“ตาลีบันทำเหมือนว่าการเป็นผู้หญิงคืออาชญกรรม” หนึ่งในนักศึกษามหาวิทยาลัยคาบูลกล่าว
เมื่อวันที่ 21 ธันวาคมที่ผ่านมา ตาลีบันมีคำสั่งห้ามไม่ให้ผู้หญิงอัฟกันเข้าเรียนในระดับมหาวิทยาลัย โดยให้คำสั่งดังกล่าวมีผลบังคับใช้ทันที ส่งผลให้ผู้หญิงหลายพันคนหมดสิทธิที่จะเข้าถึงการศึกษาที่พวกเธอเคยได้รับ
แม้ครั้งยึดอำนาจใหม่ๆ ตาลีบันจะให้คำมั่นสัญญาว่าจะมอบอิสรภาพ เคารพสิทธิมนุษยชน และเปิดกว้างสิทธิสตรีให้มากขึ้นกว่าครั้งที่เคยคุมอำนาจในปี 1996-2001 อย่างไรก็ตาม อัฟกานิสถานกลับถูกจำลัดับให้เป็นประเทศที่เป็นมิตรต่อผู้หญิงน้อยที่สุดจาก 170 ประเทศทั่วโลก
เป็นเวลาราว 1 ปี 4 เดือนที่ตาลีบันยึดอำนาจจากรัฐบาลพลเรือนอัฟกานิสถาน และนี่คือคำสั่งทั้งหมดที่ตาลีบันบังคับใข้กับผู้หญิงในอัฟกานิสถาน
1.หลังการยึดอำนาจ ตาลีบันได้ประกาศปิดโรงเรียนมัธยมสำหรับผู้หญิง และห้ามไม่ให้ข้าราชการหญิงกลับไปทำงาน ยกเว้นบุคลากรในระบบสาธารณสุขและอาจารย์ ทำให้ผู้หญิงหลายพันคนเผชิญภาวะว่างงานในทันที
2. 12 กันยายน 2021 ตาลีบันได้ยินยอมให้ผู้หญิงศึกษาในระดับมหาวิทยาลัย แต่กำหนดว่าต้องมีการแยกห้องเรียนระหว่างชายและหญิง และอาจารย์ที่สอนต้องเป็นชายสูงวัยหรืออาจารย์เพศเดียวกับผู้เรียนเท่านั้น
“ขอบคุณพระเจ้าที่เรามีอาจารย์ผู้หญิงมากมาย เรื่องนี้จะไม่เป็นปัญหาแน่นอน เราจะใช้ความพยายามทั้งหมดเพื่อหาอาจารย์ผู้หญิงมาสอนนักเรียนผู้หญิง” อับดุล บาคิ ฮัคคานี รัฐมนตรีกระทรวงการศึกษาในเวลานั้นกล่าวหลังมีคำสั่งออกมา
3. 26 ธันวาคม 2021 ตาลีบันได้มีคำสั่งห้ามไม่ให้ผู้หญิงเดินทางเกินกว่า 45 ไมล์โดยลำพัง หากต้องเดินทางจำเป็นต้องมีคนในครอบครัวที่เป็นผู้ชายเดินทางไปด้วย และห้ามไม่ให้รถโดยสารรับผู้หญิงที่ไม่สวมผ้าคลุมปกปิดศีรษะ
4. 23 มีนาคม 2022 ตาลีบันประกาศปิดโรงเรียนมัธยมสำหรับผู้หญิงกะทันหัน โดยก่อนหน้านี้ 1 สัปดาห์ ตาลีบันออกคำสั่งอนุญาตให้เด็กมัธยมกลับไปเรียนได้ แต่เมื่อถึงวันที่เปิดเรียนจริงๆ นักเรียนหญิงทั้งหมดกลับต้องกลับบ้านกลางคัน เพราะมีคำสั่งอีกฉบับออกมากะทันหัน
“พวกเราทุกคนผิดหวังและสิ้นหวังกันหมด ตอนที่อาจารย์ใหญ่เดินมาบอกเรื่องนี้ เธอเองก็ร้องไห้” หนึ่งในนักเรียนให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว Aljahzeera ในช่วงนั้น
ทางด้านรัฐมนตรีกระทรวงศึกษาได้ออกมายอมรับว่า หนึ่งในเหตุผลที่ต้องปิดโรงเรียนเนื่องจากขาดแคลนครูผู้สอน เพราะชาวอัฟกันหลายหมื่นคนได้เดินทางหนีออกนอกประเทศตั้งแต่ตาลีบันเข้ามายึดอำนาจ
“พวกเราต้องการอาจารย์ (ผู้หญิง) หลายพันคน และเพื่อแก้ปัญหานี้เราจะเริ่มจ้างอาจารย์ใหม่แบบชั่วคราว” อินนามูลลา ซามานกานี โฆษกตาลีบันกล่า;
5. 7 พฤษภาคม 2022 ตาลีบันได้มีคำสั่งให้ผู้หญิงทุกคนต้องสวม ‘ชาโดรี (ชุดคลุมศีรษะจรดเท้า)’ โดยให้เหตุผลว่าเพื่อเป็นไปตามธรรมเนียมอันน่าเคารพ ขณะที่โฆษกกระทรวงคุณธรรมและการป้องกันความชั่วร้ายออกมาระบุเพิ่มเติมว่า สำหรับพ่อและญาติผู้ชายของผู้หญิงที่ไม่สวมชาโดรี จะมีคนของตาลีบันมาเยี่ยมเยือนและอาจถูกลงโทษถึงขึ้นจำคุกหรือไล่ออกจากราชการ
ต่อมาในเดือนสิงหาคม ก่อนวันครบรอบ 1 ปีการยึดอำนาจของตาลีบันหนึ่งวัน กลุ่มผู้หญิงอัฟกันราว 40 คนได้รวมตัวกันเพื่อประท้วงหน้ากระทรวงการศึกษา โดยพวกเธอทุกคนร้องตะโกนว่า “ขนมปัง, งาน และอิสรภาพ” แต่กลับถูกตาลีบันสลายการชุมนุม โดยมีการยิงปืนขึ้นฟ้า จับกุม และทุบตีผู้ชุมนุมที่หลบหนีด้วยบั้นท้ายของปืนไรเฟิล
6. 10 พฤศจิกายน 2022 ตาลีบันมีคำสั่งห้ามผู้หญิงเข้าสวนสาธารณะ, งานรื่นเริง, ยิม และโรงอาบน้ำสาธารณะ ตาลีบันอ้างว่าที่ต้องออกคำสั่งดังกล่าว เป็นเพราะผู้หญิงอัฟกันเพิกเฉยต่อนโยบายแบ่งแยกเพศ และไม่ยอมสวมผ้าคลุมหน้าตามที่มีคำสั่งออกมา
“โชคร้ายที่กฎไม่ถูกปฏิบัติตาม เราเลยต้องปิดสวนสาธารณะและยิมสำหรับผู้หญิง” อาคีฟ โมฮาเจอ โฆษกของตาลีบันกล่าว เขายืนยันว่าพบเห็นชายหญิงอยู่ในสวนสาธารณะด้วยกัน ขณะที่ผู้หญิงไม่สวมผ้าคลุมหน้า7 ธันวาคม 2022 ตาลีบันได้มีคำสั่งประหารชีวิตชายคนนึงในที่สาธารณะ โดยตาลีบันยืนยันว่ามีหลักฐานชี้ว่าชายดังกล่าวได้ฆาตกรรมชายอีกคน พร้อมขโมยมอเตอร์ไซค์และโทศัพท์ไป จึงสั่งให้พ่อของชายที่เสียชีวิตใช้อาวุธปืนสังหารชายคนดังกล่าว
ต่อมาในวันที่ 8 ธันวาคม 2022 ตาลีบันได้ลงโทษประชาชนทั้งชายและหญิงมากกว่า 1,000 รายในที่สาธารณะด้วยการ ‘เฆี่ยน’ โดยระบุว่าพวกเขากระทำผิดฐานลักลอบคบชู้, ดื่มของมึนเมา และหลอกลวง ซึ่งหลังจากการทำโทษครั้งใหญ่นี้ การเฆี่ยนก็ถูกนำกลับมาใช้ลงโทษผู้ต้องหาทั่วอัฟกานิสถานอีกครั้ง
8. 20 ธันวาคม 2022 และล่าสุดตาลีบันได้มีคำสั่งห้ามไม่ให้ผู้หญิงเรียนมหาวิทยาลัยจนกว่าจะมีคำสั่งเพิ่มเติม
“ขอแจ้งให้ทุกท่านทราบว่า ให้หยุดการเรียนการสอนผู้หญิงในระดับมหาวิทยาลัยในทันทีจนกว่าจะมีคำสั่งเพิ่มเติม” ข้อความจากจดหมายที่ตาลีบันส่งถึงมหาวิทยาลัยของรัฐและเอกชนทั่วประเทศ โดยในจดหมายดังกล่าวลงลายเซ็นของ นีดา โมฮัมหมัด นาดีม รัฐมนตรีกระทรวงการศึกษาคนปัจจุบัน
เมื่อวันที่ 22 ธันวาคมที่ผ่านมา นาดีมได้ให้สัมภาษณ์กับสื่อถึงคำสั่งล่าสุด เขาให้เหตุผลว่าที่ต้องออกคำสั่งห้ามผู้หญิงเรียนมหาวิทยาลัย เป็นเพราะเหตุผล 4 ข้อได้แก่ นักศึกษาหลายคนในหอพักมาจากต่างจังหวัด โดยไม่มีญาติผู้ชายมาด้วย, มาตรการแยกชายกับหญิงไม่สามารถปฏิบัติได้จริง, นักศึกษาหญิงแต่งกายไม่เหมาะสม (ไม่สวมผ้าคลุม) และบางวิชาที่สอนในมหาวิทยาลัยขัดต่อหลักศาสนาอิสลาม
“เราบอกให้พวกเธอใส่ฮิญาบให้เหมาะสม แต่พวกเธอก็ไม่ปฏิบัติตามและแต่งตัวเหมือนไปงานแต่งงาน” นาดีมกล่าวต่อว่า “และพวกผู้หญิงที่เรียนวิชากสิกรรมและวิศวะ มันไม่เหมาะสมกับวัฒนธรรมอัฟกันเลย ผู้หญิงควรได้เรียน แต่ไม่ใช่ในวิชาที่ขัดแย้งกับหลักอิสลามและอัฟกัน”
อ้างอิงจาก:
https://www.aljazeera.com/news/2022/3/23/taliban-orders-girls-schools-shut-hours-after-reopening
https://www.aljazeera.com/news/2022/5/7/taliban-orders-afghan-women-to-cover-their-faces-in-public
https://thematter.co/thinkers/how-women-in-afghanistan-suffer/153361
https://www.komchadluek.net/news/foreign/539419
#อัฟกานิสถาน #สิทธิสตรี #TheMATTER
