ในโลกที่ AI ถูกพัฒนาขึ้นอย่างกว้างขวาง มหาวิทยาลัยขอนแก่นเลือกใช้เทคโนโลยีนี้เพื่ออนุรักษ์วัฒนธรรมผ่านภาษาท้องถิ่นและสร้างอัตลักษณ์ชูความเป็นอีสาน
AI ตัวนั้นมีชื่อว่า ‘เว้าจา’ เป็น AI ที่ใช้เทคโนโลยี Deep Learning ให้ AI สามารถแปลงข้อความเป็นการออกเสียงภาษาอีสานได้สมบูรณ์ถูกต้อง แบบที่มีทั้งเสียงของผู้หญิงและผู้ชายให้เลือกใช้งาน
ใช้งานอย่างไร? AI นี้ใช้งานได้ง่ายๆ เพียงแค่พิมพ์คำอ่านภาษาอีสานลงไป และ AI จะสังเคราะห์เสียงภาษาอีสานทันที เช่น พิมไปว่า “เป็นจั๋งใดอยู่ดีมีแฮงกันบ่น้อ” AI ก็จะสังเคราะห์เสียงที่พูดประโยคข้างต้นด้วยสำเนียงอีสานจริงๆ ขึ้นมา
เจ้าของงานวิจัยเว้าจา คือ พงษ์ศธร จันทร์ยอย อาจารย์จากวิทยาลัยการคอมพิวเตอร์ ม.ขอนแก่น ที่ศึกษาและค้นคว้าวิจัยเรื่องการประมวลผลภาษาธรรมชาติและเสียง (Natural Language and Speech Processing : NLSP) โดยแนวคิดที่เป็นจุดเริ่มต้นของเขา คือการมองว่า เด็กอีสานปัจจุบันแทบพูดอีสานไม่ได้ เลยอยากใช้เทคโนโลยีที่วิจัยมาเป็นส่วนหนึ่งของการอนุรักษ์ภาษาถิ่น
งานวิจัยนี้ เริ่มต้นด้วยการเก็บฐานข้อมูลเสียงภาษาอีสานตอนกลางจากเจ้าของภาษามากกว่า 5,000 ประโยค ความยาวรวม 6 ชั่วโมง และใช้เวลาเก็บข้อมูลหลายเดือน เพื่อนำมาเข้าสู่การแทนเสียงด้วยแบบจำลองทางสถิติให้สามารถสังเคราะห์เสียงได้อย่างธรรมชาติ จนพัฒนามาเป็น AI เว้าจาในปัจจุบัน
พงษ์ศธร เล่าด้วยว่า AI เว้าจาถูกนำไปประยุกต์ใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย เช่น รถขอนแก่นซิตี้บัสใช้ AI เว้าจาในการประกาศแจ้งจุดจอดตลอดเส้นทาง
นอกจากนี้ AI เว้าจายังเป็นประโยชน์ในการสื่อสารกับผู้บกพร่องทางการมองเห็น สามารถประยุกต์ใช้งานกับอุตสาหกรรมอื่นๆ เช่น ท่องเที่ยว ประชาสัมพันธ์ และท้ายที่สุดก็คือ ช่วยรักษารากวัฒนธรรมอีสานให้มีต่อไป
อ้างอิงจาก
https://th.kku.ac.th/144234/?fbclid=IwAR0wNB5k6hCHI3oa5FHe3cfHLvTCkAWw2LxfeZ_42eZyaQccwbkYVna4iLg
