ความบังเอิญเกิดขึ้นได้เสมอ และความบังเอิญพบสิ่งที่น่าจะย่อยสลายไปหลายล้านปีแล้ว เป็นอะไรที่น่าเหลือเชื่อมาก เมื่อนักวิทยาศาสตร์ค้นพบฟอสซิลสมองของปลาอายุ 319 ล้านปี
แมตต์ ฟรีดแมน (Matt Friedman) นักบรรพชีวินวิทยา มหาวิทยาลัยมิชิแกน ประเทศสหรัฐฯ ได้ค้นพบฟอสซิลสมองปลาที่เก่าแก่ที่สุดในโลก ขณะที่เขาทำการทดสอบฟอสซิลด้วยวิธีไมโครซีทีสแกน (micro-CT) เพื่อตรวจสอบว่าสิ่งที่อยู่ภายใต้ซากนี้นั้นคืออะไร
หลังจากที่เขาสแกนซากฟอสซิลนี้ไปสักพัก เขาก็ค้นพบว่าสิ่งที่เขากำลังจ้องมองมันอยู่ มันคือสมองของปลาจากยุดดึกดำบรรพ์ จนเขาต้องพูดกับตัวเองว่า “นี่คือสมองที่ฉันกำลังดูอยู่จริงๆ เหรอเนี่ย”
โดยปกติแล้ว ร่องรอยของสิ่งมีชีวิตในสมัยโบราณมักจะเหลือเพียงส่วนของร่างกายที่มีสภาพแข็งและย่อยสลายยากเท่านั้น เช่น กระดูก แต่ในกรณีนี้ ฟรีดแมนคาดว่ามันถูกแร่ที่มีความหนาแน่นสูง ซึ่งอาจจะเป็นแร่ไพไรต์ (Pyrite) ซึมเข้าไปแทนที่เนื้อเยื่อสมอง ทำให้เส้นประสาทสมองและเนื้อเยื่ออ่อนของปลาตัวนี้ หรือชื่อของมันก็คือ Coccocephalus Wildi ไม่ย่อยสลายหายไป และได้กลายเป็นซากฟอสซิลแทน
แล้วการค้นพบครั้งนี้มันสำคัญอย่างไร?
การค้นพบสมองของปลา Coccocephalus ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ทำความเข้าใจระบบประสาทของสัตว์มีกระดูกสันในยุคโบราณได้มากขึ้น โดยเฉพาะปลากะเบน เพราะเจ้า Coccocephalus Wildi นับเป็นบรรพบุรุษยุคก่อนประวัติศาสตร์ของปลากระเบน และมักอาศัยอยู่บริเวณปากแม่น้ำ โดยมีแมลง กุ้งขนาดเล็ก และปลาหมึกเป็นอาหารหลัก
“สมองของ Coccocephalus ไม่เหมือนกับปลากระเบนในยุคปัจจุบัน เพราะลักษณะสมองส่วนหน้าของมันจะพับเข้าไปด้านใน” ฟรีดแมนกล่าว “ดังนั้น ฟอสซิลนี้จึงเป็นเหมือนบันทึกที่มีรายละเอียดว่า สมองของปลากระเบนในยุคปัจจุบันนั้นมีวิวัฒนาการมาอย่างไร” เขากล่าวเสริม
ฟรีดแมนกล่าวปิดท้ายว่า “ข้อสรุปที่สำคัญของการค้นพบในครั้งนี้ก็คือ ชิ้นส่วนเนื้อเหยื่อของสิ่งมีชีวิตอาจจะซ่อนอยู่ในฟอสซิล ที่มนุษย์ขุดค้นพบมามากมายในช่วงหลายศตวรรษที่ผ่านมาก็เป็นได้”
ทั้งนี้ หลังการค้นพบนี้ นักวิทยาศาสตร์จำนวนมากเกิดความสนใจที่จะสแกนฟอสซิลปลาอื่นๆ ที่ถูกตั้งโชว์ในพิพิธภัณฑ์ เพื่อดูว่ามีสัญญาณของเนื้อเยื่ออ่อนอะไรซ่อนอยู่ไหม
อย่างไรก็ตาม ฟอสซิลสมองของปลาโบราณตัวนี้ถูกค้นพบตั้งแต่ปี 1925 แต่ไม่ได้รับการตรวจสอบอย่างละเอียดว่ามันคืออะไรกันแน่ เพราะในยุคนั้นเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ยังไม่ก้าวหน้ามากพอที่จะสามารถทำการสแกนซากฟอสซิลต่างๆ อย่างละเอียดถี่ถ้วนได้
อ้างอิงจาก
