ผ่านมา 93 ปีแล้ว นับจาก 24 มิถุนายน 2475 วันที่หน้าประวัติศาสตร์ไทยเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ หลังการก่อการโดยคณะราษฎร ที่เปลี่ยนแปลงการปกครองจากสมบูรณาญาสิทธิราชย์ สู่ระบอบประชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ
ก่อนปี 2475 สยามปกครองด้วยระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มายาวนาน โดยมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขสูงสุดและมีพระราชอำนาจเด็ดขาดในทุกด้าน
ในช่วงเวลานั้น ประเทศต้องเผชิญกับความท้าทายหลายประการ ทั้งปัญหาเศรษฐกิจที่ได้รับผลกระทบจากภาวะเศรษฐกิจตกต่ำทั่วโลก และความไม่พอใจในหมู่ข้าราชการและชนชั้นนำบางส่วนต่อการบริหารประเทศ นอกจากนี้ แนวคิดเรื่องประชาธิปไตยและรัฐธรรมนูญที่แพร่หลายมาจากตะวันตก ก็เริ่มเป็นที่รู้จักและพูดถึงในกลุ่มคนหนุ่มสาวที่ได้รับการศึกษาจากต่างประเทศ
ท่ามกลางบรรยากาศความไม่แน่นอน ก็มีการรวมตัวกันของกลุ่มนักเรียนและนักศึกษาทหารที่ศึกษาและทำงานอยู่ในทวีปยุโรป เรียกตัวเองว่า ‘คณะราษฎร’ ที่เชื่อว่าระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ไม่สามารถตอบสนองต่อความต้องการของประเทศชาติและประชาชน ไม่อาจนำพาประเทศชาติไปสู่ความเจริญก้าวหน้าได้ จึงมีความตั้งใจแน่วแน่ที่จะเปลี่ยนแปลงการปกครองไปสู่ระบอบที่มีรัฐธรรมนูญเป็นหลักประกันสิทธิเสรีภาพและอำนาจอธิปไตยของประชาชน
เช้ามืดของวันที่ 24 มิถุนายน 2475 คณะราษฎร ประกอบด้วยข้าราชการฝ่ายทหารบก ทหารเรือ พลเรือน และราษฎร ได้เคลื่อนไหวเข้าควบคุมพื้นที่สำคัญทางยุทธศาสตร์ในพระนคร โดยปราศจากการนองเลือด และชุมนุมบริเวณลานพระบรมรูปทรงม้า และมี พระยาพหลพลพยุหเสนา เป็นผู้อ่าน ‘ประกาศคณะราษฎร’ และยึดอำนาจการปกครองแผ่นดิน และเปลี่ยนแปลงการปกครอง จากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ เป็นระบอบประชาธิปไตย
อ้างอิงจาก