ผมเพิ่งมาสังเกตว่าปีนี้ผมได้อ่านวรรณกรรมจากนักเขียนเกาหลีใต้ไปหลายเล่มทีเดียว เฉพาะแค่ที่เคยเขียนถึงในคอลัมน์นี้ก็สองเล่มเข้าไปแล้ว คือ The Vegetarian ของ Han Kang กับ Pachinko ของ Min Jin Lee
มาสัปดาห์นี้ก็เป็นคราวของรวมเรื่องสั้นกันบ้าง เกริ่นมาอย่างนี้ก็แน่นอนครับว่าเป็นผลงานของนักเขียนชาวเกาหลีใต้อีกครั้ง ไม่สิ ต้องเรียกว่าเป็นแรปเปอร์ชื่อดังถึงจะถูก หนังสือเล่มนี้คือ Pieces of You ของ Tablo นั่นเองครับ
สารภาพว่าก่อนหน้าจะมาเจอหนังสือเล่มนี้ผมไม่รู้จักแรปเปอร์หนุ่มคนนี้มาก่อน ไม่เคยได้ยินชื่อวง Epik High แต่ไม่ใช่ว่าต่อให้รู้หรือไม่รู้แล้วจะมีอคติอะไรขึ้นมานะครับ เพียงแต่นับจากกระแสจินยองอ่านเมื่อปีก่อน ผมก็มักตื่นเต้นอยู่เสมอเมื่อเห็นศิลปินเกาหลีใต้มาข้องเกี่ยวกับวงการวรรณกรรมไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง
ยิ่งพอได้รู้ว่า Tablo หรือนายแดเนียล อาร์มันด์ ลี คนนี้เรียนจบด้านการเขียนและวรรณคดีมา ก็ยิ่งตื่นตาไปกันใหญ่ เอาล่ะครับ นอกเรื่องไปมากแล้ว มาเข้าเรื่องกันดีกว่า อย่างที่บอกไปว่า Pieces of You คือรวมเรื่องสั้น ที่ประกอบขึ้นจากเศษเสี้ยวที่สั้นยาวไม่เท่ากันจำนวนสิบส่วน เนื้อหาของเรื่องสั้นบางเรื่องอาจยาวหลายสิบหน้า แต่บางเรื่องที่จบภายในสองหน้าก็มี
ด้วยเหตุนี้จึงทำให้การเดินทางภายในหนังสือเล่มนี้คาดเดาไม่ได้เสียทีเดียวว่าจะต้องใช้เวลาสักเท่าไหร่กับการดำดิ่งในเรื่องสั้นเรื่องหนึ่ง
แม้ทั้งสิบเรื่องสั้นจะบอกเล่าเรื่องราวที่ต่างกันไป แต่จุดเชื่อมหนึ่งที่คล้ายจะสัมผัสได้ในทุกเรื่องคือการสร้างตัวละครในลักษณะของคนตัวเล็กๆ ที่ไม่มีความสลักสำคัญอะไร
ตัวละครที่ Tablo สร้างขึ้นไม่ใช่บุคคลที่จะสร้างผลกระทบใหญ่ๆ ให้กับโลก หรือต่อให้เป็นคนดัง หากพวกเขาต่างก็ก้าวพ้นสู่ช่วงวัยที่ไม่ได้เสาะหาชื่อเสียง หรือความสำเร็จ แต่ต้องการจะหยุดนิ่ง ดำเนินชีวิตไปอย่างเรื่อยเฉื่อย และต่างก็มีปัญหาเฉพาะตัวรุมเร้า ซึ่งพวกเขาก็ไม่รู้ว่าควรจะจัดการมันอย่างไร
คนตัวเล็กๆ ในที่นี้ยังหมายถึงเหล่าตัวละครที่ต่างก็แบกรับบาดแผลบางอย่างเอาไว้ เล็กบ้าง ใหญ่บ้าง แตกต่างกันไป หากพวกเขาล้วนมีเงื่อนปมบางอย่างที่ผูกมัดชีวิตเขาไว้ ซึ่งตัวละครเหล่านี้ก็ไม่อาจหาวิธีคลายมันได้สักที พูดให้ถูกคือ พวกเขาอาจจัดการกับปมชีวิตได้ในสักวัน แต่ Tablo ไม่ได้สนใจในส่วนนั้น เพราะสิ่งที่เขาต้องการจะเสนอให้เห็นคือชั่วขณะอันสับสนของมนุษย์ที่ไม่รู้จะหันซ้ายหรือขวา ที่ไม่รู้ว่าควรจะเดินหน้าหรือถอยหลัง มนุษย์ที่หากมีใครสักคนสั่งการก็อาจคล้อยตามไปกับคำสั่งนั้นๆ
เพียงแต่เมื่อ Tablo เลือกปล่อยให้ตัวละครของเขาดำเนินชีวิตอิสระตามเจตจำนงเสรี พวกเขาจึงไม่ต่างอะไรกับภาชนะที่ปริแตก บรรจุเพียงวิญญาณที่ใจหนึ่งก็ปรารถนาจะออกมาโลดแล่น หากอีกใจก็หวาดกลัวต่อการต้องคิด ต้องเลือก และต้องตัดสินใจ
Counting Pulses หรือ วัดชีพจร คือหนึ่งในเรื่องสั้นที่ผมชอบมากในเล่มนี้ มันเล่าถึงเด็กหนุ่มคนหนึ่งที่อาศัยอยู่กับคุณแม่ซึ่งกำลังป่วย และต้องคอยดูแลอยู่เรื่อยๆ เขารักแม่ของเขา และคอยป้อนน้ำป้อนยาให้อย่างเต็มใจ แต่อีกด้านเขาก็เป็นวัยรุ่นธรรมดาทั่วไป ที่มีความขบถ คึกคะนอง และต้องการอิสระ ฉากสั้นๆ ที่ตัวเอกและเพื่อนสนิทสนทนากันอย่างเนิบนาบในห้องนอนที่คลุ้งเคล้าด้วยกลิ่นกัญชานั้นแสดงให้เห็นความเปราะบางและจิตใจอันหมกมุ่นและสับสนได้อย่างเข้าอกเข้าใจ โดยไม่ตัดสินว่าความคิดไหนถูกหรือผิด
Tablo ไม่ได้พาตัวเองเข้าไปกำกับการตัดสินใจของตัวละคร แต่เลือกจะจับจ้องอยู่ห่างๆ ราวกับกำลังยืนดูเหตุการณ์ในโลกแห่งความจริง เขาอาจรู้ล่วงหน้าว่าหายนะอาจเกิดขึ้นจากความเลินเล่อของวัยหนุ่ม เช่นกันที่ตัวละครก็ดูจะสังหรณ์ถึงเคราะห์ร้ายที่อาจเกิดขึ้นกับเขาในอนาคตอันใกล้ มีจังหวะสั้นๆ ที่ Tablo เขียนขึ้นอย่างน่าเชื่อว่า ตัวละครเกือบจะเลือกอีกทางหนึ่งอยู่แล้ว แต่ก็เกิดเปลี่ยนใจด้วยอิทธิพลความคิดของตัวเองบอกให้ทำไปตามความปรารถนาของตน โดยไม่สนว่าเมื่อครู่เขาเพิ่งจะสับสนและลังเลใจ
ตัวละครในเรื่องขับเคลื่อนไปอย่างมีชีวิต และเราก็เชื่อในชีวิตที่เราได้รับรู้ผ่านตัวอักษร เราเชื่อว่า ณ ที่ใดสักแห่งพวกเขาจะมีชีวิตอยู่ และเราก็เชื่อว่าในขณะที่พวกเขามีชีวิตอยู่ก็หาได้ระแวงสงสัยว่าตนเป็นตัวละครที่ถูกเขียนขึ้นจากประสบการณ์ชีวิตและจินตนาการของใครอีกคนที่พวกเขาไม่รู้จัก
Tablo ยังโดดเด่นในการสร้างบรรยากาศที่ดึงดูดให้ผู้อ่านรู้สึกร่วมไปกับตัวละครได้ย่างอยู่หมัด ถ้าเปรียบเทียบกับผู้กำกับหนังสักคนหนึ่งก็ต้องบอกว่า โลกของ Tablo ชวนให้นึกถึงโลกของ Hong Sang Soo ในลักษณะของพื้นที่คับแคบที่ใช้สอยได้อย่างชาญฉลาด ฉากต่างๆ ของเรื่องสั้นแต่ละตอนเกิดขึ้นในบริเวณไม่กว้างมาก หรือวนเวียนอยู่กับการไปๆ กลับๆ ระหว่างจุดหนึ่งกับอีกจุด ดังเช่นในหนังของ Hong Sang Soo ที่ตัวละครมักจะเดินวนอยู่ในพื้นที่สักแห่ง หรือใช้เวลาอยู่ในห้องสักห้องหนึ่ง หรือร้านอาหารสักแห่งหนึ่งนานๆ เพื่อพูดคุย ถกเถียง หรือนึกอะไรไปเรื่อยเปื่อย เพียงแต่ในขณะที่หนังของ Hong Sang Soo จะมีกลไกการไหลเอื่อยของเวลาที่ผลักพาให้ตัวละครต้องเปลี่ยนสถานที่จากจุดหนึ่งไปยังอีกจุด Pieces of You ไม่ได้ดำเนินไปตามการเปลี่ยนผันของเวลา แต่เป็นการตัดสินใจของตัวละครเองมากกว่าที่กำหนดให้เกิดการเคลื่อนย้ายสถานที่
โดยสรุปแล้ว Pieces of You เป็นรวมเรื่องสั้นที่ผมประทับใจมากทีเดียวครับ แม้ว่าถึงที่สุดแกนกลางของมันจะยังวนเวียนอยู่กับความว้าเหว่ เปราะบาง เปลี่ยวเหงา ที่เห็นอยู่บ่อยๆ ในงานเขียนสมัยนี้ หากเป็นวิธีการนำเสนอต่างหากที่ทำให้ Pieces of You กลายเป็นงานที่ไม่เลี่ยน เต็มเปี่ยมด้วยหัวใจ และเฉลิมฉลองความอ่อนไหวของมนุษย์ได้อย่างยิ่งใหญ่ ละเมียดละไม และแสนจะอ่อนโยน
