจก่อความรู้สึกใหม่ๆ ที่ไม่ได้ดีไปกว่ากัน เช่น ความรู้สึกกังวลว่าจะตกข่าว โฟกัสกับการหยุดมากจนนึกถึงแต่ความคิดว่าห้ามเล่นๆๆๆ จนขาดโฟกัส ไปจนกลัวว่าหากมีใครทักมาแล้วไม่ได้ตอบจะทำยังไง กลายเป็นว่าเสียสุขภาพจิตในอีกทางแทน
ฉะนั้นเราควรทำยังไงที่จะอยู่กับกิจวัตรนี้ให้ได้โดยไม่ทำให้มันมีส่วนมากเกินไปในชีวิตของเรา? มาคุยเรื่องการลดการใช้โซเชียลมีเดียอย่างยั่งยืนกันเถอะ
หักดิบลบแอพฯ ทิ้ง แล้วหันมาเปิดด้วย web browser แทน
ราวๆ 80% ของการใช้โซเชียลมีเดียเกิดขึ้นบนโทรศัพท์มือถือ เป็นเรื่องไม่น่าแปลกใจเพราะแอพเหล่านี้โดยมากออกแบบมาเพื่อเล่นในมือถือโดยเฉพาะ และในปัจจุบันเราติดอยู่กับโทรศัพท์ของเราตลอดเวลาเพราะมันทำได้ทุกอย่างตั้งแต่การทำงานไปจนถึงความบันเทิง แต่นั่นแปลว่าเราจะติดอยู่กับโซเชียลมีเดียของเรามากขึ้นด้วย ก้าวแรกของการลด คือการลดความสามารถในการเข้าถึงนั่นเอง
การปลดล็อกโทรศัพท์ขึ้นมาหน้าแรกแล้วกดเข้าแอพโซเชียลมีเดียทันทีแทบจะเป็น muscle memory ของเราไปแล้ว การลดการใช้ที่ดีคือลบมันออกจากโทรศัพท์ แล้วเข้าผ่านหน้าเว็บแทนถ้าต้องการ เหตุผลคือเราไม่ต้องอยู่กับคอมพิวเตอร์ตลอดเวลา อย่างน้อยเราต้องเดินยืดเส้นยืดสาย กินข้าว เข้าห้องน้ำ และหากในเวลาเหล่านั้นโซเชียลมีเดียเข้าถึงเราไม่ได้ ก็ถือว่าได้ลดไปมากแล้ว
เปลี่ยนจากตามข่าวบนโซเชียลมีเดียมาดูผ่านเว็บข่าวบ้าง
หากเทียบการตามข่าวเป็นอาหาร ข่าวบนโซเชียลมีเดียเหมือนการกินอาหารมือเล็กหลายๆ มื้อตลอดวัน และข่าวจากเว็บไซต์หรือหนังสือพิมพ์คือการกินอาหารมื้อใหญ่เป็นเวลา และบางครั้งการกินมากกว่าและบ่อยกว่าไม่ได้แปลว่าดีกว่า แต่เรากินอะไรหลายๆ อย่างที่ไม่จำเป็นเข้าไปด้วย
อะไรที่ไม่จำเป็นอาจจะมาในรูปแบบของข่าวที่เราไม่สนใจ ข่าวที่เน้นรายงานเร็วๆ ก่อนจะเห็นภาพรวมของสถานการณ์ทั้งหมด ทำให้เรื่องราวนี้ถูกแบ่งออกเป็นชิ้นย่อยๆ ที่ทำให้ต้องตามแบบไม่หยุด หรืออาจมาในรูปแบบของคอมเมนต์ที่เรารู้สึกไม่เห็นด้วยและไม่อยากที่จะต้องเห็นจากผู้ใช้คนอื่น
ฉะนั้นหลายๆ ครั้งการตามข่าวบนเว็บไซต์สามารถตัดสิ่งรบกวนเหล่านั้นออก เหลือให้เราได้ติดตามข่าวสารในตัวของมันเองเมื่อมันมีข้อสรุปในระดับหนึ่งแล้ว รู้ในเรื่องที่ต้องรู้ และแม้บางครั้งอาจจะไม่อัปเดตไวเท่าตามจากบนไทม์ไลน์ บางครั้งชีวิตเราไม่ต้องเร็วมากตลอดเวลาก็ได้
โหลดแอพฯ จำกัดชั่วโมงการใช้โซเชียลมีเดีย
หนึ่งในปัญหาของโซเชียลมีเดียคือมันกินชั่วโมงชีวิตของเรามากเกินไป หนึ่งในวิธีที่สามารถช่วยได้คือหาเครื่องมือที่จะช่วยในการจำกัดการใช้มัน และในปัจจุบันก็มีผู้พัฒนาแอพหรือส่วนต่อเติม web browser ที่ช่วยตรงนี้หลากหลายรูปแบบและหลากหลายความหนักเบา
มีทั้ง Freedom ที่เป็นเครื่องมือที่นับชั่วโมงในการเข้าเว็บไซต์ของเราเพื่อแจ้งว่าใช้มันมากเกินไปแล้วเพื่อให้เรานึกออกแล้วหยุดพักบ้าง หรือจะเป็น Limit ที่ล็อกเว็บไซต์เหล่านั้นตามเวลาที่เรากำหนด หรือถ้าอยากจะสุดโต่งและหักดิบกับมันจริงๆ ก็แอป StayFocused ที่มีตัวเลือกในการบล็อกเว็บไซต์เหล่านั้นไปได้เลย
ก่อนนอน ลองวางโทรศัพท์ให้ห่างเตียง
นิสัยการเล่นโทรศัพท์ก่อนนอนและเล่นทันทีตอนตื่นนั้นส่งผลทั้งกับร่างกายและจิตใจ ไม่ว่าจะเป็นการนอนไม่เต็มอิ่ม และการตื่นมาแล้วเจอกับแจ้งเตือนแต่เช้าเลยทำให้เรามีอาการวิตกได้ โดยมีการแนะนำว่าควรมีเวลาที่ไม่มีการใช้เทคโนโลยีราวๆ ครึ่งชั่วโมงก่อนเข้านอน
ทางแก้ของทั้งสองปัญหาคือวางโทรศัพท์ไว้ห่างจากที่นอน แล้วหากิจกรรมใหม่ที่จะทำบนเตียงก่อนนอน เพื่อให้ร่างกายได้หลั่งฮอร์โมนที่พาเราเข้านอน แทนที่จะถูกแสงจากโทรศัพท์หรือจอคอมพิวเตอร์รบกวน
เติมเวลาว่างด้วยกิจกรรมที่ไม่ต้องมองผ่านจอ
และหากเราหยุดได้แล้ว สิ่งเดียวที่เราต้องต่อสู้ คือความเบื่อ พอไม่เล่นโทรศัพท์ตลอดเวลาความมือว่างก็จะเกิดขึ้น และหากมือว่างบ่อยๆ แล้วความเบื่อก็จะมาถึง นำไปสู่การโหลดโซเชียลมีเดียกลับมาเล่น ฉะนั้นวิธีการที่จะต้านความเบื่อคือการเติมช่องว่างที่เคยเป็นเวลาที่เราเล่นโทรศัพท์ไปเป็นอย่างอื่นแทน ไม่ว่าจะเป็นหาหนังสืออ่าน วาดรูป จดบันทึก โฟกัสกับงานมากขึ้น หรือแค่นั่งพักเฉยๆ ก็ได้ เมื่อลดจำนวนชั่วโมงของโซเชียลมีเดียแล้ว เราสามารถนำเวลาเหล่านั้นแบ่งไปทำอย่างอื่นได้
การใช้โซเชียลมีเดียมีประโยชน์ของมัน แต่การให้น้ำหนักกับมันมากเกินไปอาจกลืนกินส่วนอื่นๆ ของชีวิตได้ การลดความสำคัญของมันลงสามารถช่วยหลายอย่าง ไม่ว่าสุขภาพกายหรือสุขภาพใจ และนอกจากนั้นยังสร้างห้องหายใจให้ชีวิตประจำวันของเราได้
อ้างอิงข้อมูลจาก
