เป็นอันแน่ชัดแล้วว่าประเทศไทยเรากำลังเผชิญหน้ากับ COVID-19 สายพันธุ์ใหม่ หลังเมื่อช่วงบ่ายที่ผ่านมา (21 พฤษภาคม) ศบค. เปิดเผยว่า พบผู้ติดเชื้อ COVID-19 สายพันธุ์อินเดียจำนวน 15 คนในคลัสเตอร์แคมป์คนงาน หลักสี่ นำมาสู่การตั้งคำถามว่าไวรัสสายพันธ์ุดังกล่าวมาจากไหน และอีกหนึ่งสิ่งที่เชื่อว่าหลายคนอยากรู้คือ ไวรัสกลายพันธุ์ตัวนี้ มีลักษณะเด่นอย่างไรบ้าง
อธิบายคร่าวๆ ก่อนว่า ไวรัสสายพันธ์ุอินเดียที่พบในไทย มี 2 สายพันธุ์ ได้แก่ B.1.617.1 ซึ่งพบในศูนย์กักกันโรค และ B.1.617.2 ที่พบในแคมป์คนงานล่าสุด โดยทั้ง 2 ไม่ใช่สายพันธุ์ที่มีการระบาดตั้งแต่ดั้งเดิม
ตามข้อมูลจากศูนย์จีโนมทางการแพทย์ ระบุว่า แรกเริ่ม COVID-19 ที่ระบาดในอินเดียเป็นสายพันธุ์ดั้งเดิม หรือ B.1.617 ซึ่งมีการกลายพันธุ์ 2 ตำแหน่ง (Double Mutations) จากนั้นผู้เชี่ยวชาญพบว่าสายพันธุ์ดั้งเดิม ได้กลายพันธุ์ออกเป็น 3 สายย่อย ได้แก่ B.1.617.1, B.1.617.2, และ B.1.617.3 โดย B.1.617.1 และ B.1.617.3 มีการกลายพันธุ์ 2 ตำแหน่งคือ E484Q และ L452R ส่วน B.1.617.2 มีการกลายพันธุ์เพียงตำแหน่งเดียวคือ L452R
ไวรัสสายพันธุ์ B.1.617.2 เป็นสายพันธุ์ที่อังกฤษประกาศที่เป็นไวรัสที่น่ากังวลตัวใหม่ ส่วนองค์กรอนามัยโลก (WHO) ประกาศให้สายพันธุ์อินเดียดั้งเดิม หรือ B.1.617 เป็นไวรัสที่น่ากังวลระดับโลก ขณะที่ศูนย์ป้องกันและควบคุมโรคแห่งยุโรป (ECDC) จัดให้ COVID-19 อินเดียสายพันธุ์ B.1.617.1, B.1.617.2 และ B.1.617.3 อยู่ในกลุ่มสายพันธุ์ที่ต้องจับตามอง (Variants of interest)
คำถามที่ตามมาคือ COVID-19 สายพันธุ์อินเดียเหล่านี้ทำให้ติดเชื้อเร็วขึ้นหรือไม่ วัคซีนใดป้องกันได้ ?
ขณะนี้ยังไม่มีข้อมูลยืนยันที่แน่ชัดว่า COVID-19 สายพันธุ์อินเดียแพร่เชื้อเร็วขึ้นหรือไม่ แต่หน่วยงานสาธารณสุขอังกฤษ (Public Health England) ระบุว่า COVID-19 สายพันธุ์อินเดีย อาจกระจายเชื้อได้รวดเร็วพอๆ กับสายพันธุ์อังกฤษ ที่มีอัตราการแพร่เชื้อราว 1.7-2.5 เท่า ขณะที่ฐานข้อมูลจาก GISAID ระบุว่า B.1.617.2 อาจแพร่ได้ดีกว่าสายพันธุ์อังกฤษ ประมาณ 60%
นอกจากนี้ยังมีข้อมูลระบุว่า สายพันธุ์ B.1.617.2 อาจทำให้ไวรัสสามารถหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันที่ได้รับการกระตุ้นจากวัคซีน ขณะที่ B.1.617.1 และ B.1.617.3 ซึ่งมีการกลายพันธุ์ที่ตำแหน่ง E484Q มีลักษณะคล้ายการกลายพันธุ์ของสายพันธุ์แอฟริกาใต้ ซึ่งอาจทำให้สามารถต้านทานวัคซีนบางตัวได้
โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย เองก็ได้ออกมาให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ COVID-19 สายพันธุ์อินเดียว่า เชื้อไวรัสสายพันธุ์อินเดียมักจะแพร่กระจายลงสู่หลอดลมส่วนลึก และถุงลม แตกต่างจากสายพันธุ์เดิมที่กระจายในโพรงจมูกและลำคอ ซึ่งอาจทำให้วิธีการตรวจหาเชื้อด้วยการ Swab ทางจมูก และตรวจสารพันธุกรรมของไวรัสด้วยวิธี Real-time RT PCR ใช้ไม่ได้อีกต่อไป เนื่องจากรหัสพันธุกรรมอาจมีความผิดเพี้ยน
นอกจากนี้ ระบบภูมิคุ้มกันที่เกิดขึ้นจากการติดเชื้อตามธรรมชาติ อาจไม่สามารถยับยั้งไวรัสสายพันธุ์อินเดียได้ และหากติดเชื้อ อาจทำให้เกิดการอักเสบที่เนื้อเยื่อ และระบบต่างๆ ในร่างกาย
อย่างไรก็ตาม ขณะนี้ยังไม่มีข้อมูลชี้ชัดว่า สายพันธุ์อินเดียมีความรุนแรง หรือกระตุ้นอัตราการเสียชีวิตมากกว่าสายพันธุ์อื่นๆ ซึ่งกำลังอยู่ในระหว่างการตรวจสอบเพิ่มเติม
ในส่วนของประสิทธิภาพวัคซีน องค์กรอนามัยโลก (WHO) ระบุว่า วัคซีนทุกตัวที่ผ่านการรับรองโดย WHO มีประสิทธิภาพต้านทานไวรัสตัวนี้ได้ (รวมถึงไวรัสกลายพันธุ์ชนิดอื่นด้วย)
ซึ่งวัคซีนที่ได้รับการรับรองโดย WHO ขณะนี้ ได้แก่ ไฟเซอร์, โมเดอร์นา, แอสตร้าเซนเนก้า, จอห์นสันแอนด์จอห์นสัน และซิโนฟาร์ม ซึ่งตามข้อมูลที่อ้างอิงจากโรงพยาบาลอินทราปรัสถ์อพอลโล (Indraprastha Apollo) เมืองนิวเดลี ประเทศอินเดีย ระบุว่า วัคซีนแอสตร้าเซนเนก้าป้องกัน COVID-19 สายพันธุ์อินเดียได้ถึง 97% ขณะที่อูเกอร์ ชาฮิน (Ugur Sahin) ซีอีโอของ BioNTech ออกมาเปิดเผยว่าวัคซีนไฟเซอร์ป้องกันสายพันธุ์ดังกล่าวได้ 70-75%
ท่ามกลางสถานการณ์ในประเทศที่ยังไม่มีแนวโน้มจะคลี่คลายในเร็ววัน ศ.นพ.มานพ พิทักษ์ภากร หัวหน้าศูนย์วิจัยการแพทย์แม่นยำ คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล มีความเห็นว่าทางออกที่สุดในการควบคุมการระบาดของ COVID-19 สายพันธุ์อินเดีย คือการปูพรมฉีดวัคซีนที่มีประสิทธิภาพให้ได้มากที่สุด โดยเริ่มต้นจากพื้นที่ กทม. และปริมณฑลที่มียอดผู้ติดเชื้อสูง หากปรับแผนฉีดวัคซีน โดยเน้นปริมาณการฉีด ภายใน 2 เดือนจะสามารถควบคุมสถานการณ์ได้
อ้างอิงจาก
https://web.facebook.com/photo?fbid=10160928000938448&set=a.10150266694143448
https://web.facebook.com/…/a.981731828…/4516615278371991
https://web.facebook.com/…/a.98173182…/4517386831628169/
https://www.cdc.gov/…/variant…/variant-info.html
https://web.facebook.com/fanmoph/videos/1666733163714187/
https://www.theguardian.com/…/uk-covid-scientists…
https://amp.dw.com/…/covid-vaccines…/a-57600323…
https://www.france24.com/…/20210511-who-says-covid-19…
https://www.arabnews.com/node/1860026/world
https://www.arabnews.com/node/1860026/world
https://www.reuters.com/…/biontech-ceo-says-vaccine-70…/
https://www.theguardian.com/…/what-do-we-know-about-the…
