ศิลปะไม่ว่าจะแขนงใดก็ตามเป็นสุนทรียศาสตร์ที่สร้างความงดงาม ความเพลิดเพลิน และความจรรโลงใจให้ทั้งผู้สร้างสรรค์และผู้ชื่นชม แต่ในขณะเดียวกัน ศิลปะก็เป็นเครื่องมือที่ทำให้เราได้ ‘ทำงานกับตัวเอง’ หรือ ‘รู้จักตัวเอง’ มากขึ้นด้วย
ไม่นานมานี้ The MATTER ได้มีโอกาสเข้าร่วมกิจกรรมศิลปะบำบัด (art therapy) จัดโดย FWD Insurance ซึ่งเป็นกิจกรรมบำบัดสุขภาพจิตออนไลน์ที่มีอุปกรณ์หลักเป็น ‘ชุดศิลปะดูแลใจ’ หรือสมุดภาพหน้าตาน่ารัก ที่จะมาช่วยดูแลเยียวยาจิตใจคนที่กำลังรู้สึกสิ้นหวังในช่วงนี้
ชุดศิลปะดูแลใจนี้ได้รับการออกแบบและพัฒนาโดย Art for Cancer by Ireal จากความร่วมมือของหลายฝ่าย ไม่ว่าจะเป็นแพทย์ นักศิลปะบำบัด หรือผู้ป่วยเอง แรกเริ่มมีวัตถุประสงค์เพื่อเยียวยาจิตใจผู้ป่วยโรคมะเร็งที่รู้สึกสิ้นหวัง ท้อแท้ หรือขาดกำลังใจ แต่สภาวะเหล่านี้ไม่ได้เกิดขึ้นกับผู้ป่วยโรคมะเร็งเท่านั้น ผู้คนทั่วไปก็สามารถเผชิญได้ ยิ่งในช่วงที่สถานการณ์บ้านเมืองหดหู่มากขึ้นทุกวัน จนยากที่จะคงสุขภาพจิตที่ดีไว้ได้ ทำให้ชุดศิลปะดูแลใจสามารถนำไปใช้ได้อย่างกว้างขวางมากขึ้น
ภายในชุดศิลปะดูแลใจ ประกอบไปด้วยสมุดภาพที่มีลูกเล่นต่างๆ ให้เราได้ระบายสี ตัดแปะ พับรูปร่างต่างๆ พร้อมคำบรรยายในแต่ละหน้าที่อ่านแล้วรู้สึกเหมือนถูกประโลมจิตใจ ทั้งยังพาเราเดินทางไปสำรวจตัวเองอย่างเป็นขั้นเป็นตอนจนถึงท้ายเล่ม นอกจากนี้ก็มีอุปกรณ์เพิ่มเติมมาให้ เช่น สีไม้และการ์ดสีบอกอารมณ์ ซึ่งการ์ดสีที่ว่านั้น จะช่วยสะท้อนสิ่งที่อยู่ข้างในจิตใจเราในขณะนั้นได้เป็นอย่างดี
โดยการทำศิลปะบำบัด เป็นการเปิดโอกาสให้เราสำรวจสิ่งที่ซ่อนอยู่ในจิตใจของตัวเราเอง และช่วยให้แสดงความรู้สึกนั้นออกมาได้ง่ายมากขึ้น เพราะบางครั้งเป็นเรื่องยากที่เราจะอธิบายสิ่งที่รู้สึกออกมาเป็นคำพูด หรืออาจจะรู้สึกเจ็บปวดเกินไปถ้าต้องเล่าออกมา แต่การได้แสดงออกมาผ่านศิลปะ ไม่ว่าจะเป็นการวาดภาพ ระบายสี หรือเลือกการ์ด จะช่วยให้ความรู้สึกนั้นเป็นรูปธรรมมากขึ้น โดยไม่ต้องใช้คำพูดอะไรมากมาย
‘เพียงขวัญ เมฆาสวัสดิ์’ หรือ ‘วิว’ นักศิลปะบำบัด อธิบายให้ฟังว่า การทำงานศิลปะ คือ การเข้าไปสำรวจและรู้จักจิตใต้สำนึกของตัวเองอย่างมีอิสระและเป็นรูปธรรม โดยในขณะที่เรากำลังทำงานศิลปะอยู่นั้น เราจะเกิดการพูดคุยกับตัวเอง (self-talk) ว่าเรากำลังคิดอะไร เกิดอะไรขึ้นในจิตใจเราอยู่ ซึ่งนอกจากจะช่วยในการแสดงออกทางอารมณ์แล้ว ยังช่วยให้เราให้พัฒนาตัวเอง และช่วยเสริมสร้างความพึงพอใจในตัวเองด้วย
การทำชุดศิลปะดูแลใจไม่จำเป็นต้องคำนึงถึงความถูกผิดหรือความสวยงามมากนัก เพราะเราจะเน้นไปที่การปลดปล่อยจินตนาการและถ่ายทอดความรู้สึกออกมามากกว่า อย่างไรก็ตาม ชุดศิลปะนี้ไม่สามารถใช้บำบัดผู้อื่น หรือทดแทนการไปทำจิตบำบัดทั่วไปได้ เป็นเพียงแค่การสำรวจและสื่อสารกับจิตใจของตัวเองเท่านั้น หากช่วงนี้ใครกำลังหากิจกรรมเยียวยาจิตใจให้กับตัวเอง ลองเข้าไปดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เพจ Art for Cancer by Ireal นะ
ตามไปดูเพจ Art for Cancer by Ireal ได้ที่ : https://www.facebook.com/artforcancerbyireal
