เมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมามีข่าวฮือฮาในโลกศิลปะ เมื่อผลงานของ แบงก์ซี (Banksy) ถูกบริษัทธุรกิจดิจิทัล Blockchain ประมูลไป และทำการเผาจนไม่เหลือซาก โดยถ่ายทอดสดการเผางานศิลปะทางแอคเคาท์ทวิตเตอร์ชื่อ BurntBansky ให้เห็นกันจะจะ
พวกเขากล่าวว่าเหตุผลที่พวกเขาทำเช่นนี้ ก็เพราะผลงานชิ้นนี้ถูกนำไปเข้ารหัสและเก็บรักษาเป็นข้อมูลดิจิทัลในระบบเทคโนโลยีที่เรียกว่า NFT (Non-Fungible Tokens) หรือการแปรเปลี่ยนผลงานศิลปะให้กลายเป็นสินทรัพย์ดิจิทัลที่ถูกเข้ารหัสให้มีลักษณะเฉพาะตัวจนไม่สามารถถูกทำซ้ำหรือคัดลอกได้ ทำให้ผลงานชิ้นนั้นกลายเป็นผลงานชิ้นเดียวในโลก ไม่ต้องกังวลในเรื่องการถูกปลอมแปลงผลงานหรือละเมิดลิขสิทธิ์ และผลงานศิลปะที่อยู่ในระบบดิจิทัล หรือที่เรียกกันว่า Crypto Art ที่ว่านี้ก็สามารถคงอยู่ได้อย่างยาวนานโดยไม่เสื่อมสลายเหมือนงานศิลปะในโลกแห่งความเป็นจริง ดังนั้นผลงานต้นฉบับที่เป็นวัตถุที่จับต้องได้จึงไม่ใช่สิ่งที่จำเป็นอีกต่อไป (ก็เลยเผาทิ้งแม่มเลย!)
![](https://thematter.co/wp-content/uploads/2021/04/0.jpg)
ผลงานของแบงก์ซีที่ถูกเผาถ่ายทอดสดทางทวิตเตอร์ที่ใช้ชื่อว่า BurntBansky ภาพจาก https://www.dazeddigital.com/science-tech/article/52116/1/a-95k-banksy-artwork-has-been-set-on-fire-and-turned-into-an-nft
ไม่เพียงแต่การเผาผลงานของแบงก์ซี แต่กระแส NFT เป็นที่ฮือฮาในวงการศิลปะและวงการสร้างสรรค์ในแขนงต่างๆ ศิลปินมากหน้าหลายตาต่างเฮโลเข้าไปขายผลงานในรูปแบบ NFT และ Crypto Art กันถ้วนหน้า ไม่เว้นแม้แต่ในวงการดนตรี, ภาพยนตร์ หรือวงการเกมด้วยแต่ในตอนนี้เราไม่ได้จะกล่าวถึง NFT หรือ Crypto Art แต่อย่างใด (อ้าว!) เพราะตัวผมเองก็ยังไม่ค่อยเข้าใจระบบของมันสักเท่าไหร่ เขียนมากไปเดี๋ยวจะขายหน้าเสียเปล่าๆ ในคราวนี้เลยจะขอเล่าถึงงานศิลปะที่มีลักษณะที่ใกล้เคียงกับอะไรเทือกนี้แทนก็แล้วกันความจริงในประวัติศาสตร์ศิลปะที่ผ่านมา มีรูปแบบของการทำงานศิลปะที่ไม่ให้ความสำคัญกับตัวงานศิลปะที่เป็นวัตถุที่จับต้องได้อยู่ งานศิลปะประเภทนั้นมีชื่อว่า ‘คอนเซ็ปต์ชวลอาร์ต’ (Conceptual art)ด้วยความที่คอนเซ็ปต์ชวลอาร์ต เป็นกระแสเคลื่อนไหวทางศิลปะที่ให้ความสำคัญกับความคิด มากกว่าสุนทรียะและความงาม หรือแม้แต่รูปแบบหรือองค์ประกอบทางสายตาของงานศิลปะ และปฏิเสธแนวทางและขนบธรรมเนียมเดิมๆ ของศิลปะอย่างสิ้นเชิง พวกเขามองว่าความคิดนั้นเป็นสิ่งที่จำเป็นที่สุดและพอเพียงแล้วสำหรับศิลปะ ส่วนสิ่งอื่นอย่างความงาม สุนทรียะ ทักษะ ฝีมือของศิลปิน การแสดงออกทางอารมณ์ หรือแม้แต่มูลค่าทางการตลาด เป็นสิ่งที่ไม่จำเป็นเลยแม้แต่น้อย ด้วยเหตุนี้เองที่ทำให้คนส่วนใหญ่อาจมองว่าคอนเซ็ปต์ชวลอาร์ต ‘ไม่ใช่ศิลปะ’ เลยด้วยซ้ำไป ยิ่งไปกว่านั้นสำหรับคอนเซ็ปต์ชวลอาร์ต การทำงานศิลปะไม่จำเป็นต้องเป็นการสร้างสรรค์เสมอไป การทำลายก็สามารถเป็นศิลปะได้เหมือนกัน
![](https://thematter.co/wp-content/uploads/2021/04/1.jpg)
จอห์น บัลเดสซารี: The Cremation Project (1970) ภาพจาก https://www.wikiart.org/…/the-cremation-project-1970
![](https://thematter.co/wp-content/uploads/2021/04/2.jpg)
โรเบิร์ต เราเชนเบิร์ก: Erased de Kooning Drawing (1953) ภาพจาก http://nasjonalmuseet.no
![](https://thematter.co/wp-content/uploads/2021/04/3.jpg)
ทีมงานของกลุ่ม MSCHF ขณะกำลังค่อยๆ บรรจงตัดแยกภาพพิมพ์จุดสีของ เดเมียน เฮิร์สต์ ออกมาทีละจุด, ภาพจาก https://severedspots.com/#purchase-details
![](https://thematter.co/wp-content/uploads/2021/04/4.jpg)
โจเซฟ โคซุธ: One and Three Chairs (1965) ภาพจาก https://goo.gl/o4WaV2
![](https://thematter.co/wp-content/uploads/2021/04/5.jpg)
![](https://thematter.co/wp-content/uploads/2021/04/7.jpg)
![](https://thematter.co/wp-content/uploads/2021/04/6.jpg)
![](https://thematter.co/wp-content/uploads/2021/04/8.jpg)
DVD Dead Drop (2012) ภาพจาก Creative Commons by-nc-sa. Data Privacy. Aram Bartholl 2018
![](https://thematter.co/wp-content/uploads/2021/04/9.jpg)
ฮิโต สไตเยิร์ล: Actual RealityOS (2019) ภาพจาก http://ivaylogetov.com/aros
ท้ายที่สุด ในความเข้าใจของผม ศิลปะคือเครื่องมือในการสื่อสารไม่ต่างกับภาษา เพราะฉะนั้น ไม่ว่ามันจะถูกทำลงบนสื่อแบบไหน จะเป็นการวาดสีจากเปลือกไม้บนผนังถ้ำ เขียนหมึกลงบนหนังสัตว์ วาดสีน้ำบนกระดาษ และสีน้ำมันผืนผ้าใบ หรือถูกแปลงเป็นไฟล์ดิจิทัลอัพโหลดข้อมูลขึ้นไปบนโลกออนไลน์และไซเบอร์สเปซ สิ่งที่สำคัญที่สุดก็ยังคงเป็น ‘สาร’ ที่ถูกส่งผ่านมาถึงผู้ชมอยู่ดี.
ข้อมูลtheartstory.orgen.wikipedia.orgtheartstory.orgบทสัมภาษณ์ศิลปิน อราม บาร์ธอลล์ โดย ภาณุ บุญพิพัฒนาพงศ์arambartholl.comen.wikipedia.orgหนังสือ ART IS ART, ART IS NOT ART อะไร (แม่ง) ก็เป็นศิลปะ, INSIDE ART, OUTSIDE ART ข้างนอก ข้างใน อะไร (แม่ง) ก็ศิลปะ ผู้เขียน: ภาณุ บุญพิพัฒนาพงศ์, สำนักพิมพ์: Salmon Books