จำเจ้า ‘บล็อบฟิช’ สัตว์ที่เคยถูกขนานนามว่า “น่าเกลียดที่สุดในโลก” ได้ไหม? ตอนนี้อาจจะต้องเรียกมันด้วยตำแหน่งใหม่แล้ว หลังบล็อบฟิชถูกรับเลือกให้เป็น ‘ปลาแห่งปีของนิวซีแลนด์’
ล่าสุด ปลาบล็อบฟิชสายพันธุ์ Psychrolutes marcidus ชนะรางวัลปลาแห่งปีของนิวซีแลนด์ โดยคะแนนมาจากการโหวต มันชนะไปด้วยคะแนนโหวตถึง 1,286 เสียง
แต่ถ้าเราอยากเห็นตัวจริงของมัน อาจไม่ง่ายเท่าไรนัก เพราะเจ้าปลาหน้าตามีเอกลักษณ์นี้ เป็นปลาที่อาศัยอยู่ในระดับความลึกที่มีแรงดันสูงนอกชายฝั่งของนิวซีแลนด์และออสเตรเลีย และที่มีหน้าตาแบบนี้ ก็เกิดจากพัฒนาลักษณะทางกายวิภาคเพื่อการดำรงชีวิต
ปลาบล็อบฟิชไม่มีถุงลม ไม่มีโครงกระดูกเต็มรูปแบบ กล้ามเนื้อ หรือเกล็ด ดังนั้นร่างกายของพวกมันจะประกอบด้วยเนื้อเยื่อที่เป็นก้อนๆ ที่มีความหนาแน่นต่ำกว่าน้ำ จึงช่วยให้พวกมันลอยอยู่เหนือพื้นทะเลได้
คอนราด เคอร์ตา (Konrad Kurta) โฆษกจาก Mountains to Sea Conservation Trust ซึ่งจัดการแข่งขันประจำปีกล่าวว่า ปลาบล็อบฟิชสายพันธุ์นี้ เชื่อว่าสามารถมีชีวิตอยู่ได้ถึง 130 ปี โดยมันเติบโตช้าๆ และเคลื่อนที่ช้า “มันจะนั่งอยู่ตรงนั้น และรอเหยื่อเข้ามาใกล้ จนแทบจะเดินเข้าไปในปากของมัน ก่อนที่มันจะจัดการกินเหยื่อ” เขาอธิบาย
และพวกมันยังมีประชากรมาอีกด้วย เพราะตัวเมียจะวางไข่ได้ถึง 100,000 ฟองในรังเดียว และปกป้องลูกๆ จนกว่าไข่จะฟัก
บล็อบฟิชเริ่มเป็นที่รู้จักและโด่งดั้งเมื่อประมาณ 10 ปีที่ผ่านมา หลังจากลูกเรือบนเรือวิจัยของนิวซีแลนด์ค้นพบและถ่ายภาพสัตว์หายากนี้ได้ และความโดดเด่นของหน้าตาของมัน ก็ถูกนำไปใช้เป็น ‘มีม’ อย่างรวดเร็ว
ทั้งนี้ ข้อมูลเกี่ยวกับสถานะการอนุรักษ์ของพวกมันมีน้อยเพราะขาดการวิจัย แต่ประชากรและที่อยู่อาศัยของพวกมันถือว่ามีความเสี่ยงต่อการลากอวนในทะเลลึก โดยเคอร์ตากล่าวว่า ในนิวซีแลนด์ ปลาบล็อบฟิชจะถูกดึงขึ้นมาค่อนข้างบ่อยจากการลากอวนพื้นของปลากะรังส้ม (Orange Roughy)
สำหรับการลงคะแนนเสียงปลาแห่งปี ปีนี้ถือว่ามีการลงคะแนนเสียงมากที่สุดที่เคยมีการแข่งขันมา โดยมีผู้ร่วมลงคะแนนถึง 5,583 เสียง ในขณะที่ปีที่แล้วมีคนลงคะแนน 1,021 เสียงเท่านั้น
ปลาบล็อบฟิชชนะไปด้วยคะแนน 1,286 เสียง แซงหน้าปลากะรังส้มไป 300 เสียง แม้ว่าปลากะรัสงส้มจะมีผู้สนับสนุนยักษ์ใหญ่อย่าง Greenpeace, Forest & Bird และ Environmental Law Initiative ก็ตาม
สิ่งที่น่าเป็นห่วงก็คือ นิวซีแลนด์มีส่วนต้องรับผิดชอบกับการจับปลากะรังส้มทั่วโลกถึงประมาณ 80% โดยกลุ่มเฝ้าระวังด้านสิ่งแวดล้อมเรียกร้องให้หยุดการจับปลาสายพันธุ์นี้เป็นประจำ เพราะการลากอวนพื้นส่งผลกระทบหนักต่อระบบนิเวศและประชากรปลา
เคอร์ตากล่าวว่า “เรามีปลาทะเลและปลาน้ำจืดพื้นเมืองที่หลากหลายอย่างน่าทึ่ง […] โดยประมาณ 85% ถือว่ามีความเสี่ยง แต่การมีอยู่ของปลาเหล่านี้นั้น จะเป็นก้าวแรกในการทำให้ผู้คนสนใจและสนใจสิ่งที่เกิดขึ้นใต้ผิวน้ำมากยิ่งขึ้นได้”
อ้างอิงจาก