เวลาเรานึกถึงเรื่องความรู้ เรื่องการศึกษาเรามักนึกไปว่าเป็นเรื่องของเด็ก ของเยาวชน หรือเป็นเรื่องการพัฒนาทักษะศักยภาพของคนวัยทำงาน เราไม่ค่อยนึกไปถึงเหล่าผู้คนวัยเกษียณเท่าไหร่
แน่นอนว่าเรากำลังก้าวเข้าสู่สังคมสูงวัย เรากำลังจะมีผู้สูงอายุเป็นคนกลุ่มใหญ่ในสังคม และแน่นอนว่าวัยหลังเกษียณก็ไม่ใช่ช่วงเวลาแห่งความหยุดนิ่ง ถ้าเรามองว่าวัยหลังเกษียณคือวัยที่ผู้สูงอายุเริ่มมีเวลาว่าง แถมภาวะร่างกายและจิตใจก็กำลังเปลี่ยนแปลงไป ผู้สูงอายุจึงดูเป็นวัยที่ต้องการองค์ความรู้ใหม่ๆ เพื่อเข้าใจและใช้ชีวิต รวมถึงเป็นโอกาสในการไปเรียนรู้เรื่องราวต่างๆ ซึ่งการเกษียณอายุ – การเปลี่ยนผ่านจากการทำงานสู่ภาวะว่างงาน – ผู้สูงอายุหลายคนก็ถึงกับประสบปัญหาในการใช้ชีวิตไปเลย
ด้วยความตระหนักถึงตรงนี้ สถาบันการศึกษาเช่นมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์เห็นว่าผู้สูงอายุน่าจะต้องการการศึกษา ต้องการกิจกรรมและความเข้าใจในวิถีชีวิตรูปแบบใหม่ จึงมีการเปิดโรงเรียนผู้สูงอายุให้ลงทะเบียนและไปเรียนเพื่อดูแลตัวเองได้จริงๆ จังๆ
การศึกษาตลอดชีวิตจึงเป็นเรื่องของทุกคนอย่างแท้จริง ทั้งนี้ใครที่ไม่สะดวกอาจจะลองมองหาคอร์สออนไลน์เรียนดูไปพลางๆ ก่อน มีสถิติว่าในเว็บไซต์ทางการศึกษา เช่น Coursera.org มี 10% ของนักเรียนที่อายุเกิน 60 ปี ในขณะที่นักเรียนที่ลงทะเบียนเรียนออนไลน์ของ Kaplan University มี 10% ของนักเรียนทั้งหมดที่อายุเกิน 50 ปี การเรียนออนไลน์จึงไม่ใช่แค่เรื่องของเด็ก กระนั้น The MATTER จึงจัดคอร์สออนไลน์ที่เหมาะกับผู้สูงวัย ครอบคลุมเรื่องสุขภาพ อาหาร โภชนาการ กิจกรรมสันทนาการ ไปจนถึงเรื่องการเงิน
Vital Signs: Understanding What the Body Is Telling Us, University of Pennsylvania
สุขภาพเป็นเรื่องสำคัญเนอะ จะเจ็บ จะปวด ตาพร่ามัว หกล้มหกลุก ถ้ามองว่าร่างกายของเราก็เหมือนเครื่องยนต์กลไก ในคอร์สชื่อ Vital Signs จะว่าด้วยมาตรวัดสำคัญของร่างกาย ทั้งอัตราการเต้นของหัวใจ อุณหภูมิของร่างกาย ระบบหายใจ และความเจ็บปวด ตัวคอร์สจะอธิบายว่าค่าต่างๆ สัมพันธ์กับระบบกลไกของร่างกายเราอย่างไร เราจะวัด ประเมิน และเข้าใจเบื้องต้นว่าอาการทางกายแบบนี้หมายความว่าอะไร เป็นเรื่องเร่งด่วนไหมนะ ความเข้าใจกลไกการทำงานของร่างกายในเบื้องต้นก็อาจจะทำให้เราพอเข้าใจและสามารถสังเกตสิ่งที่เกิดขึ้นกับร่างกายเพื่อพิจารณาตัดสินใจต่อไปได้ ว่าจะรอดูอาการหรือไปหาหมอ
ดูรายละเอียดและลงเรียนได้ที่ : www.coursera.org
Life with Diabetes, Curtin University
องค์กรอนามัยโลกรายงานตั้งแต่ปี 2557 ว่าโรคเบาหวานกำลังเป็นภัยคุกคามที่เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว เหตุผลสำคัญเกิดจากประชากรที่มีอายุและมีภาวะอ้วนเพิ่มสูงขึ้น ดังนั้นเรามาเข้าใจเพื่อป้องกัน ไปจนถึงใช้ชีวิตอยู่กับโรคเบาหวานอย่างมีคุณภาพกัน คอร์ส Life with Diabetes ให้ทักษะและความรู้สำคัญๆ เกี่ยวกับโรคเบาหวานตั้งแต่ความรู้ทั่วไปของเบาหวานประเภทต่างๆ ไปจนถึงการเลือกกินอาหารและการปรับพฤติกรรมทั้งการใช้ชีวิตและการกินอยู่ เรียกได้ว่าครบถ้วนเรื่องเบาหวาน เรียนได้ทั้งคนที่เป็นเบาหวานเองหรือสมาชิกในครอบครัว
ดูรายละเอียดและลงเรียนได้ที่ : www.edx.org
Financial Literacy, Macquarie University
เรื่องเงินเรื่องใหญ่ เกษียณอายุแล้วการบริหารจัดการการเงินส่วนบุคคลยิ่งเป็นเรื่องที่เราต้องใส่ใจ คอร์ส Financial Literacy ว่าด้วยความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการเงิน การตั้งเป้าหมายทางการเงินและการดำเนินแผนการชีวิตเพื่อให้ไปถึงเป้าหมายที่เราตั้งไว้ โดยรวมแล้ววิชาว่าด้วยการเงินเป็นวิชาที่ควรรู้และทำให้ชีวิตเราดีขึ้นได้ด้วย
ดูรายละเอียดและลงเรียนได้ที่ : www.open2study.com
Science of Exercise, University of Colorado Boulder
อยากสุขภาพดี การดูแลปัญหาเรื่องน้ำหนักและการออกกำลังเพื่อควบคุมโรคภัยต่างๆ ช่วยท่านได้ Science of Exercise เป็นวิชาที่จะช่วยให้เราเข้าใจวิทยาศาสตร์ของการออกกำลังกาย ตั้งแต่ว่าร่างกายเราตอบสนองต่อการออกกำลังกายอย่างไร เราจะเลือกการออกกำลังกายที่เหมาะสมกับเราได้อย่างไร ไปจนถึงเข้าใจอาการจากการออกกำลังกายต่างๆ เช่น อาการปวดเมื่อย อาการล้า แนวทางการเรียนของวิชานี้จะนำไปสู่การลงมือในภาคปฏิบัติ ตั้งแต่การคำนวนพลังการที่ใช้ คำนวนมวลร่างกาย อันจะนำไปสู่การป้องกันและควบคุมอาการเจ็บป่วย
ดูรายละเอียดและลงเรียนได้ที่ : www.coursera.org
Introduction to Health and Wellness, Arizona State University
วิชา Introduction to Health and Wellness เป็นวิชาที่ว่าด้วยสุขภาพและการมีคุณภาพชีวิตที่ดีโดยครอบคลุมภาพรวมทั้งหมดของการมีสุขภาพที่ดีตั้งแต่การเลือกรับประทานอาหาร การเพิ่มพูนกิจกรรมทางร่างกาย การควบคุมน้ำหนักอย่างเหมาะสม การจัดการความเครียด การดูแลคุณภาพนอนหลับ นอกจากนี้ยังมีวิธีลดโอกาสติดเชื้อต่างๆ ไปจนถึงการดูแลพวกโรคเรื้อรังทั้งหลาย ถือว่าเป็นวิชาที่ทำให้เราสรุปรวบยอดการมีสุขภาพที่ดีอย่างครบถ้วน
ดูรายละเอียดและลงเรียนได้ที่ : www.edx.org
Fundamentals of Music Theory, The University of Edinburgh
ดนตรีและกิจกรรมเกี่ยวกับดนตรีเป็นกิจกรรมที่ส่งผลเชิงบวกกับผู้สูงอายุ การฟังดนตรีสร้างความรื่นรมย์และช่วยลดความเสี่ยงการเกิดโรคต่างๆ นอกจากนี้กิจกรรมการไปฟังดนตรีร่วมกันสร้างความสัมพันธ์และสร้างสังคมให้กับผู้สูงอายุ กระนั้นแล้วดนตรีจึงเป็นกิจกรรมสันทนาการที่เหมาะสม วิชา Fundamentals of Music Theory อาจจะฟังดูยากเพราะเป็นเรื่องทฤษฎี แต่ก็ถือเป็นคอร์สที่ผู้เรียนจะได้รู้จัก ได้ลองฟังดนตรี ได้เข้าใจวิธีการอ่านโน้ต เข้าใจคำศัพท์เฉพาะของดนตรี
ดูรายละเอียดและลงเรียนได้ที่ : www.coursera.org
Modern Art & Ideas, The Museum of Modern Art
หลังจากดนตรีแล้ว ศิลปะก็ต้องมา คอร์สนี้เป็นคอร์สของ MoMA (The Museum of Modern Art) พิพิธภัณฑ์ร่วมสมัยชั้นแนวหน้าของโลก คอร์สศิลปะร่วมสมัยของ MoMA แค่นี้ก็รู้สึกว่าเลอค่ามากๆ แล้ว ตัววิชาว่าด้วยศิลปะสมัยใหม่ (modern art) และศิลปะร่วมสมัย (contemporary art) ตัวรายละเอียดวิชาบอกว่าไม่จำเป็นต้องมีความรู้พื้นฐานอะไรมาก่อนก็สามารถเข้าใจศิลปะ และเข้าใจงานศิลปะร่วมสมัยเพิ่มขึ้นได้
ดูรายละเอียดและลงเรียนได้ที่ : www.coursera.org
อ้างอิงข้อมูลจาก
