ทำไมยิ่งอายุเยอะ เวลาก็ยิ่งจะดูผ่านไปเร็วกันนะ

แกเป็นมั้ย วิทยาศาสตร์มีคำตอบ (กลายๆ) ให้กับคำถามนี้

ในปี 2005 นักจิตวิทยา มาร์ก วิทท์แมน และ ซานดรา เลนฮอฟฟท์ ที่มหาวิทยาลัย Ludwig Maximilain ได้สำรวจกลุ่มตัวอย่าง 499 คนซึ่งมีอายุตั้งแต่ 14 ถึง 95 ปี ว่ารู้สึกกับเวลาที่ผ่านไปอย่างไร ตั้งแต่ “เวลาผ่านไปช้ามาก” ถึง “เวลาผ่านไปเร็วมาก” ดูเหมือนว่าจากผลสำรวจ ความรู้สึกเกี่ยวกับเวลาไม่ได้ผันแปรไปตามอายุ ทุกช่วงอายุ ส่วนใหญ่จะรู้สึกว่านาฬิกาเดินแต่ละวินาที “เร็ว” เท่าๆ กัน แต่ว่าเมื่อทดสอบในช่วงเวลาที่ยาวนานกว่านั้น เช่น เป็นทศวรรษ คนที่มีอายุมากกว่า มักจะรู้สึกว่าเวลาผ่านไปเร็วกว่า เช่น เมื่อขอให้สะท้อนชีวิตที่ผ่านมาของตน คนที่อายุเกิน 40 ปี จะรู้สึกว่าเวลาผ่านไปอย่างเชื่องช้าในวัยเด็ก แต่เมื่อเข้าสู่วัยรุ่นและวัยทำงาน เวลาก็ผ่านไปเร็วขึ้น

ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น มีทฤษฎีหนึ่งบอกว่า เมื่อมนุษย์กะเกณฑ์ประเมินเวลา เราใช้หลักสองแบบ แบบแรกคือ prospective length คือการประเมินเวลา “ขณะที่เหตุการณ์นั้นกำลังเกิดขึ้น” และแบบหลังคือ restropective length คือการประเมินเวลา “หลังจากเหตุการณ์นั้นเกิดไปแล้ว”

สมองของเราจะเก็บประสบการณ์ใหม่ๆ (ไม่ใช่ประสบการณ์ที่คุ้นชิน) ไว้ในความทรงจำ และการประเมินเวลา “หลังเหตุการณ์นั้นเกิดไปแล้ว” มักจะขึ้นอยู่กับว่า มีความทรงจำใหม่ๆ ถูกบรรจุไว้มากน้อยเพียงใด นั่นคือ ยิ่งเราสัมผัสประสบการณ์ใหม่ๆ มากขึ้น (เช่น ไปเที่ยว) หลังจากเหตุการณ์นั้นเกิดไปแล้ว เราก็จะรู้สึกว่าเวลาในช่วงนั้นยาวนาน

นักวิทยาศาสตร์เรียกปรากฏการณ์นี้ว่า Holiday Paradox ซึ่งมันช่วยอธิบายด้วยว่า ทำไมเราจึงรู้สึกว่าตอนเด็กเวลาผ่านไปช้า นั่นเป็นเพราะว่าตอนที่เราเป็นเด็ก เรามีประสบการณ์สดใหม่มากมาย เราได้เรียนรู้ทักษะใหม่ๆ ทำให้สมองต้องบรรจุความทรงจำใหม่ๆ ลงไปมาก ส่วนเมื่อตอนเราโตแล้ว เราคุ้นชินกับประสบการณ์แทบทุกอย่าง สมองจึงไม่ต้องบรรจุข้อมูลใหม่ลงไปเท่าไร เมื่อย้อนกลับมาระลึก ทุกสิ่งจึงดูผ่านไปในแวบเดียว

รู้แบบนี้แล้ว ก็มีวิธีใช้เวลาได้อย่างเต็มเม็ดเต็มหน่วยมากขึ้น คือถ้าเราพยายามหาประสบการณ์ใหม่ใช้กับชีวิตอยู่เรื่อยๆ เราก็จะรู้สึกว่าได้ใช้เวลาขวบปีหลังๆ เต็มค่าเต็มคำขึ้นนั่นเองเนอะ

ที่มา – http://www.scientificamerican.com/article/why-does-time-seem-to-speed-up-with-age/

You might also like

---

คุกคามในคราบวิชาการ : ปัญหาใต้พรมที่ทำคนวิจัยรุ่นใหม่หมดไฟ

2 April 2019

แผนยุทธศาสตร์ 20 ปี ‘แอฟริกาใต้’ จากประเทศวิกฤตสู่การใช้วิทยาศาสตร์พัฒนาชาติ

12 February 2019

สนุก เข้าใจ ไม่ท่องจำ: เด็กไทยควรได้เรียนวิทย์ฯ แบบไหน คุยกับ นำชัย ชีววิวรรธน์

27 June 2024

เวลาย้อนกลับ กับทฤษฎีเอนโทรปี

4 September 2020